Nước mắt của người sáng lập VietNamNet

-Ông Nguyễn Anh Tuấn nói: "Với tôi, làm gì, nghĩ gì cũng đều nhớ tới Việt Nam".

Phần 1: Nguyên TBT VietNamNet: Thử thách khắc nghiệt của người đi tiên phong

Clip 1: Nguyên TBT VietNamNet Nguyễn Anh Tuấn chia sẻ công việc bên Mỹ. Clip 2: Nguyên TBT VietNamNet Nguyễn Anh Tuấn và những kỷ niệm khó quên về nghề báo

TBT Diễn đàn Toàn cầu Boston Nguyễn Anh Tuấn: Giáo dục luôn luôn là vấn đề quan trọng của thế giới, của nhân loại. Chương trình giáo dục công dân toàn cầu rất có ý nghĩa. Tôi hạnh phúc khi được bổ nhiệm làm Chủ tịch Ủy ban cố vấn quốc tế chương trình Giáo dục công dân toàn cầu ĐH California Los Angeles (UCLA).

Tôi nghĩ rằng đây là điều kiện, nền tảng tốt để đóng góp giúp mọi công dân trên thế giới trở thành những công dân toàn cầu, để thế giới hôm nay và ngày mai sẽ tốt đẹp, hòa bình, an ninh, nhân ái, hạnh phúc và hiểu biết nhau hơn.

Đối với Việt Nam, Tổ quốc thiêng liêng của chúng ta, từ 2006, khi còn là Tổng biên tập VietNamNet, lúc ấy trong cái hào khí phấn khởi của sự kiện Việt Nam gia nhập WTO, tôi cũng suy nghĩ ý tưởng là vậy. Mỗi công dân Việt Nam phải trở thành những công dân toàn cầu.

Chúng ta, VietNamNet ngày đó đã có những loạt bài là công dân toàn cầu. Hôm nay, đúng cơ hội đến, tôi đã thuyết phục được các nhà lãnh đạo của chương trình giáo dục công dân toàn cầu có một chương trình cho Việt Nam.  Mong muốn này đã được chấp nhận và đang bắt đầu triển khai.

TBT Diễn đàn Toàn cầu Boston Nguyễn Anh Tuấn.

TBT Diễn đàn Toàn cầu Boston Nguyễn Anh Tuấn: Quá trình làm việc của tôi là tự học.  Thời đại học tôi không học tiếng Anh, chỉ khi ra trường tôi mới bắt đầu đi học thêm tiếng Anh. Nhưng học trong quá trình làm việc rất quan trọng. Tôi đọc sách, đọc tài liệu, tập dịch, rồi sau đó học một số khóa học. Tôi tham gia một chương trình của một trường cao đẳng ngoại ngữ tại Việt Nam để có nền tảng. Suốt trong quá trình đó, mỗi ngày là một ngày học ngoại ngữ.

Tôi nghĩ rằng nếu vươn ra thế giới, tiếng Anh là một điều kiện rất quan trọng. Nhưng chúng ta cũng đừng ngại bởi cũng không cần đòi hỏi nói tiếng Anh một cách hoàn hảo, trơn tru như người Anh mà quan trọng nhất là có vốn từ, chia sẻ, cảm nhận và hiểu nhau. Tôi nghĩ rằng chúng ta cứ tự tin. Ngôn ngữ nó là hàng ngày bồi đắp dần dần, nhiều cái nhỏ góp lại thành to. Cứ làm từ hôm nay, sau một quá trình vài ba năm, chúng ta đã có vốn và tích lũy dần sẽ trở thành những người có khả năng tiếng Anh tốt.

Nhà báo Hà Sơn: Trong buổi tọa đàm 20 gương mặt Việt Nam tiêu biểu gần đây anh đã có nhiều chia sẻ tâm huyết. Vì sao vậy?

TBT Diễn đàn Toàn cầu Boston Nguyễn Anh Tuấn: Buổi tọa đàm đó rất xúc động. Những anh em được vinh danh Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu đều là những con người có nhiều nỗ lực đóng góp, khi được vinh danh đều tự hào và gánh trên vai một trọng trách to lớn. Danh hiệu đó rất cao quý và vinh quang. 

Chúng tôi đều phấn khởi vì bây giờ rất nhiều người đã trưởng thành và trở thành những gương mặt, con người có cương vị, có nhiều đóng góp cho đất nước.

Xúc cảm cách đây 20 năm, năm 1996 - 1997, tôi được nhận vẫn rất bồi hồi, không thể quên. 

Có hai ý tôi đã nói trong buổi tọa đàm. Một là chương trình giáo dục công dân toàn cầu, mỗi chi đoàn của chúng ta sẽ phải là nơi triển khai và truyền cảm hứng, đưa chương trình này đến mỗi người dân, đặc biệt là ở vùng sâu vùng xa. Nếu làm tốt việc này, đi xung kích, tôi nghĩ đây là một phong trào rất có ý nghĩa, xóa đi sự yếu thế, lạc hậu, tụt hậu trong tri thức. Đây là điểm tựa để dân tộc ta bật lên trong tương lai. Tôi rất tâm huyết và kỳ vọng Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh sẽ hoàn thành xuất sắc sứ mệnh này để giúp cho dân tộc ta vượt lên. Chỉ có vượt lên bằng trí thức và văn hóa, nhân cách, chúng ta mới có thể thắng được trong cạnh tranh.

Thứ hai, vậy chương trình Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu sẽ làm điều gì hay hơn nữa, mở rộng hơn nữa? 

Tôi có ý tưởng gặp nhau hàng năm, giao lưu hàng năm giữa các gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu với những nhân vật tiêu biểu thế giới, được tạp chí Time, tạp chí Foreign Policy vinh danh với sự hỗ trợ từ những nơi có nhiều tinh hoa hội tụ như Diễn đàn Toàn cầu Boston.

Tôi cũng nói Diễn đàn Toàn cầu Boston sẽ giúp sức tổ chức các cuộc giao lưu đó, có thể ngay tại ĐH Harvard và vùng Bosto hoặc tại Việt Nam. Trong những sự kiện đó, các gương mặt trẻ Việt Nam tương tác với nhân vật có tầm ảnh hưởng trên thế giới để bàn luận. Thậm chí, chúng ta cùng nhau tìm ra những sáng kiến, những giải pháp, giúp cho thế giới tốt hơn, tươi đẹp hơn. Những ý tưởng đó tôi thấy mọi người rất ủng hộ.

Nhà báo Hà Sơn: Nghe anh chia sẻ tôi có cảm giác dù sống ở đâu, làm công việc gì trái tim anh luôn hướng về Tổ quốc. Có vẻ như hai chữ Việt Nam vừa thiêng liêng vừa là trách nhiệm anh mang theo mình?

TBT Diễn đàn Toàn cầu Boston Nguyễn Anh Tuấn: Đúng vậy. Có lẽ không chỉ tôi, mỗi con người Việt Nam đều rất nặng lòng với đất nước. Riêng với tôi, tôi đi xa nhưng càng cảm thấy Việt Nam ở trong mình nhiều hơn và chưa bao giờ cảm thấy xa Việt Nam. Những bài hát hành trang của tôi suốt trong bao nhiêu năm qua, chỉ một ca khúc bật lên giữa khung cảnh Boston, tôi vẫn cảm thấy đó là Việt Nam ở trong tôi.

Nguyễn Anh Tuấn: Với tôi, làm gì cũng nhớ tới Việt Nam.

Tổ quốc của chúng ta là những dải gắn liền. Biên giới chỉ là tương đối. Chúng ta bay ra rồi ta sẽ hạ cánh xuống chỗ nào tươi đẹp như thế, miễn là làm sao chúng ta làm được những gì tốt nhất cho những hành trang của mình. Với tôi, làm gì, nghĩ gì cũng đều nhớ tới Việt Nam.

Nhà báo Hà Sơn: Bài hát hay làn điệu nào anh hay nghe nhất mỗi khi thấy nhớ Việt Nam?

TBT Diễn đàn Toàn cầu Boston Nguyễn Anh Tuấn: Bao giờ tôi cũng yêu nhất những bài hát quan họ. Những làn điệu Người ở đừng về, Mười nhớ, Năm liệu bảy lo, Nhớ mãi khôn nguôi đi đâu tôi cũng nghe. Sang Mỹ, những đêm đầu tiên tại Boston, nằm giữa không gian một mình nghe những làn điệu đó cảm giác đến giờ tôi vẫn không thể nào quên. Và có cả những bài hát tăng hào khí như: Chiến thắng Điện Biên.

Nhà báo Hà Sơn: Trong suốt quãng thời gian làm báo, đến thời điểm này, những phút "nước sôi lửa bỏng" nào khiến anh nhớ nhất?

TBT Diễn đàn Toàn cầu Boston Nguyễn Anh Tuấn: Một trong những điểm rất nhớ là bài báo Hoàng Sa Trường Sa và sự đồng thuận Việt Nam. Tháng 12/2007, VietNamNet thực sự là vừa tạo ra được sự quan tâm đặc biệt của bạn đọc, vừa có những khó khăn, thách thức khi có bài báo đó.

Nhà báo Hà Sơn: Cụ thể nó dữ dội như thế nào, thưa anh?

TBT Diễn đàn Toàn cầu Boston Nguyễn Anh Tuấn: Ôi! Nước sôi lửa bỏng lắm. Ngày đó thật đặc biệt. Lúc đó tôi đang làm nghiên cứu tại trường Harvard, sự kiện Trung Quốc tuyên bố TP.Tam Sa của họ và ở Việt Nam có những cuộc biểu tình chống chuyện đó, đòi bảo vệ chủ quyền của đất nước. Xuất phát từ những xúc cảm của lòng yêu nước và tinh thần mãnh liệt lúc đó, VietNamNet đăng bài Hoàng Sa - Trường Sa và sự đồng thuận Việt Nam.

Thông điệp chính của bài đó là: "Lúc này, cả nước đang đối mặt với những thách thức về chủ quyền biển đảo ở Hoàng Sa - Trường Sa. Mỗi người Việt Nam trong và ngoài nước, bỏ qua những quá khứ, chính kiến, hãy cùng nhau góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của chúng ta, nhìn về phía trước". Lúc đó, nhận thức xã hội chưa được như ngày hôm nay nên có những vị lãnh đạo đòi xử lý nghiêm VietNamNet. Chúng ta đã bị phạt tiền 30 triệu thời đó là cực nặng.

Thậm chí có những ý kiến về việc đóng cửa tờ báo và đòi cách chức Tổng biên tập, đưa người về thay thế. Đó là thời điểm không bao giờ quên, khó khăn nhất trong cuộc đời làm báo của VietNamNet và trong thời gian tôi làm lãnh đạo. Nhưng qua sự việc đó, tôi thấy ý chí sắt đá và tinh thần thời điểm đó của anh em VietNamNet tới 200% chứ không phải 100% nữa. Vì thế cùng với những nhà lãnh đạo có cái nhìn đúng đắn, có tâm huyết với đất nước và đồng thời ủng hộ những cách làm đó, sóng gió đã qua.

Ngoài ra, điểm đáng nhớ là đêm chia tay năm 2008 khi tôi dự kiến sẽ nghỉ VietNamNet. Anh em lưu luyến và mong muốn tôi tiếp tục ở lại làm việc, không muốn chia tay. Lúc ấy cơ quan kéo nhau lên Ba Vì, một đêm lửa trại. Bài hát làm tôi xúc động nhất là Tình cây và đất. Thực sự đêm đó tôi thức đến 3 giờ sáng, về phòng một mình, chảy nước mắt và quyết định ở lại với anh em VietNamNet.

Đêm thứ hai cũng ở Ba Vì, lúc ấy tôi chia tay VietNamNet thật. Tôi nhớ đêm đó 8/4/2011, tôi đã nhận quyết định nghỉ và đã bàn giao lại công việc. Anh em trong báo có một buổi chia tay thâu đêm. Đó là những tình cảm, kỷ niệm đẹp và thiêng liêng tôi không bao giờ quên được. Nó đi theo tôi mãi suốt cả cuộc đời sau này...

Nhà báo Hà Sơn: Gần đây nhất, tôi đọc được một bài báo và ấn tượng với tựa đề "Nguyễn Anh Tuấn - người tiên phong". Có khi nào anh thấy hối hận vì sự tiên phong của mình?

TBT Diễn đàn Toàn cầu Boston Nguyễn Anh Tuấn: Vâng, tôi đọc cũng rất xúc động vì cái tít đó. Đến hôm nay, tôi rất hạnh phúc vì được gọi là người đi tiên phong. Dù đi tiên phong bao giờ cũng phải trả giá, phải thiệt thòi nhưng đó là niềm hạnh phúc lớn của cuộc đời mình khi được là người lính tiên phong. Tiên phong để đóng góp cho sự nghiệp đổi mới của đất nước, tiên phong để bảo vệ chủ quyền và những cái gì là thiêng liêng của Tổ quốc, giá trị của dân tộc.

Tôi nghĩ rằng so với sự hi sinh của bao thế hệ trước đây thì những thiệt thòi, mất mát của mình rất nhỏ nhoi. Thực ra đi tiên phong như vậy, dù khó khăn, gian khổ nhưng nhiều khi đó mới là hạnh phúc, là vinh quang của chính mình. Nếu để nhung lụa, hưởng thụ thì vinh quang đó không phải là niềm hạnh phúc của mình.

VietNamNet
Ảnh: Lê Anh Dũng