- Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ không nhượng bộ trong mối quan hệ căng thẳng giữa Nga và phương Tây. Những quân bài kinh tế trọng yếu có thể sắp được ông chủ điện Kremlin tung ra thời gian tới.

Xem bài khác trên Vef.vn

Áp lực mùa đông đến

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 1/9 đã kêu gọi chính phủ Ukraine phải lập tức tiến hành các cuộc đàm phán quan trọng về vấn đề "nhà nước" ở đông nam Ukraine để bảo đảm các lợi ích của người dân ở khu vực đó. Vị tổng thống Nga cảnh báo, sự cố chấp của Kiev có thể khiến dân miền đông Ukraine chết rét trong mùa đông tới.

Trên kênh truyền hình Nga, ông Putin cho biết, Ukraine phải ngay lập tức ngồi vào bàn đàm phán vì mùa hè đã đi qua, mùa thu đã đến và mùa đông sắp tới. Cơ sở hạ tầng miền Đông Nam Ukraine bị tàn phá và đòi hỏi phải sửa chữa gấp rút.

Tờ New York Times trích lời ông Putin cho biết, dường như chỉ có người Nga quan tâm về mùa đông. Cũng theo tờ báo này, chỉ còn chưa tới 4 tháng nữa là mùa đông tới trong khi các mỏ than đều nằm ở khu vực phía đông đang xảy ra xung đột. Đây là điều có thể khiến người dân Ukraine rơi vào tình trạng rét cóng, không có khí đốt sưởi ấm nhà cửa khi mà Nga và Ukraine không đạt được thỏa thuận mới nào về việc cung cấp khí đốt.

Như vậy có thể thấy, không hề e ngại trước những đòn trừng phạt kinh tế tới tấp mà Mỹ và châu Âu áp đặt trong vài tháng gần đây, Nga dường như đang chấp nhận sự căng thẳng lên một mức cao trong khu vực mới với hàng loạt các bước đi khiến châu Âu lo lắng còn Mỹ thì lần chần chưa có phản ứng nào đáng kể.

{keywords}

Mùa đông đến, Putin có thể ra đòn quyết định với phương Tây


Trong khi sự chiếm ưu thế của phe nổi dậy ở Ukraine khiến phương Tây chưa biết giải quyết như thế nào, và châu Âu còn đang chần chừ về các biện pháp trừng phạt mới đối với Moscow, thì ông Putin đã có bước đi mới. Lần đầu tiên ông Putin đề cập tới khái niệm "nhà nước" ở vùng đông nam Ukraine, thay vì chỉ kêu gọi tăng quyền tự cho khu vực này như trước đây.

Bên cạnh đó, trái ngược với sự lạnh nhạt gia tăng với phương Tây, Nga đang có mối quan hệ với Trung Quốc nồng ấm hơn bao giờ hết.

Cùng với những lời cảnh báo về một mùa đông lạnh giá đang tới, ông Putin hôm 1/9 cũng đã cùng đại diện Trung Quốc, chính thức động thổ xây dựng phần đầu dự án "Năng lượng Siberia" thuộc Tập đoàn Gazprom, nhằm cung cấp 4 ngàn tỷ m3 khí đốt cho Trung Quốc trong vòng 30 năm tới.

Đổi chiều thế trận

Tất cả những bước đi cũng như những tuyên bố rõ ràng của ông Putin gần đây cho thấy một thực tế là vị thế của Nga trong cuộc đối đầu Nga - phương Tây ở thời điểm hiện tại khá mạnh. Nga dường như đang chiếm ưu thế trong cuộc đối đầu này, trong bối cảnh Ukraine thực sự phụ thuộc vào Nga về năng lượng, về khí đốt, trong khi các biện pháp trừng phạt mà Mỹ và châu Âu nhắm vào Nga chưa thực sự khiến ông Putin e ngại.

{keywords}

Tổng thống Vladimir Putin sẽ không nhượng bộ trong mối quan hệ căng thẳng giữa Nga và phương Tây.

"Nhân vật chính" trong câu chuyện Nga - phương Tây lần này là Ukraine khá yếu ớt với tình trạng nợ nần ngập đầu, chờ đợi các gói cứu trợ nhỏ giọt từ phương Tây, trong khi nội chiến leo thang chưa có dấu hiệu chấm dứt.

Tuy nhiên, gót chân Achile của Ukraine có lẽ lại ở chỗ khác: sự phụ thuộc vào khí đốt và dầu của Nga. Theo đánh giá của The Economits, Ukraine cần 5 tỷ mét khối khí để vượt qua mùa đông này. Cuộc xung đột đang kéo dài và sắp bước vào mùa đông. Và do vậy, đây là vấn đề mà Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko khó giải quyết nhất.

Nền kinh tế Ukraine hiện đang gặp rất nhiều vấn đề. Theo IMF, GDP có thể giảm 6,5% trong năm 2014. Đồng hryvnia của nước này đã mất giá hơn 60% so với đồng USD từ đầu năm đến nay. Nếu thiếu thêm cả khí đốt và dầu cho sinh hoạt và sản xuất thì nền kinh tế nước này có thể còn thê thảm hơn nữa.

Có thể thấy, không phải ngẫu nhiên mà ông Putin đã liên tục đi những nước cờ táo bạo trong bối cảnh cả Mỹ và châu Âu đang sốt xình xịch bàn các biện pháp trừng phạt, đối phó với Nga. Tuy nhiên, trước mắt là khoảng thời gian lạnh giá của mùa đông có thể khiến tình hình hạ nhiệt.

Ông Putin có lẽ đang gặp nhiều thuận lợi. Lời kêu gọi ngay lập tức tiến hành các cuộc đàm phán quan trọng... không phải không có cơ sở. Ukraine đang thực sự đối mặt với một mùa đông giá rét đang đến từ Nga. Mỹ ở quá xa, còn châu Âu đang bị chia rẽ vấn đề lợi ích trong quan hệ với Nga, trong khi đó Nga lại đang ở rất gần, không chế nhiều điểm yếu của Ukraine.

Với ông Putin, cuộc chiến kinh tế chính trị giữa Nga và phương Tây với tâm điểm là Ukraine có thể kéo dài qua các mùa đông. Đây là lý do mà Nga đã đặt lá bài chính trị quan trọng với Trung Quốc trong dự án "Sức mạnh Siberia". Tuyến đường ống dẫn khí trị giá 400 tỷ USD qua Viễn Đông sang châu Á với điểm đến đầu tiên là Trung Quốc sẽ được đưa vào hoạt động trong vài năm nữa. Cuộc chiến khí tự nhiên có lẽ chưa thể giảm nhiệt và là trọng tâm trong các chính sách của Nga mà ông Putin luôn luôn không giấu giếm.

Hàng loạt các hành động của ông Putin từ đầu năm tới nay gắn chặt với việc Ukraine xa rời Nga và tiến lại gần phương Tây. Ukraine trước sau vẫn là cửa ngõ từ châu Âu vào Nga. Việc Ukraine gia nhập NATO chắc chắn là điều mà ông Putin không mong đợi. Sự lớn mạnh của Trung Quốc cùng với mối quan hệ tốt đẹp hơn với Nga cho thấy cán cân quan hệ quốc tế đang thay đổi mạnh mẽ. Căng thẳng ở nhiều khu vực, do vậy, sẽ còn gia tăng. Các cuộc chiến kinh tế sẽ còn kéo dài... nhưng vì lợi ích chiến lược của Nga, Putin sẽ không lùi vước.

Văn Minh