Dự án bị tố giác là Xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội tuyến số 1 (hay còn gọi là đường sắt trên cao Hà Nội, đoạn Ngọc Hồi - Yên Viên), vốn vay ODA của Nhật Bản mà Công ty JTC là nhà thầu.
Dự án này được Thủ tướng phê duyệt năm 2004 và được chia làm các giai đoạn đầu tư xây dựng để phù hợp với nhu cầu khai thác sử dụng, thu xếp nguồn vốn vay ODA.
Giai đoạn 1, dự án có quy mô xây dựng đường sắt đôi trên cao điện khí hóa đoạn Giáp Bát - Gia Lâm dài 15,36 km và khu Tổ hợp ga Ngọc Hồi dài 3,85 km. Tổng mức đầu tư là 19.460 tỉ đồng (13.972 tỉ vay của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), còn lại là đối ứng; tiến độ dự kiến từ năm 2008 đến năm 2017. Theo Bộ GTVT, đến nay đã ký hiệp định vay JICA lần 1 với 4,683 tỉ yen cho công tác thiết kế kỹ thuật và hỗ trợ đấu thầu.
Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam đã tổ chức đấu thầu, tuyển chọn tư vấn từ tháng 4-2008, báo cáo Bộ GTVT phê duyệt kết quả đấu thầu cho liên danh tư vấn do JTC đứng đầu, liên danh với các công ty Nhật Bản khác và các công ty tư vấn Việt Nam. Giá trúng thầu tính đến tháng 10-2012 (sau khi điều chỉnh thời gian thực hiện thêm 11 tháng) là trên 3,6 tỉ yen và trên 236 tỉ đồng.
Giai đoạn 2a với phạm vi tiểu dự án từ Giáp Bát đến Ngọc Hồi dài 5,649 km và kết nối với giai đoạn 1, tổng mức đầu tư trên 24.825 tỉ đồng. Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam đã tổ chức đấu thầu gói thầu tư vấn thiết kế kỹ thuật giai đoạn 2a, đang thương thảo tài chính với liên danh do JTC đứng đầu, dự kiến sẽ ký kết hợp đồng trong tháng 7-2014.
Bộ GTVT cho biết đến nay, dự án đã tiếp nhận 2 khoản vay JICA với tổng giá trị 21,271 tỉ yen, các giai đoạn của dự án đã bắt đầu triển khai từ năm 2008. Việc lựa chọn nhà thầu tư vấn phải tuân thủ các quy định của nhà tài trợ và Luật Đấu thầu của Việt Nam.
Dịch vụ tư vấn đã cơ bản hoàn thành công tác thiết kế kỹ thuật giai đoạn 1 và đang lựa chọn và thương thảo hợp đồng tư vấn giai đoạn 2a, công tác đấu thầu xây lắp chưa được triển khai. “
Ông Nguyễn Hữu Bằng - Tổng giám đốc VNR và ông Hirotaka Nozima - đại diện liên danh nhà thầu tư vấn JKT (có JTC tham gia) tại lễ ký hợp đồng năm 2009 |
Cụ thể, về công tác tư vấn, VNR đã tổ chức đấu thầu tuyển chọn tư vấn từ tháng 4.2008, báo cáo Bộ GTVT phê duyệt kết quả đấu thầu cho liên danh tư vấn do Japan Transportation Consultant, Inc. (JTC) đứng đầu, liên danh với các công ty Nhật Bản khác gồm JARTS, JRC, JEC, KOKEN và các công ty tư vấn Việt Nam gồm Công ty cổ phần Tư vấn đầu tư xây dựng GTVT (TRICCO), TEDI và TEDI-South, viết tắt là liên danh JKT.
Giá trúng thầu là 2.900.786.900 yên và 320.588.823.878 đồng. RPMU và liên danh tư vấn đã ký hợp đồng ngày 9.9.2009, thời gian thực hiện từ 1.10.2009 đến 30.11.2011.
Trong quá trình thực hiện dịch vụ tư vấn, do có một số nội dung thay đổi, phát sinh (tăng diện tích, số lượng công trình, điều chỉnh vị trí các nhà ga, thay đổi vị trí cầu vượt sông Hồng theo khuyến nghị từ kết quả nghiên cứu của JICA về phát triển đô thị kết hợp với vận tải khối lượng lớn cho Hà Nội...), tổng giá trị hợp đồng tư vấn sau điều chỉnh là 3.604.135.092 yên và 236.091.504.476 đồng, thời gian thực hiện kéo dài thêm 11 tháng đến ngày 31.10.2012.
Đến nay, việc tư vấn đã cơ bản hoàn thành thiết kế kỹ thuật nhưng do cầu vượt sông Hồng và đoạn tuyến phía Bắc cầu sông Hồng chưa được Hà Nội và các bộ, ngành thống nhất hướng tuyến nên VNR chưa thể phê duyệt được toàn bộ. Hợp đồng tư vấn đã giải ngân khoảng 80% phần tiền yên và 69% phần tiền Việt (giá trị hợp đồng còn lại là 705.341.018 yên và 72.399.542.605 đồng).
Được sự chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT đã phê duyệt đầu tư tiểu dự án xây dựng đường sắt đô thị Hà Nội (tuyến số 1) giai đoạn 2a tại quyết định 3412/QĐ-BGTVT ngày 28.12.2012 với phạm vi tiểu dự án từ Giáp Bát đến Ngọc Hồi dài 5,649 km, kết nối với giai đoạn 1. Tổng mức đầu tư là 24.825 tỉ đồng (gồm 75,667 tỉ yên và 4.477 tỉ đồng). Hiệp định vay JICA lần 2 cho dự án đã ký ngày 22.3.2013 với giá trị là 16,588 tỉ yên.
Như vậy, tính đến thời điểm này, dự án đã tiếp nhận 2 khoản vay JICA với tổng giá trị 21,271 tỉ yên, các giai đoạn của dự án đã bắt đầu triển khai từ năm 2008.Dịch vụ tư vấn đã cơ bản hoàn thành giai đoạn 1 và đang lựa chọn và thương thảo hợp đồng tư vấn giai đoạn 2a, công tác đấu thầu xây lắp chưa được triển khai.
Báo cáo Chính phủ, Bộ GTVT khẳng định sẽ dừng thương thảo hợp đồng gói thầu 2a với JTC chờ làm rõ nghi án nhận hối lộ, dù VNR đã tổ chức đấu thầu gói thầu tư vấn thiết kế giai đoạn 2a, đang thương thảo tài chính với liên danh do JTC đứng đầu, dự kiến ký hợp đồng trong tháng 7.2014. Gói thầu xây lắp chuẩn bị mặt bằng và xử lý nền đất yếu tổ hợp Ngọc Hồi đã xong bước sơ tuyển, dự kiến phát hành hồ sơ mời thầu vào ngày 24.3.2014, các gói thầu còn lại chưa triển khai đấu thầu.
PV (TH)