Móng Cái kẹt cứng vì cả vạn người qua Trung Quốc xách hàng

Gần một tháng nay, lượng người dân xuất-nhập cảnh sang Trung Quốc qua cửa khẩu quốc tế Móng Cái, TP.Móng Cái (tỉnh Quảng Ninh) để xách hàng về tăng đột biến, khiến cửa khẩu này luôn ở trong tình trạng quá tải. Dư luận đặt nghi vấn, liệu hàng vạn lượt người qua cửa khẩu Móng Cái mỗi ngày xách hàng về có phải theo “đơn đặt hàng” của giới đầu nậu?

Mọi ngả đường đều đổ về cửa khẩu Móng Cái

Không “nóng” như cách đây một tuần, nhưng chiều 6.12.2014, có mặt tại cửa khẩu Móng Cái, đến tận 16h, chúng tôi vẫn chứng kiến dòng người chen chúc nối đuôi nhau ở cả hai chiều xuất và nhập. Có người đứng xếp hàng từ giữa trưa, nhưng đến cuối giờ chiều vẫn chưa qua được; trong khi ở chiều về, hàng ngàn dân, người khiêng, người gánh, người vác đủ các loại hàng hóa chen từng bước làm thủ tục về nước. “Tôi xếp hàng mất 2-3 tiếng mới xuất cảnh được, giờ đợi mấy tiếng rồi mà vẫn chưa đến lượt làm thủ tục để đưa mấy viên gạch hoa về” - anh Trần Đức Sơn (phường Hải Hòa) cho biết.

Ước tính, lượng người xuất-nhập cảnh với mục đích xách hàng về nước ngày 6.12 cũng lên tới gần 1 vạn. Suốt gần một tháng nay, các cơ quan chức năng như: Hải quan, biên phòng… đã phải tăng cường thêm lực lượng tại cửa khẩu Móng Cái để xử lý tình hình.

Theo các cơ quan chức năng, lượng người qua Trung Quốc xách hàng về nước tăng đột biến thời gian qua là do các lực lượng chức năng ra quân, tăng cường phòng, chống buôn lậu quyết liệt, sau vụ các lực lượng Bộ Công an bắt giữ một lượng hàng lậu cực “khủng” tại Móng Cái vào ngày 2.11.

Người dân xếp hàng làm thủ tục nhập hàng vào Việt Nam qua cửa khẩu Móng Cái.

Tất cả những điểm có thể xảy ra tình trạng hàng lậu được tuồn về Móng Cái đều bị bịt chặt, khiến nhiều người chuyển hướng sang xách hàng qua cửa khẩu Móng Cái bằng thẻ dành cho cư dân biên giới. Theo thông tư hướng dẫn thực hiện QĐ 254/2006 của Thủ tướng Chính phủ, với loại thẻ này, mỗi người dân được xách một số hàng trị giá không quá 2 triệu đồng/ngày và không phải chịu thuế nhập khẩu (khoảng 30% giá trị hàng).

Hiện, trên địa bàn TP.Móng Cái, có 8/17 xã, phường nằm trong diện trên, gồm Hải Hòa, Trần Phú, Ka Long, Ninh Dương, Trà Cổ, Bắc Son, Hải Sơn, Bình Ngọc, với khoảng 5 vạn dân, nhưng không phải cư dân nào cũng làm loại thẻ trên vì không có nhu cầu và nếu có họ cũng ít sử dụng.

Tuy nhiên, khi các cơ quan chức năng kiểm soát chặt chẽ hàng lậu, nhiều người buộc phải chuyển sang hướng này, có gia đình huy động mọi thành viên sang Trung Quốc xách hàng về.

Theo một người dân chuyên làm nghề xách hàng qua biên giới, việc lượng người tăng đột biến gần đây một phần do không ít người sử dụng cả thẻ du lịch để xách hàng qua cửa khẩu. “Tôi mặc 4-5 cái áo, 2-3 cái quần trên người cùng một lúc, cơ quan chức năng biết là hàng xách từ bên kia về, nhưng xử lý ra sao nếu tôi bảo quần áo đó tôi mặc từ bên Việt Nam” - một người xách hàng nói.

Theo một cán bộ hải quan, hiện một số lượng lớn các loại hàng thuộc nhóm đối tượng này đã được giữ để chờ xử lý, cùng với lượng hàng vượt định mức 2 triệu đồng/người/ngày và hàng hóa không đúng chủng loại. Ngoài việc làm thủ tục cho người dân xuất - nhập cảnh, những ngày qua, các lực lượng chức năng phải căng mình để “cân, đo, đong, đếm” vì số lượng hàng hóa về quá lớn.

Coi chừng đầu nậu giật dây

Một tiểu thương Móng Cái cho rằng, nếu người dân xé lẻ hàng để vượt qua trạm liên hợp km 15 rồi giao cho các đầu nậu chuyển vào nội địa thì các cơ quan chức năng cũng rất khó phát hiện. Trong khi đó, nếu tích tụ tại nhà số lượng hàng đủ lớn thì bỗng một ngày, chính người dân có thể trở thành kẻ buôn lậu.

Theo một lãnh đạo Ban chỉ đạo phòng, chống buôn lậu, hàng giả Quảng Ninh (Ban 389), việc số lượng người qua cửa khẩu chính ngạch xách hàng về cho thấy việc siết chặt phòng, chống buôn lậu có hiệu quả; cùng với việc, nhu cầu hàng hóa giáp tết tăng cao.

“Câu chuyện là phải kiểm soát đầu ra như thế nào. Chúng tôi đã chỉ đạo các địa phương, các cơ quan liên quan phải kiểm soát chặt thị trường, để không hình thành các điểm tích hàng lớn; tuyên truyền để nhân dân hiểu, không găm hàng đến mức quá lớn, không tiếp tay cho các đầu nậu” - quan chức này cho biết - “đặc biệt, phải kiểm soát chặt, xử lý nghiêm đối với các loại hàng không đúng chủng loại và vượt định mức 2 triệu đồng/người/ngày”.

Người dân xếp hàng làm thủ tục nhập hàng vào Việt Nam.

Trước thực trạng cư dân biên giới đổ xô sang Trung Quốc xách hàng, hiện có nhiều ý kiến khác nhau về việc sửa đổi, bổ sung đối với các cơ chế, chính sách dành cho những cư dân này. Một số ý kiến cho rằng, nên quy định, mỗi cư dân đủ điều kiện và có thẻ chỉ được phép 1 lần/tuần qua biên giới mua hàng miễn thuế với mức dưới 2 triệu đồng, thay cho 1 lần/ngày/người như hiện nay. Tuy nhiên, đối với các tỉnh có biên giới, nhiều ý kiến cho rằng nên giữ ở mức hiện nay, nhằm tạo điều kiện cho bà con phát triển kinh tế, để bà con yên tâm làm ăn, sinh sống, qua đó góp phần xây dựng, bảo vệ vùng biên.