Toàn cảnh khúc dạo đầu cuộc chiến Libya

Mỹ và Anh đã khai màn cuộc chiến chống chính quyền Muammar Gaddafi bằng hơn 110 quả tên lửa phóng đi từ các tàu ở Địa Trung Hải trong khi các máy bay Pháp oanh tạc một loạt căn cứ của quân đội Libya ở Benghazi. 

Đại tá Gaddafi thề sẽ đáp trả và tuyên bố đã mở các kho vũ khí cho nhân dân tự trang bị để bảo vệ Libya. Gaddafi tuyên bố hành động quốc tế chống lực lượng của ông là phi lí, gọi đây "đơn giản là sự hiếu chiến của kẻ xâm lược thuộc địa mà có thể sẽ gây ra một cuộc chiến xâm lăng quy mô lớn khác". 

Mỹ cho biết, 112 tên lửa Tomahawk, giá 1 triệu USD/quả, đã được bắn từ các tàu Anh và tàu Mỹ nhằm vào hơn 20 vị trí phòng thủ tên lửa và không quân của Libya để dọn đường cho các hoạt động tuần tra trên không nhằm hạ gục không lực nước này. Đây mới chỉ là giai đoạn đầu của một chiến dịch có tên "Bình minh Odyssey".

Đài Truyền hình Libya đưa tin, 48 người đã thiệt mạng và 150 người bị thương - gồm nhiều phụ nữ và trẻ nhỏ - trong các vụ tấn công của quân đội nước ngoài nhằm và các "trường học, bệnh viện và nơi công cộng". Tuy nhiên, thông tin này chưa được kiểm chứng độc lập.

Trước đó, khi thông báo cho phép quân đội Mỹ bắt đầu một hành động quân sự có giới hạn nhằm vào Libya, Tổng thống Mỹ Barack Obama nói đây không phải là lựa chọn số 1 của Mỹ. "Đây không phải là kết quả mà Mỹ hay bất cứ đối tác nào tìm kiếm", Obama nói từ Brazil, nơi ông đang bắt đầu chuyến thăm 5 ngày. "Chúng tôi không thể đứng nhìn không khi một kẻ bạo chúa bảo với nhân dân của ông ta rằng sẽ không có sự khoan dung".

Ngoại trưởng Mỹ Hilary Clinton cũng tuyên bố Mỹ sẽ triển khai những "tiềm lực vô song" để "giúp thi hành Nghị quyết 1973 của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc".

Xác nhận quân đội Anh cũng góp phần vào chiến dịch, Thủ tướng David Cameroon đã bày tỏ sự kính trọng đối với những binh sĩ tham gia và nói rằng hành động này là "đúng đắn, cần thiết và hợp pháp".

Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy gọi "đó là một quyết định quan trọng mà chúng tôi phải đưa ra. Cùng với các đối tác Ảrập, châu Âu và Bắc Mỹ, Pháp đã quyết định thực hiện vai trò lịch sử của mình". 

Từ Tripoli, trong một buổi họp báo sau khi các cuộc không kích của liên quân diễn ra, phát ngôn viên chính phủ Libya đã đọc bức thư của ông Gaddafi gửi Tổng thống Pháp, Thủ tướng Anh, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc rằng: "Libya không phải là của các vị. Libya là của người Libya. Nghị quyết của Hội đồng Bảo an là không có hiệu lực vì Hiến chương LHQ không cho phép hội đồng can thiệp vào vấn đề nội bộ của bất kỳ một quốc gia nào".

Đại tá Gaddafi còn khẳng định: "Các vị sẽ phải hối hận nếu tiếp tục can thiệp vào vấn đề của chúng tôi, của Libya. Đây là Libya, không phải quốc gia của các vị".

Ở Tripoli, hàng trăm người ủng hộ Gaddafi đã tự đem bản thân mình làm thành một rào chắn bao quanh căn cứ Gaddài, hát vang những ca khúc thể hiện sự sùng bái ông này. Đám đông bao gồm nhiều phụ nữ và trẻ em, một số người nói rằng họ có người thân trong lực lượng của Gaddafi và họ tới đây để bảo vệ nơi ở của ông khỏi bị đánh bom bằng cách tình nguyện lấy thân mình làm khiên chắn, rào cản.

Trong khi đó, nhiều nước đã có phản hồi về diễn biến quân sự ở Libya.

Ủy ban phụ trách cuộc khủng hoảng Libya thuộc Liên minh châu Phi (AU) kêu gọi Mỹ, Anh và Pháp "dừng lại lập tức" mọi cuộc tấn công. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga nói Moscow lấy làm tiếc về sự can thiệp quân sự của nước ngoài vào Libya và bình luận rằng hành động này dựa trên một nghị quyết được Hội đồng Bảo an "thông qua vội vã". 

Bày tỏ "sự lấy làm tiếc", Trung Quốc mong muốn ổn định tại Libya được khôi phục sớm nhất có thể, hy vọng xung đột không leo thang làm tổn thất thêm sinh mạng của dân thường. Còn chính phủ liên bang Australia cảnh báo, sự can thiệp của quân đội quốc tế vào Libya sẽ phức tạp và rất khó khăn.

Đức từ chối liên quan tới bất kỳ hành động quân sự nào. Thổ Nhĩ Kỳ kêu gọi ngừng bắn lập tức và cho biết họ phản đối sự can thiệp của nước ngoài vào Libya.

Thanh Hảo (Tổng hợp)