Sau nhiều tuần nỗ lực ngoại giao căng thẳng và tập trung, Nga và Mỹ cuối cùng đã đạt được thống nhất về dự thảo nghị quyết Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc trong đó yêu cầu Syria phải từ bỏ vũ khí hóa học, nhưng không đe dọa hành động quân sự nếu Damascus không tuân thủ.

TIN BÀI LIÊN QUAN

Theo Đại sứ của Mỹ tại LHQ Samantha Power, thỏa thuận đạt được với việc Nga 'bắt buộc' Syria phải từ bỏ kho vũ khí hóa học và biện pháp này được đưa ra trong cuộc họp kín của HĐBA trong phiên họp đêm qua tại New York.

{keywords}
Từ trái qua: Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, Tổng thống Syria Bashar al-Assad, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry

Các nhà ngoại giao LHQ cho biết phiên bỏ phiếu sẽ diễn ra trong vòng 24 giờ tới.

"Không ai có thể tưởng tượng được kết quả đạt được trong đêm nay sau hai tuần vừa qua" - bà Power nói. "Chỉ hai tuần trước, chính quyền Syria thậm chí còn không thừa nhận sự tồn tại của kho vũ khí hóa học".

"Nhưng tối nay chúng tôi đã có được một bản dự thảo nghị quyết chung, vốn là kết quả của nhiều cuộc đàm phán và ngoại giao dồn dập suốt hai tuần qua" - bà Power nói thêm.

Các nhà ngoại giao Mỹ, Nga, Pháp và Anh cho biết quá trình bỏ phiếu thông qua bản dự thảo này có thể diễn ra vào chiều hôm nay (giờ Mỹ), để Hội đồng quản trị của Ủy ban Cấm vũ khí học học tại Hà Lan thông qua kế hoạch phá hủy kho vũ khí hóa học của Syria sớm hơn.

Điểm then chốt trong nghị quyết này mà phía Nga phản đối là việc soạn thảo bản nghị quyết dựa vào Chương 7 trong Hiến chương LHQ, trong đó cho phép ủy quyền cho Hội đồng Bảo an thực thi quyết định của mình với các biện pháp như trừng phạt hoặc sử dụng vũ lực.

Tuy nhiên, bản dự thảo mà hãng tin Reuters có được cho thấy biện pháp có tính ràng buộc về pháp lý, nhưng không cho phép tự động thực thi nghị quyết như Mỹ, Anh và Pháp mong muốn ban đầu.

Theo đó, nếu như Syria không thể thực thi nghị quyết này, HĐBA có thể đưa ra các biện pháp trừng phạt theo Chương 7 của Hiến chương LHQ, nhưng chỉ sau khi có một nghị quyết thứ hai. Với nghị quyết thứ hai đó, Nga vẫn có quyền phủ quyết.

Một quan chức của Bộ Ngoại giao Mỹ nói rằng thỏa thuận này là một 'bước đột phá'.

"Nga đã đồng ý ủng hộ một nghị quyết mạnh mẽ, có tính ràng buộc và có thể thực thi kết hợp cả sức ép và trọng tâm của cộng đồng quốc tế vào chính quyền Syria nhằm đảm bảo rằng Syria phải từ bỏ vũ khí hóa học" - vị quan chức giấu tên cho hay.

Trước đó, Washington và Moscow đã bất đồng gay gắt về bản nghị quyết này, chủ yếu xoay quan việc có hay không sử dụng vũ lực với Syria nếu như Damascus không tuân thủ các điều khoản.

Phía Mỹ luôn đe dọa hành động quân sự nếu như Damascus 'nuốt lời', nhưng Nga luôn bác bỏ điều khoản này trong thỏa thuận về dự thảo nghị quyết.

Lê Thu (theo Reuters)