- 6h chiều ngày 4/10, chúng tôi còn nói chuyện với nhau về tình cảm giữa Bác Hồ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp, về sức khỏe và tuổi thọ của Đại tướng, về nhân cách và sự Thiền của người.

Đến khoảng 21h, con trai chạy từ trên nhà xuống bảo: “Bố ơi, trên mạng đưa tin Đại tướng Võ Nguyên Giáp từ trần”. Ôi, thật là linh thiêng, chúng tôi vừa nhắc về Ông đúng giờ phút ông ra đi mãi mãi.

Tôi thấy tim mình nhói đau khi người học trò cuối cùng của Bác Hồ đã trở về cõi vĩnh hằng. Và những hình ảnh, những kỷ niệm về vị Đại tướng anh hùng lần lượt hiện ra, như những thước phim quay chậm.

{keywords}

Tôi có vinh dự được gặp Đại tướng nhiều lần trong những dịp Ông về thăm quê hương Bác Hồ. Tôi còn nhớ bất cứ dịp nào về Nghệ An, Đại tướng đều dành thời gian cho việc về Kim Liên với Bác.

Hiếm có ai như Ông, đã 12 lần về Kim Liên và lần nào cũng dành trọn cả buổi để thăm từng kỷ vật thiêng liêng của Bác và gia đình Người.

Ông thường bảo chúng tôi, cứ mỗi lần về đây, ông như được gặp lại Bác Hồ, càng hiểu thêm về Bác. Các cháu được làm một công việc rất vinh dự là gìn giữ và giới thiệu cho mọi người về những di sản vô giá mà Bác Hồ để lại, phải làm sao để mọi người ngày càng hiểu thêm về Người và học tập, làm theo tấm gương sáng ngời của Bác, cùng nhau xây dựng đất nước Việt Nam giàu mạnh, hùng cường như tâm nguyện của Bác…

Kỷ niệm về những lần được gặp Đại tướng thì nhiều, tôi muốn kể ra đây về chuyến về thăm cuối cùng của Ông ở Nghệ An.

{keywords}
Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong một lần về thăm Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An.

Chiều ngày 9/11/2004, Quảng trường Hồ Chí Minh được đón một vị khách đặc biệt. Đó là Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người nhiều năm được sống và làm việc bên cạnh Bác Hồ, người đang lưu giữ nhiều kỷ niệm xúc động sâu sắc về Bác kính yêu.

Đúng 5 giờ chiều, đoàn xe đưa Đại tướng cùng gia đình đến Quảng trường. Từ trên xe bước xuống, Đại tướng đứng lặng hồi lâu trước Tượng đài Bác Hồ. Gương mặt Đại tướng trầm tư xúc cảm.

Có lẽ ông đang hồi tưởng lại những kỷ niệm không thể nào quên trong những năm tháng được gần gũi bên Bác. Sau lời giới thiệu, Đại tướng lên dâng lẵng hoa trước tượng đài Bác Hồ. Ông cẩn thận sửa lại lẵng hoa thật ngay ngắn. Nét mặt, cử chỉ thật thành kính và rất đỗi thiêng liêng.

{keywords}
Đại tướng cùng phu nhân và lãnh đạo tỉnh Nghệ An trước tượng đài Bác Hồ ở thành phố Vinh năm 2004.

Tiếp đó, Đại tướng lên núi Chung mô phỏng trồng cây lưu niệm. Mọi người không khỏi lo lắng vì ông đã 94 tuổi, sức khoẻ đã giảm sút so với lần về thăm quê Bác năm 2002.

Dù vậy, Đại tướng vẫn khá nhanh nhẹn. Vừa đi, ông vừa hỏi thăm tình hình bà con nhân dân đến tham quan, hoạt động tại Quảng Trường có đông không, các hình thức tổ chức có phong phú không?

Chúng tôi vui vẻ báo cáo với Đại tướng về những kết quả hoạt động của Quảng Trường và khẳng định đây là một công trình hợp ý Đảng, lòng dân, phục vụ thiết thực cho các hoạt động văn hoá của nhân dân. Đại tướng biểu lộ sự hài lòng.

{keywords}
Đại tướng Võ Nguyên Giáp trồng cây lưu niệm tại Quảng trường Hồ Chí Minh.

Mặc dù tuổi đã cao, sức đã yếu Đại tướng vẫn cầm xẻng trồng cây một cách cẩn thận, chu đáo. Trồng xong, ông đứng ngắm nhìn rất lâu quang cảnh quảng trường và các phố xung quanh, trao đổi với đồng chí lãnh đạo tỉnh về hướng quy hoạch, phát triển của thành phố.

Đại tướng rất vui khi nhìn rõ khung cảnh hoành tráng của quảng trường từ trên cao, Ông cũng hỏi thêm về tác giả của tượng đài. Ông nói, trước đây trong quân đội có một nhà điêu khắc tạc tượng Bác rất thành công. Tôi nhớ đó là nhà điêu khắc Kim Định - người đã có nhiều tác phẩm điêu khắc về Bác Hồ, trong đó có bức tượng Bác đang đọc báo bằng đồng được phiên bản để đặt ở Bộ Tư lệnh Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, ở K9 ( Hà Tây) và ở Khu di tích Kim Liên.

{keywords}
Đại tướng lên Núi Chung (mô phỏng) tại Quảng trường Hồ Chí Minh, Nghệ An.

Chiều xuống, trời se lạnh. Đại tướng vào nhà khách ghi sổ lưu niệm. Ông viết: “Toàn Đảng và toàn dân Việt Nam ta đời đời ghi nhớ công ơn trời biển của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại”.

Nét chữ của Đại tướng rất đẹp, chân phương và rõ ràng. Viết xong, Đại tướng kiểm tra lại cẩn thận từng nét và đọc cho mọi người cùng nghe.

Sau đó Đại tướng hỏi: “Đồng chí phụ trách ở đây đâu rồi ?”. Tôi vội chạy đến. Đại tướng nắm tay tôi và nói với mọi người: “Bác Hồ vĩ đại lắm, càng ngày Thế giới càng hiểu và càng đánh giá cao tầm vóc vĩ đại của Bác. Đây là một công trình có ý nghĩa quan trọng đặc biệt, các đồng chí được giao nhiệm vụ quản lý công trình này cần phải tích cực học tập theo tấm gương của Bác, giữ gìn và phát huy thật tốt giá trị của công trình để phục vụ nhân dân và bạn bè Quốc tế”.

Sau đó, Đại tướng cùng mọi người ra sân. Bà con nhìn thấy Đại tướng liền chạy ùa vây quanh. Ai cùng muốn được ngắm cho rõ hơn.

Đại tướng vui vẻ chào hỏi bà con và lần lượt chụp ảnh kỷ niệm với mọi người. Vui nhất là các cựu chiến binh ở xa về thăm quảng trường. Họ nói, hôm nay là một này may mắn, được về thăm quảng trường, lại được chụp ảnh kỷ niệm với vị tướng mà họ hằng yêu mến, kính trọng.

Trước lúc lên xe, Đại tướng còn dừng lại ngắm tượng đài Bác một lần nữa, như cố kéo dài thời gian được gần bên Bác kính yêu!

Và giờ đây, Ông đã đi về thế giới người hiền để gặp Bác Hồ, chắc chắn đó là cuộc hội ngộ hết sức cảm động của các bậc vĩ nhân.

Trong những giờ phút đau buồn này, càng thêm nhớ những lời căn dặn thiết tha của Đại tướng kính yêu!

Nguyễn Xuân Thủy