- Trên VietNamNet đang có cuộc tranh luận về chủ đề “Bóng Khổng Tử vẫn ám ảnh đến giáo dục “, trong đó có bài bình luận của bạn Mai Trọng Nhân. Tôi nghĩ rằng phải lên tiếng....

TIN BÀI LIÊN QUAN:
Trước hết tôi tán thành cách giải thích của bạn Mai Trọng Nhân về Ngũ thường trong học thuyết Khổng Tử là : “nhân - nghĩa - lễ - trí - tín" với cách hiểu là nắm bắt tinh hoa của học thuyết này . Cũng không nên bàn lại khẩu hiệu “ Tiên học Lễ , hậu học Văn “ với cái lõi tinh hoa của khẩu hiệu đó là “Con người cần có cả Đức và Tài (Hồng đi đôi với Chuyên), chỉ có đức mà vô tài thì chỉ có thể nói hay nhưng làm thì dở, xã hội không giầu, nước không mạnh được, nhưng trước tiên phải có Đức thì cái Tài mới có ích cho xã hội.

Ảnh có tính chất minh họa

Người không có Đức thì không khác gì loài cầm thú. Vì thế các trường đều phải giáo dục nhân cách cho học sinh, sinh viên cùng với giáo dục học vấn và nghiệp vụ.

Tuy nhiên, do cách giải thích của bạn Nhân, tôi hiểu bạn Nhân đã đọc học thuyết của Khổng Tử rất kỹ . Hiện nay học thuyết của Khổng tử đã được dịch ra tiếng Việt, rất dễ sưu tầm qua Internet để có thể biết Nho giáo nguyên thủy. Bạn Nhân công nhận Nho giáo không phải quốc giáo của nước ta và Nho giáo cũng có những hạn chế lịch sử. Do đó đừng tuyệt đối hoá Nho giáo thành những tín điều của Thánh mà nên chỉ ra cả những mặt tích cực và mặt hạn chế, khiếm khuyết của Nho giáo để bạn đọc vận dụng cái tinh hoa và tránh những điều có thể ngộ nhận (Mạnh Tử, học trò của Khổng Tử đang được thờ trong Văn Miếu Hà Nội được gọi là Á Thánh, nhân vật đứng sau Khổng Tử).

Xin góp ý kiến:

Bạn Nhân nói đến “trung với nước , hiếu với dân" - đây không phải là Nho giáo nguyên thuỷ. Nho giáo nguyên thuỷ dạy phải “trung với vua". Còn “trung với nước , hiếu với dân" là 6 chữ vàng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn Quân đội nhân Việt Nam thuở lập quốc Việt Nam Dân chủ Cộng hoà , khi trao cờ Tổ Quốc cho Trường Võ bị năm 1946.

Bạn Nhân cũng đã giải thích cụm từ “quân tử và tiểu nhân". Theo Nho giáo nguyên thuỷ thì như thế này: Nho giáo nguyên thuỷ hình thành từ thời nhà Chu (nhà Chu ở Trung Quốc. Chu Công đang được thờ tại Văn Miếu Hà Nội). Thời đó quân tử là cụm từ chỉ tầng lớp quý tộc .

Đến thời Xuân Thu (thời của Khổng Tử) nó được dùng để chỉ các đại phu. Những người làm quan được gọi là "quân tử". Những dân thường hay quan lại có phẩm hàm nhỏ hơn thì tự xưng là "tiểu nhân". Đối với Khổng Tử, con người lý tưởng của ông là "quân tử". Quân tử sau này đã trở thành 1 trong các khái niệm quan trọng của hệ tư tưởng Nho giáo.

Chúng ta đang xây dựng 1 Nhà nước Pháp quyền nhưng Khổng Tử chỉ khuyên Vua dùng đạo đức để giáo hoá nhân dân thay vì cai trị bằng Pháp luật (đối lập với Hàn Phi) vì thế nhiều nước nhỏ trong thời Chiến Quốc không dùng ông. Nếu Vua không có đạo đức thì đó là do mệnh Trời vì theo Nho giáo Vua là người làm theo Mệnh Trời (nên Vua được gọi là Thiên tử. Vua bảo chết thì tôi phải chết, không chết là bất trung. Không những vậy, trước khi chết còn phải tạ ơn vua ban cho được chết. Vì thế mới có bi kịch Nguyễn Trãi phải chết oan).

Theo Nho giáo, người phụ nữ được đánh giá là tốt khi tuân theo “tam tòng tứ đức". Trong đó "tam tòng" có nguồn gốc từ Nghi lễ, Tang phục, Tử Hạ truyện là: "người phụ nữ khi còn ở nhà phải theo cha, khi lấy chồng phải theo chồng, nếu chồng qua đời phải theo con trai". Nguyên chữ Nho là “Phụ nhân hữu tam tòng chí nghĩa , vô duyên dụng chi đạo, cố vị giá tòng phu , ký giá tòng phu, phu tử tòng tử".

Vì vậy trong Kinh thi của Nho giáo có bài “Hữu hồ" nói lên nỗi lòng người quả phụ muốn tái giá mà không được .

Bạn Nhân không nên so sánh Nho giáo với Đạo Phật và Đạo Thiên Chúa. Trên thế giới, Phật giáo có 1,2 triệu tín hữu. Kitô giáo có 2,1 tỉ tín đồ. Khổng giáo được coi như 1 tôn giáo cổ đại của Trung Quốc có 394 triệu người tiếp nhận.

Ở Việt Nam, số người biết và tiếp nhận Nho giáo chỉ đứng hàng thứ tư về tỉ lệ người theo các tôn giáo (đứng sau Phật giáo đại thừa và Công giáo tức Kitô giáo). “Tam sân si, ngũ giới và 14 điều răn của Phật" là những bài học của Phật giáo về cách làm người, đang được người Việt trân trọng tiếp nhận. Bạn Nhân đã sai lầm khi đả kích Phật giáo và Công giáo.

Tôi U80 ủng hộ quan điểm của bạn Huy.

  • Độc giả Lê Trung Thực