Một tài liệu hồi đầu thế kỷ 17 cho thấy Trung Quốc không kiểm soát quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Các nhà nghiên cứu cho rằng tài liệu này mâu thuẫn với các tuyên bố chủ quyền mới đây của Trung Quốc khi Bắc Kinh nói rằng quần đảo này là một phần vốn có trong lãnh thổ quốc gia này.

Quần đảo Senkaku/Điếu Ngư mà Nhật Bản và Trung Quốc đều tuyên bố chủ quyền
Theo phó Giáo sư Nozomu Ishii thuộc Đại học Nagasaki Junshin, trong thời Minh tại Trung Quốc, một người giữ chức tương đương tỉnh trưởng nói với sứ thần của Nhật rằng vùng biển ngoài khơi dưới sự kiểm soát của triều đại này chỉ tới quần đảo Matsu, còn vùng biển bên ngoài khu vực đó các tàu thuyền tự do đi lại.

Quần đảo Matsu gần với Trung Quốc hơn là quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Bắc Kinh tuyên bố rằng họ đã kiểm soát quần đảo Senkaku/Điếu Ngư từ triều đại nhà Minh, tức là khoảng 600 năm trước.

Trong buổi họp báo vào thứ Hai tuần này, ông Ishii cho biết tuyên bố của vị quan Trung Quốc có ghi lại trong Biên niên sử nhà Minh.

Vị học giả của Nhật nói rằng: "Tài liệu lịch sử chứng minh rằng tuyên bố chủ quyền của Nhật Bản đối với quần đảo Senkaku là đúng về mặt lịch sử".

Biên niên sử nhà Minh ghi lại các hoạt động của các hoàng đế Trung Hoa, các chiếu chỉ và các văn bản khác.

Diễn giải của Phó Giáo sư Ishii về bản Biên niên sử triều Minh năm 1617, theo đó, chỉ có phần gạch chéo ven biển cách đất liền Trung Quốc 40km là do triều Minh kiểm soát.
Phó Giáo sư Ishii tìm thấy một ghi chép từ tháng Tám năm 1617, trong đó mô tả lại vụ bắt giữ và thẩm vấn một sứ thần của Nhật từ Nagasaki là Akashi Doyu. Vụ thẩm vấn do người đứng đầu nhóm tuần tra ven biển của Trung Quốc tiến hành.

Theo văn bản này, vị tỉnh trưởng Trung Quốc gặp sứ thần Nhật và có nhắc đến tên của các quần đảo, trong đó có một đảo ở mé phía đông của quần đảo Matsu cách đất liền Trung Quốc 40km. Quần đảo này do triều Minh kiểm soát. Trong cuộc nói chuyện có nói rằng Trung Quốc và bất kỳ quốc gia nào khác đều có thể tự do đi lại trong vùng biển bên ngoài quần đảo trên.

Quần đảo Senkaku/Điếu Ngư bao gồm đảo Uotsurijima cách ven biển Trung Quốc khoảng 330km.

Tuy nhiên, Trung Quốc nói rằng biên giới của vương quốc Ryukyu (nay là quận Okinawa) nằm giữa đảo Kumejima (ở phía đông quần đảo Senkaku) và đảo Taishoto (một trong các đảo của Senkaku). Do đó, Bắc Kinh cho rằng đảo Uotsurijima và các đảo khác thuộc về triều Minh của Trung Quốc.

Ishii nói rằng văn bản mà ông tìm thấy chứng tỏ rằng triều Minh kiểm soát vùng biển cách đất liền 40km và quần đảo Senkaku/Điếu Ngư không thuộc về bất kỳ quốc gia nào. Chính phủ Nhật nói rằng quần đảo này nằm dưới sự quản lý của họ vào năm 1895 sau khi xác nhận rằng không có quốc gia nào tuyên bố chủ quyền đối với các đảo.

Giáo sư danh dự Shigeyoshi Ozaki của Đại học Tsukuba cũng là một chuyên gia trong ngành luật quốc tế cho biết: "Chúng ta biết rằng triều Minh chỉ kiểm soát hiệu quả khu vực ven biển từ các nguồn lịch sử khác. Điều đáng nói trong phát hiện này chính là quan chức Trung Quốc đã có tuyên bố rõ ràng những điểm này với một sứ thần Nhật. Điều này chứng tỏ triều Minh không kiểm soát quần đảo Senkaku/Điếu Ngư".

  • Lê Thu (Theo Yomori Shimbun/ANN)