Israel - Mỹ lục đục vì Iran

Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ Martin Dempsey đã có phát ngôn ấn tượng hồi đầu tuần này khi nói rằng nếu Israel tấn công vào Iran thì đó là một hành động "ngu ngốc". Tuy nhiên, các quan chức Israel lại không hề để tâm gì tới lời cảnh báo này, và có phản ứng theo cách riêng của mình.

Tướng Dempsey đã kịch liệt phản đối một cuộc tấn công vào Iran trong tương lai gần vì điều đó gây nên "bất ổn" và "không sáng suốt". Thủ tướng Israel Benyamin Netanyahu sau đó đã đặt ra câu hỏi về chủ đích của vị quan chức Mỹ vừa rồi.

Ông Netanyahu cho rằng Mỹ đang thông qua các chính sách có lợi cho Iran, chứ không phải đồng minh lâu đời của họ là Israel.

Tờ báo Haaretz của Israel đưa tin rằng ông Netanyahu đã có những lời lẽ cực đoan về vị tướng của Mỹ, và cho rằng ông Dempsey đang "cung phụng người Iran". Ông Netanyahu đã đưa ra phát ngôn ngày công khai, chứ không phải do xảy miệng.

"Người Iran đang thấy giữa Mỹ và Israel đang có bất hòa, và rằng Mỹ phản đối hành động quân sự (nhằm vào Iran). Điều này sẽ giảm bớt sức ép [lên Iran]" - một quan chức cấp cao của Israel nói thêm.

Hồi cuối tuần qua, Tướng Dempsey đã thảo luận về giả thiết một cuộc chiến nhằm vào Iran. Trong vài tháng qua, Mỹ đã khởi động các hoạt động quân sự quanh Iran và có nhiều kế hoạch tập trận tên lửa cùng với Israel vào cuối năm nay.

Trong khi đó, cơ quan tình báo Mỹ cho rằng, nếu như Iran thực sự phát triển vũ khí hạt nhân như lời đồn đoán, họ sẽ không đứng yên đó để hoàn thành các nghiên cứu càng sớm càng tốt. Tạm thời, Mỹ hy vọng rằng các cuộc đàm phán ngoại giao và thương thảo sẽ cản trở nghiên cứu này trước khi được hoàn thiện.

Tuy nhiên, Israel có vẻ như quá lo ngại và bắt đầu chỉ trích Mỹ vì đã không hành động trong tư thế tấn công. Tháng trước, Phó Thủ tướng Moshe Yaalon đã thẳng thừng nói rằng chính quyền Obama "do dự" khi không sẵn sàng tấn công. Còn trước đó, Ngoại trưởng Israel Avigdor Lieberman đã thúc giục Mỹ "biến lời nói thành hành động".

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang giữa Iran và Israel, Mỹ và phương Tây, mối quan hệ giữa Mỹ - Israel cũng bị ảnh hưởng và có chiều hướng không mấy sáng sủa.

Chuyến thăm chính thức của quan chức cấp cao trong chính quyền Obama được cho là nhằm giảm căng thẳng giữa hai đồng minh, nhưng trên thực tế lại chỉ làm rộng thêm khoảng cách giữa đôi bên liên quan tới vấn đề hạt nhân Iran.

Cố vấn An ninh Quốc gia Tom Donilon của chính quyền Obama đã tới Israel trong tuần này và có buổi hội đàm 2 giờ đồng hồ với Thủ tướng Benjamin Netanyahu, nhằm cảnh báo Israel không được đơn phương tấn công vào Iran. Theo tờ Debka của Israel, thong điệp này không "vừa tai" vị lãnh đạo có quan điểm diều hâu của Israel.

Theo các nguồn tin mà tờ Debka có được, ông Netanyahu được cho là rất phiền lòng với việc Mỹ sẵn sàng là việc với Iran về vấn đề hạt nhân của nước này, để cho Tehran được yên chừng nào họ vẫn cam kết không làm giàu uranium (để phát triển hạt nhân).

Cho tới lúc này, chính quyền Obama vẫn tránh việc áp dụng hành động quân sự với Iran, và hy vọng rằng các lệnh trừng phạt quốc tế và những lời lẽ "có sức nặng" sẽ đủ để cảnh cáo Tehran. Còn ông Netayahu thì lại không đồng tình với việc này. Thủ tướng Israel không sẵn lòng chờ đợi tới khi nào có kết quả khả quan đạt được, và không loại bỏ khả năng tấn công Iran.

Tuy nhiên, theo thông tin tình báo mà Mỹ nhận được, rất nhiều khả năng Iran không tiến hành bất kỳ hành động quân sự nào nhằm vào Hoa Kỳ.

Trung tướng Ronald Burgess - Giám đốc cơ quan tình báo Quốc phòng Mỹ - mới đây cho rằng ít có khả năng Iran tấn công vào Mỹ, tất nhiên trừ trường hợp Mỹ tấn công trước. Ông Burgess cũng nói thêm, bất chấp việc Mỹ tăng cường các lệnh trừng phạt và hiện diện quân sự quanh Iran, không có dấu hiệu gì cho thấy Tehran ngừng chương trình hạt nhân của mình.

"Iran hiện nay đang có tiềm lực về công nghệ, khoa học và công nghiệp để thậm chí sản xuất cả bom hạt nhân. Trong khi sức ép quốc tế nhằm vào Iran đã tăng lên, bao gồm thông qua lệnh cấm vận, chúng tôi cho rằng Tehran vẫn chưa đồng ý từ bỏ chương trình hạt nhân của họ" - Burgess nói.

Lê Thu (tổng hợp)