Cùng với đền Hai Bà Trưng (huyện Mê Linh), đền Hát Môn (huyện Phúc Thọ), đền Phù Đổng (huyện Gia Lâm), đền Ngọc Sơn (quận Hoàn Kiếm), đình Tây Đằng (huyện Ba Vì), hồ Hoàn Kiếm vừa trờ thành di tích Quốc gia đặc biệt.
Tối 22/2 tại vườn hoa Lý Thái Tổ, Hà Nội đã tổ chức long trọng buổi lễ đón nhận Bằng công nhận 5 di tích Quốc gia đặc biệt của Hà Nội.
Theo đó, 5 di tích được công nhận là di tích quốc gia bao gồm: Đền Hai Bà Trưng (huyện Mê Linh), đền Hát Môn (huyện Phúc Thọ), đền Phù Đổng (huyện Gia Lâm), hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn (quận Hoàn Kiếm), đình Tây Đằng (huyện Ba Vì).
Đình Tây Đằng nằm trên địa bàn thị trấn Tây Đằng với lối kiến trúc đặc trưng thời Mạc, quy mô bề thế, được đánh giá là một bảo tàng nghệ thuật dân gian thế kỷ 16, thời nhà Mạc. Hai bên đình có hai dãy nhà tạo thế tay ngai, phía trước có nghi môn, hồ bán nguyệt, tạo thế đất "tụ thủy", cũng có nghĩa "tụ linh, tụ phúc". Họa tiết trang trí ở di tích này rất sinh động, phong phú, từ hình ảnh linh thú (rồng, lân, voi đi cày, voi lồng, ngựa bay…) cho đến cảnh sinh hoạt văn hóa của người nông dân vùng Đồng bằng Bắc bộ (làm xiếc, chèo thuyền ngắm cảnh…). Đình hiện lưu giữ rất nhiều hiện vật quý như ngai thờ, bộ kiệu bát cống, hương án… mang phong cách kiến trúc thời Hậu Lê, với những nét chạm khắc tinh xảo hiếm có.
Hồ Hoàn Kiếm và Đền Ngọc Sơn được khởi dựng cuối thời Lê thế kỷ 18, là nơi thờ Quốc công tiết chế Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn. Nơi đây là dấu tích của dòng sông Nhị Hà bị những bãi cát chèn của phía Bắc và phía Đông, là cái nôi của huyền thoại gắn liền với chiến công oanh liệt của dân tộc. Biểu tượng người anh hùng áo vải Lê Lợi trả gươm cho rùa thần đã kết thúc chiến tranh giành độc lập giải phóng dân tộc khỏi ách đô hộ nhà Minh.
Hồ Hoàn Kiếm, nơi lắng hồn núi sông, lẵng hoa giữa lòng Hà Nội chính là phần để lại của Sông Hồng – dòng sông của nền văn minh Sông Hồng đã và đang là một bảo tàng nước của thiên nhiên.
Đền Ngọc Sơn, cầu Thê Húc, tháp Bút, tháp Rùa… là hiện thân của phong cách kiến trúc độc đáo, đồng thời chứa đựng những câu chuyện lịch sử thú vị, những áng thơ văn bất hủ được nhiều đời tìm hiểu, nghiên cứu mà vẫn chưa phát hiện hết các lớp lang văn hóa ẩn chứa trong đó…
Đền Hai Bà Trưng (huyện Mê Linh), đền Hát Môn (huyện Phúc Thọ) là hai di tích phụng thờ tưởng niệm Hai Bà Trưng và những sự kiện lịch sử gắn liền với chiến công oanh liệt chống giặc xâm lược Đông Hán của dân tộc.
Đền Hát Môn (huyện Phúc Thọ) bên bờ sông Hát là địa điểm gắn với những buổi hội quân của Hai Bà Trưng, cũng là nơi hai bà tuẫn tiết. Đền Hai Bà Trưng ở Mê Linh là nơi Hai Bà sinh ra và đóng đô. Đền Hát Môn là một quần thể kiến trúc hài hòa, có sông nước, đài, tháp, có vườn cây cổ thụ xanh bốn mùa. Đền Hai Bà Trưng có hệ thống hiện vật vô cùng phong phú. Hai di tích đặc biệt này có mối quan hệ mật thiết với nhau, bổ sung cho nhau, làm giàu thêm kho tàng văn hóa Việt Nam.
Khu di tích Phù Đổng thuộc xã Phù Đổng chứa đựng chiều dài lịch sử và chiều sâu văn hóa. Đền Thượng là nơi thờ đức Thánh Gióng, đền Hạ (còn gọi là đền Mẫu), miếu Ban là nơi thờ mẹ Thánh Gióng, Cố Viên là vườn xưa nhà Thánh Gióng, Đống Đàm là nơi diễn ra trận đánh chống giặc Ân của đội quân Thánh Gióng…
Như vậy, đến nay, Hà Nội đã có tổng cộng 8 di tích quốc gia đặc biệt, trước đó là Khu Trung tâm Hoàng thành Thăng Long - Hà Nội, Văn Miếu - Quốc Tử Giám và đền Cổ Loa.
T.Lê