Từ thời điểm này trở đi, tất cả các dự án thủy điện khi quyết định đầu tư và trước khi khởi công đều phải báo cáo Thủ tướng, Thủ tướng đồng ý thì mới được đầu tư, khởi công.

Đây là thông tin được Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng đưa ra trong buổi thảo luận tại hội trường về quy hoạch tổng thể về thủy điện.

Quy hoạch thủy điện có tính “định hướng”

Được Phó Chủ tịch QH Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị phát biểu sau một loạt ý kiến của ĐBQH nêu những bất cập, trong đó nổi lên vấn đề “thủy điện mọc lên như nấm” và loại bỏ “cũng như nấm” gây thiệt hại cho Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội, Bộ trưởng Công thương mở đầu bằng ý kiến cho rằng quy hoạch thủy điện là quy hoạch “mang tính đặc thù”.

{keywords}

Bộ trưởng Công thương Vũ Huy Hoàng

Ông Hoàng dẫn giải: Dựa trên tiềm năng lợi thế của chúng ta, qua việc tổng hợp nghiên cứu bước đầu về hệ thống sông ngòi của Việt Nam, chúng ta đưa ra quy hoạch thủy điện để định hướng khai thác. Cho nên, quy hoạch thủy điện chủ yếu mang tính định hướng, thể hiện mong muốn.

Quy hoạch thủy điện vì thế không phải quy hoạch bất biến, cố định mà là quy hoạch mở, động, luôn phải được rà soát, sửa đổi, loại bỏ những cái không khả thi và bổ sung những cái khả thi.

Ông cho rằng quy hoạch thủy điện trải qua nhiều thời kỳ “là quy hoạch của cả nước, không phải quy hoạch riêng của Chính phủ, cũng không phải quy hoạch riêng của Bộ Công thương”.

Theo đó, từ năm 2006 trở về trước, Thủ tướng phê duyệt quy hoạch các thủy điện bậc thang, Bộ Công nghiệp lúc đó phê duyệt các dự án vừa, nhỏ. Nhưng từ 2006 trở lại đây do phân cấp tất cả quy hoạch thủy điện nhỏ đều giao cho các địa phương phê duyệt. Các địa phương khi xem xét dự án mình lựa chọn thì có tham khảo các bộ, ngành, trong đó có Bộ Công thương, nhưng quyết định phê duyệt là của địa phương.

“Vì thế, nói về câu chuyện quy hoạch thủy điện, đặc biệt các dự án nhỏ, là nói chuyện của chúng ta, không chỉ nói riêng về Chính phủ, bộ ngành nào cả. Công tác này là của toàn xã hội, của Chính phủ, bộ ngành, địa phương”, ông Hoàng nhấn mạnh.

Dừng Đồng Nai 6 và 6A thiệt hại 12 tỷ đồng

Về rà soát quy hoạch, nhiều ý kiến thảo luận nói rằng tại sao sau khi QH có nghị quyết thì Chính phủ mới rà soát và tại sao trong thời gian ngắn đã loại ra tới hơn 400 dự án.

Lý giải điều này, Bộ trưởng Công thương cho biết không phải chờ đến khi có nghị quyết thì Chính phủ mới rà soát mà trên thực tế, do quy hoạch thủy điện là quy hoạch mở nên việc rà soát đã được làm thường xuyên.

Ông Hoàng đưa ra các con số dự án bị loại bỏ từ năm 2005 đến nay để cho thấy “Chính phủ không có sức ép gì phải rà soát dự án mà đây là công việc thường xuyên để từng bước có tính toán phù hợp”.

Một số ý kiến ĐBQH nói có những dự án không khả thi, không ai quan tâm nên mới loại khỏi quy hoạch song Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nhấn mạnh: “Không hẳn như thế”.

Bởi trong 424 dự án bị loại bỏ, có dự án có tính khả thi về kinh tế nhưng không đảm bảo về môi trường, xã hội. Hơn nữa trong những năm gần đây, tình hình đầu tư khó khăn nên có dự án khả thi, doanh nghiệp quan tâm nhưng không đủ khả năng tài chính để thực hiện.

Với 424 dự án bị loại bỏ, Bộ trưởng thông tin: Ngoài thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A, các dự án còn lại hầu như không có chi phí gì đáng kể vì ở giai đoạn đang nghiên cứu, thậm chí có dự án mới đặt trên quy hoạch thì không thể có thiệt hại được.

Với 2 dự án Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A, tổng số đã chi phí là 12 tỷ đồng trong đó có 10 tỷ cho lập dự án đầu tư và 2 tỷ cho báo cáo đánh giá tác động môi trường. Tuy nhiên, Bộ trưởng cho biết trong các bước thực hiện dự án thì có thể có những bước chi phí ra nhưng không thu lại được.

“Tôi không hiểu Bộ trưởng nói gì”

Sau phần giải trình của Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, ĐB Ngô Văn Minh (QuảngNam) nói, ông đồng ý là cần làm tốt hơn để có quy hoạch và vận hành thủy điện tốt hơn nữa. Tuy nhiên, ông cho biết “không hiểu Bộ trưởng nói gì”.

{keywords}

ĐB Ngô Văn Minh

“Bộ trưởng nói ý “câu chuyện của chúng ta, chúng ta nói về chúng ta”. Tôi không hiểu Bộ trưởng nói gì. Chúng ta nói từ đa nghĩa, hiểu kiểu gì cũng được là không nên”, ông Minh nói.

Theo ông, nói như Bộ trưởng Bộ Công thương “chúng ta nói về chúng ta” thì có thể hiểu rằng những vấn đề về thủy điện đều có trách nhiệm của các ĐBQH ngồi đây. Ông thẳng thắn: “Tôi đồng ý nếu các ĐBQH bấm nút sai, biểu quyết sai. Nhưng có phải như vậy không? Các ông cần phải nghĩ lại, về địa phương để hỏi, không nên nói như thế”.

Ông Minh cũng nói: “Không thể chấp nhận với lý lẽ cho rằng quy hoạch thủy điện của chúng ta là quy hoạch mở, quy hoạch động, rằng loại bỏ 424 dự án mà không có thiệt hại gì”.

Cẩm Quyên - Ảnh: Minh Thăng