Việc Nhật Bản tung các máy bay chiến đấu lên trời để chặn các máy bay quân sự của Trung Quốc bay lại gần các đảo tranh chấp trên biển Hoa Đông vào hôm qua đã khiến căng thẳng biển đảo hai bên lên một nấc thang mới.

Máy bay chiến đấu F-15 của Nhật
Kênh truyền hình Fuji của Nhật trích lời các quan chức chính phủ cho biết các máy bay của Trung Quốc xuất hiện trên màn hình ra-đa quân sự của Nhật ở phía bắc, quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư mà hai bên đang tuyên bố chủ quyền.

Các máy bay Trung Quốc không xâm phạm vào không phận thuộc lãnh thổ Nhật quanh quần đảo này, nhưng đã đi vào Khu vực phòng không được xác định của Nhật (ADIZ).

Bộ Quốc phòng Nhật chưa đưa ra xác nhận thông tin này.

Các máy bay của Trung Quốc lập tức rời đi khi các máy bay F-15 của Nhật được đưa lên không trung từ căn cứ không quân của Nhật ở đảo Okinawa. Các chuyến bay của Trung Quốc vẫn tiếp tục cho tới khoảng 5h chiều (giờ địa phương, tức khoảng 3h chiều giờ Việt Nam).

Đây là lần đầu tiên Trung Quốc điều các máy bay chiến đấu tới gần khu vực quần đảo tranh chấp, trước đó, Bắc Kinh chỉ cử các tàu và máy bay công vụ giám sát.

Các tàu công vụ và máy bay Trung Quốc liên tục xuất hiện ở quần đảo Senkaku/Điếu Ngư rất nhiều lần kể từ khi Nhật Bản quốc hữu hóa các đảo này hồi tháng Chín. Một số lần, các tàu này còn đi vào vùng lãnh hải 12 dặm của Nhật.

Tháng trước, các máy bay của Nhật cũng được tung lên trời sau khi một máy bay công vụ của Trung Quốc mang số hiệu Y-12 vi phạm không phận của Nhật trên quần đảo này.

Trước đó, tờ Sankei Shimbun của Nhật đưa tin Thủ tướng Shinzo Abe hôm 5/1 cho phép các máy bay chiến đấu của họ có thể bắn pháo sáng cảnh báo các máy bay nước ngoài xâm nhập khu vực ADIZ của Nhật.

Tuy nhiên, khu vực ADIZ của Nhật chỉ cách Trung Quốc 130km, tờ Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc nói rằng tuyên bố này của ông Abe là không hợp pháp vì khu vực không phận này cũng chồng lấn lên của Đài Loan.

Không thương lượng

Trong một động thái khác, ông Shinzo Abe hôm nay tuyên bố Trung Quốc đã 'sai' khi nhằm mục tiêu vào các lợi ích kinh tế của Nhật Bản và coi đây là một phần trong chiến dịch tranh chấp chủ quyền tại Hoa Đông.

"Đối với các mục đích chính trị, việc gây tổn hại tới các công ty và cá nhân người Nhật tại Trung Quốc vốn đang đóng góp cho nền kinh tế và xã hội Trung Quốc -- tôi muốn nói rằng điều này là sai trái đối với một quốc gia có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế" - ông Abe nói.

"Điều này không chỉ tổn hại tới quan hệ song phương mà còn gây tác động rất tiêu cực lên kinh tế và xã hội Trung Quốc" - ông Abe bình luận.

"Liên quan tới Senkaku, quan điểm của tôi không có gì thay đổi trong việc kiên quyết bảo vệ biển đảo và lãnh thổ. Không có chuyện thương lượng trong vấn đề này" - Thủ tướng Nhật nói.

  • Lê Thu (theo CNA/Sankei Shimbun)