Diễn biến ngày đầu liên quân tấn công Libya

Mỹ và các đồng minh châu Âu đã tấn công các lực lượng Muammar Gaddafi bằng tên lửa hành trình  và các cuộc không kích lúc 11h45 ngày 19/3, mở màn nỗ lực quân sự quốc tế rộng khắp nhất kể từ cuộc chiến Iraq nhằm ủng hộ lực lượng nổi dậy chống chính quyền Libya.

Theo tin mới nhất của thông tấn xã Jana (Libya), chính phủ nước này đang phân phát vũ khí cho hơn một triệu người và việc này sẽ hoàn thành trong vài giờ nữa

Đánh giá thiệt hại của Libya

Sau khi nã ít nhất 110 tên lửa vào Libya, giới chức quân sự liên quân hiện đánh giá thiệt hại gây ra cho chính quyền của Đại tá Gaddafi. Trong khi đó, người đứng đầu Libya thề sẽ theo đuổi một cuộc chiến lâu dài nhằm chống lại những kẻ xâm lược.

Gọi điện tới đài truyền hình quốc gia Libya sáng nay (20/3), Gaddafi tuyên bố: "Chúng ta sẽ chiến đấu từng bước một".

Tên lửa hành trình của liên quân đã đánh trúng ít nhất 20 điểm phòng không ở thủ đô Tripoli và Misrata. Đài truyền hình Libya đã đăng tải hình ảnh cho thấy, 150 người bị thương và ít nhất 48 người bị chết. Vẫn chưa có xác nhận độc lập về số người chết và Bộ trưởng Tài chính Anh cho biết, những thông tin trên phải được xem xét cẩn trọng do liên quân đã cố gắng tránh thương vong cho dân thường.

Phóng viên quốc phòng BBC Jonathan Marcus nói, các nhà hoạch định quân sự của liên quân sẽ nghiên cứu kỹ các hình ảnh vệ tinh và do thám ngay lập tức để tìm hiểu xem hệ thống phòng không của Gaddafi bị tổn hại tới đây và liệu có cần thiết tiếp tục tấn công lần hai một số mục tiêu không.

Ngoài ra, các nhà hoạch định cũng sẽ xem xét các hoạt động của lực lượng bộ binh của chính phủ Libya ở gần những khu vực đông dân như Benghazi và Mistara.

Đọ súng, nổ lớn ở Tripoli

Nhiều tiếng nổ lớn và tiếng hỏa lực bắn máy bay lại rền vang bầu trời Tripoli song chưa rõ liệu đó có phải là một loạt vụ tấn công tiếp theo của quân đồng minh nhằm vào lực lượng Gaddafi hay không. 

Phóng viên Nic Robertson chứng kiến diễn biến trên vài giờ sau khi gần 1.000 người tập trung tại dinh thự của đại tá Gaddafi ở thủ đô. Đám đông hô vang, vẫy cờ và bắn pháo hoa để ủng hộ chính phủ.  

Một nhân chứng ở Tripoli khẳng định đã thấy các dấu hiệu xảy ra đọ súng từ hướng gần sân bay Mitiga. Nhà hoạt động chống Gaddafi này cho biết cô nghe thấy "tiếng súng liên tiếp" và ít nhất hai vụ nổ lớn. Chưa rõ liệu sân bay Mitiga có được sử dụng như một căn cứ quân sự hay không.

Nguồn tin trên còn nói thêm, cô không hề nghe thấy tiếng máy bay trên bầu trời.

Mỹ thông báo sẽ tiến hành đánh giá thiệt hại của phía Libya, bao gồm các tên lửa SA-5 và các hệ thống liên lạc. Một quan chức quân sự cấp cao của Washington cho biết, các tên lửa được bắn đi bay sát mặt đất hoặc mặt biển với tốc độ 880km/h, nã xuống gần Misrata và Tripoli.

Ông Gortney cho hay, loạt đòn này, nằm trong chiến dịch có tên "Bình minh Odyssey", nhằm "ngăn chặn chính quyền Libya dùng vũ lực chống lại dân chúng nước này".

Lá chắn người

Ngay khi một liên minh quốc tế tiến hành can thiệp quân sự vào Libya, một nhóm phóng viên quốc tế đã có chuyến thăm hiếm hoi tới căn cứ của Muammar el-Gaddafi – một mê cung dày đặc bê tông, những bức tường được gia cố vững chắc và hàng rào thép gai để ngăn chặn khả năng xảy ra đảo chính quân sự.

Ở đó, hàng trăm người ủng hộ Gaddafi đã tự đem bản thân mình làm thành một rào chắn, hát vang những ca khúc thể hiện sự sùng bái vị lãnh đạo này.

Đám đông bao gồm nhiều phụ nữ và trẻ em, một số người nói rằng họ có người thân trong lực lượng của Gaddafi. Họ cho hay, họ tới đây để bảo vệ nơi ở của ông khỏi bị đánh bom bằng cách tình nguyện làm khiên chắn, rào cản.

"Nếu họ muốn tấn công Muammar Gaddafi, họ phải đánh vào chúng tôi vì tất cả chúng tôi là Muammar Gaddafi", Ghazad Muftah, một phụ nữ 52 tuổi nói. Bà ở đây với sáu người con của mình.

Phóng viên tác nghiệp ở Libya bị bắt giữ

Đài Truyền hình al-Zazeera đưa tin, các quan chức Libya đã bắt giữ một nhóm phóng vien nước này từ vài ngày trước. Nhóm này gồm 2 phóng viên, một người Tunisia và một người Mauritania, cùng hai phóng viên quay phim người Na Uy và người Anh. 

Một quan chức của Al Jazeera nói đài này buộc chính quyền Libya phải chịu trách nhiệm về sự an toàn của họ và đang có nhiều nỗ lực được thực hiện trong khu vực nhằm đảm bảo họ sẽ được tự do. 

Bốn phóng viên của New York Times bị quân đội Libya bắt giữ tuần trước khi đưa tin về xung đột ở đông nước này và báo này thông báo họ sẽ thả.

Gaddafi thề đáp trả liên minh "xâm lược"

Tin rằng Gaddafi không tôn trọng một lệnh ngừng bắn do Liên Hợp Quốc chuẩn thuận, nửa đêm qua (giờ Việt Nam), quân đội Mỹ, Pháp và Anh đã tấn công các vị trí của quân đội Libya bằng tên lửa và các chiến đấu cơ trong giai đoạn đầu của một chiến dịch có tên Bình minh Odessey nhằm thực thi vùng cấm bay vốn đã được Liên Hợp Quốc thông qua.
 
Các cuộc oanh kích bắt đầu từ nửa đêm qua - với mục đích thực thi vùng cấm bay mà Liên Hợp Quốc đã phê chuẩn ở Libya - là sự leo thang đột ngột trong nỗ lực quốc tế nhằm ngăn chặn ông Gaddafi sau nhiều tuần phe nổi dậy ở Libya kêu gọi thế giới giúp đỡ.

Mỹ và các đồng minh châu Âu đã tấn công các lực lượng Muammar Gaddafi bằng tên lửa hành trình  và các cuộc không kích, mở màn nỗ lực quân sự quốc tế rộng khắp nhất kể từ cuộc chiến Iraq nhằm ủng hộ lực lượng nổi dậy chống chính quyền Libya.

Ông Gaddafi thề sẽ bảo vệ đất nước và cảnh báo sự tham gia của các lực lượng quốc tế sẽ đẩy Địa Trung Hải và khu vực Bắc Phi vào nguy hiểm. 

Mỹ cho biết, 112 tên lửa Tomahwak đã được bắn từ các tàu Anh và tàu Mỹ nhằm vào hơn 20 mục tiêu trên bờ biển để dọn đường cho các hoạt động tuần tra trên không nhằm hạ gục không lực Libya. Các máy bay chiến đấu của Pháp đã thả loạt bom đầu tiên, tiến hành một số vụ không kích ở khu vực miền đông. 

Tổng thống Barack Obama cho hay, hành động quân sự không phải là lựa chọn đầu tiên của ông và nhắc lại rằng ông sẽ không cử bộ binh Mỹ tới Libya.
 

Quốc tế đồng thuận tấn công Libya

Diễn biến mới nói trên xảy ra khi các nhà lãnh đạo phương Tây và Ảrập gặp nhau ở Paris để nhất trí một tiến trình hành động chống Gaddafi. Thông báo ông đã cho phép lực lượng vũ trang Mỹ bắt đầu một hành động quân sự có giới hạn, Obama nói đây không phải là lựa chọn đầu tiên của Mỹ. 

"Đây không phải là kết quả mà Mỹ hay bất cứ đối tác nào tìm kiếm", Obama nói từ Brazil, nơi ông đang bắt đầu chuyến thăm 5 ngày. "Chúng tôi không thể đứng nhìn không khi một kẻ bạo chúa bảo với nhân dân của ông ta rằng sẽ không có sự khoan dung". 

Trong khi đó, hàng nghìn người ủng hộ chính quyền kéo về trại quân sự Bab al-Aziziya ở Tripoli, nơi ông Gaddafi ở để chống lại các cuộc tấn công của lực lượng nước ngoài.

Gaddafi - người đã cầm quyền ở Libya 41 năm - cho biết trong một cuộc điện thoại gọi tới đài truyền hình quốc gia rằng ông đang mở các kho vũ khí để cho phép người dân tự trang bị phòng vệ.

Gaddafi tuyên bố hành động quốc tế chống lực lượng của ông là phi lí, gọi đây "đơn giản là sự hiếu chiến của kẻ xâm lược thuộc địa mà có thể sẽ gây ra một cuộc chiến xâm lăng quy mô lớn khác".

Thanh Hảo (Theo AP, CNN, BBC)