- Hiện nay, việc các công trình xây dựng không có các biện pháp đảm bảo an toàn gây nguy hiểm cho người dân xảy ra thường xuyên, nhất là trường hợp nhiều trẻ em bị chết đuối ở các hố nước trong các công trình xây dựng.

TIN BÀI KHÁC:
Tôi cũng không biết mở đầu sao nữa, ngày hôm nay tại địa phương tôi, trên khu đất đô thị sắp mở thuộc địa phận xóm Thượng- Cự Khê- Thanh Oai- Hà Nội lại xảy ra một vụ chết đuối thương tâm.

Nạn nhân là một bé trai mới có 9 tuổi, đi bơi và chết đuối tại một hố nước do nhà đầu tư không san lấp và cũng không có bất kỳ biện pháp nào để đảm bảo an toàn. Sự việc làm xôn xao một vùng quê và gây hoang mang trong dư luận.

Xin hỏi dưới khía cạnh pháp luật, nhà đầu tư kia phạm phải lỗi gì? Có bị xử lý hình sự hay không?

Luật sư tư vấn:

Hiện nay, việc các công trình xây dựng không có các biện pháp đảm bảo an toàn gây nguy hiểm cho người dân xảy ra thường xuyên, nhất là trường hợp nhiều trẻ em bị chết đuối ở các hố nước trong các công trình xây dựng gây bức xúc trong dư luận. Trường hợp bạn đưa ra cũng là một ví dụ.

Căn cứ theo các quy định pháp luật hiện hành, tôi xin tư vấn như sau:

Theo Thông tư số 22/2010/TT – BXD ngày 03/12/2010 của Bộ Xây dựng đã ban hành có quy định phần để đảm bảo thi công trong công trình xây dựng, trong đó, quy định công trường phải có biển báo, rào chắn báo hiệu nguy hiểm. Trong trường hợp công trình thiếu các biện pháp đảm bảo an toàn và gây chết người thì có thể khởi tố hình sự về tội vi phạm về an toàn lao động, vệ sinh lao động, an toàn ở những nơi đông người theo Điều 227 Bộ luật Hình sự.

Nếu sau khi công trình đã hoàn thành, nghiệm thu và bàn giao cho chủ đầu tư, cơ quan quản lý Nhà nước, mà tai nạn xảy ra thì các cá nhân có thể chịu trách nhiệm pháp lý về tội vi phạm quy định về duy tu, sửa chữa, quản lý các công trình giao thông tại Điều 220 Bộ luật Hình sự.

Tóm lại, khi tai nạn xảy ra, các cơ quan tố tụng đều có thể xem xét trách nhiệm hình sự về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng quy định tại Điều 285 Bộ luật Hình sự, tội vô ý làm chết người do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính quy định tại Điều 99 Bộ luật Hình sự, tội vô ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do vi phạm quy tắc nghề nghiệp hoặc quy tắc hành chính quy định tại Điều 109 Bộ luật Hình sự...

Mỗi trường hợp cụ thể có những chứng cứ, tình tiết định tội danh riêng tùy theo từng vụ việc và tùy theo các kết luận của cơ quan điều tra. Vì vậy, với thông tin bạn đưa ra chưa đủ để tôi có thể khẳng định lỗi của nhà đầu tư kia và có thể xử lý hình sự nhà đầu tư đó hay không.

Tuy nhiên, tôi có thể giải thích thêm để bạn hiểu rõ về vấn đề này.

Hiện nay, các cơ quan tố tụng rất khó khăn trong việc truy cứu trách nhiệm hình sự các vụ việc trên là do còn nhiều vướng mắc trong quy định pháp luật. Quy định pháp luật hình sự nước ta không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân (tổ chức) mà chỉ đối với cá nhân (con người cụ thể). Nhưng để xác định chính xác đó là cá nhân nào lại là vấn đề rất phức tạp.

Bởi lẽ theo thông lệ hiện nay, khi phân công giao việc, các cơ quan quản lý thường không có sự phân chia trách nhiệm cụ thể, rõ ràng. Khi tai nạn xảy ra thì cơ quan này lại quy trách nhiệm cho cơ quan kia, có khi ngay trong cùng một cơ quan cũng không thể xác định được ai là người chịu trách nhiệm trực tiếp. Hầu như ai cũng có quyền, nghĩa vụ mà không xác định được trách nhiệm cụ thể thuộc về ai. Đây chính là những thiếu sót, khiếm khuyết trong quy định của pháp luật hình sự nước ta.

Theo ý kiến của một số chuyên gia luật hiện nay cho rằng, trong việc truy cứu trách nhiệm hình sự cần hướng tới cả đối tượng là pháp nhân. Tuy không thể áp dụng hình phạt tù đối với cả một tập thể, nhưng hoàn toàn có thể áp dụng các hình phạt như: Đóng cửa, thu hồi giấy phép có thời hạn hoặc vĩnh viễn, phạt tiền (không giới hạn mức tiền như xử phạt hành chính).v.v...

Có vậy mới đủ sức răn đe với những trường hợp pháp nhân vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng. Bên cạnh đó, cơ quan điều tra hoàn toàn có thể xác định được lỗi của những cán bộ quản lý, công nhân nếu họ thiếu trách nhiệm, làm sai quy tắc an toàn dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Việc khởi tố hình sự không phụ thuộc vào việc phía người bị hại có đơn tố cáo hay không, do vậy việc các nhà thầu chủ động bồi thường, hỗ trợ gia đình nạn nhân và họ có làm đơn bãi nại cũng chỉ là tình tiết để tòa án xem xét giảm nhẹ một phần hình phạt khi xét xử.

Cơ quan điều tra sau khi có các căn cứ hợp lý hoàn toàn có thể tiến hành truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các cá nhân này để đảm bảo sự nghiêm minh của pháp luật.

Tư vấn bởi Luật sư Đào Thanh Huyền, điện thoại: 0944479360, địa chỉ email luatsudaothanhhuyen@gmail.com.

Bạn đọc muốn gửi các câu hỏi thắc mắc về các vấn đề pháp luật, xin gửi về địa chỉ banbandoc@vietnamnet.vn (Xin ghi rõ địa chỉ, số điện thoại để chúng tôi tiện liên hệ).