Người phụ nữ đó là bà Susie Wiles, cố vấn chính trị kỳ cựu của Đảng Cộng hoà và người đã dẫn dắt ông Trump đến chiến thắng.

cbsn fusion trumps chief of staff susie wiles become first woman to hold position thumbnail.jpg
Bà Susie Wiles được ông Trump mời lên nói đôi lời trong bài phát biểu chiến thắng của ông. Ảnh: CBS

“Susie thích làm việc trong hậu trường, tôi xin nói rõ điều đó. Chúng tôi gọi bà ấy là “quý bà băng giá”, ông Trump nói trong bài phát biểu. “Nhưng giờ thì bà ấy không còn đứng sau nữa”. Nhiều nhà quan sát cho rằng sự chuyên nghiệp hoá của chiến dịch tranh cử ông Trump so với hai chiến dịch năm 2016 và 2020 chính là nhờ vào khả năng lãnh đạo và quản lý của bà Wiles.

Chỉ hai ngày sau đó, ông Trump đã bổ nhiệm bà Wiles làm Chánh văn phòng Nhà Trắng. Trong một tuyên bố, ông Trump nêu rõ: “Susie Wiles vừa giúp tôi giành được một trong những chiến thắng chính trị vĩ đại nhất lịch sử Hoa Kỳ, và là nhân tố chủ chốt trong cả hai chiến dịch tranh cử thành công năm 2016 và 2020 của tôi... Susie là người mạnh mẽ, thông minh, sáng tạo và được mọi người yêu mến, kính trọng. Susie sẽ tiếp tục nỗ lực hết mình để làm nước Mỹ vĩ đại trở lại.”. Với việc được chọn, bà Wiles đã chuyển từ vai trò đứng sau hậu trường tranh cử sang vị trí cố vấn thân cận nhất của Tổng thống Mỹ.

Là người đầu tiên được bổ nhiệm vào chính quyền thứ 2 của ông Trump, bà Wiles sẽ đóng vai trò hàng đầu trong việc định hướng chiến lược của Nhà Trắng trong bốn năm tới. 

Với Wiles, ông Trump đã chuyển giao vị trí cho một trợ lý mà ông biết rõ và đã làm việc chặt chẽ, người hiểu rõ cách ông vận hành, gần gũi với gia đình ông và nhận được sự trung thành từ hầu hết nhóm hiện tại. Bà Wiles cũng sẽ là người phụ nữ đầu tiên nắm giữ công việc này.

Quyết định lựa chọn một người trong vòng tròn thân cận làm Chánh văn phòng lần này hoàn toàn trái ngược với lựa chọn của ông sau khi đắc cử Tổng thống lần đầu tiên vào năm 2016. Khi đó, ông đã chọn một người mà ông không mấy quen biết cho vị trí này - Reince Priebus, chủ tịch Uỷ ban Quốc gia Đảng Cộng hoà vào thời điểm đó. 

Đảm nhiệm vị trí Chánh văn phòng của ông Donald Trump sẽ không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Trong số bốn người tiền nhiệm của ông, tất cả đều là nam giới, một người bị sa thải qua Twitter, và hai người hiện công khai chỉ trích tân Tổng thống. 

Chánh văn phòng phục vụ lâu nhất của ông, tướng Thuỷ quân Lục chiến về hưu John Kelly, người đã tại vị từ tháng 7/2017 đến tháng 1/2019, gần đây đã cảnh báo rằng ông Trump là một kẻ phát xít, từng tuyên bố ngưỡng mộ Hitler và có tham vọng trở thành một nhà độc tài. Ông cũng nói rằng đây là công việc “tồi tệ” nhất mà ông từng đảm nhiệm. Người cuối cùng, Mark Meadows, vẫn đang bị truy tố vì các cáo buộc liên quan đến những nỗ lực nhằm lật ngược cuộc bầu cử Tổng thống năm 2020.

Chánh văn phòng Nhà Trắng là chiến lược gia, cánh tay phải của Tổng thống Mỹ, được giao nhiệm vụ điều phối các hoạt động thường ngày của chính quyền. Với vai trò như một người “gác cổng” và cố vấn hàng đầu, nhân vật chủ chốt này quản lý những cá nhân và vấn đề nào được phép bước vào Phòng Bầu dục, đảm bảo chỉ những vấn đề cấp bách nhất mới đến tay Tổng thống. 

Ngoài việc lên lịch, Chánh văn phòng còn điều phối việc hoạch định chính sách giữa các phòng ban Nhà Trắng, tư vấn về chiến lược chính trị, và giám sát đội ngũ nhân viên cấp cao của Nhà Trắng. Về mặt thứ bậc trong Nhà Trắng, Chánh văn phòng là vị trí xếp thứ ba, chỉ sau Tổng thống và Phó Tổng thống.

Bà Wiles vẫn được Trump tin tưởng, theo lời của bốn cố vấn ông Trump chia sẻ với Washington Post, một phần vì bà luôn ủng hộ Trump, “ngay cả khi ông nóng giận”. Các đồng nghiệp cho biết rằng họ chưa bao giờ thấy bà mất bình tĩnh, và bà cũng hiếm khi nói những lời lẽ thiếu văn hoá.

Các cố vấn nhận xét rằng bà là một người nổi bật và được kính trọng trong một chiến dịch mà hầu hết các nhân sự cấp cao là nam giới và thường xuyên đấu đá nội bộ. Trong đội ngũ của tân Tổng thống, bà có nhiều người ủng hộ và ít người chỉ trích. Bà cũng không ngần ngại phản đối Trump, nhưng chỉ thỉnh thoảng và khi cần thiết, vì bà tin rằng cách tiếp cận này sẽ khiến những ý kiến bất đồng của bà có sức nặng hơn.

Khi ăn mừng chiến thắng, ông Trump đã yêu cầu bà Wiles phát biểu vài lời trước những người ủng hộ chiến dịch tranh cử của ông. Tuy nhiên, bà Wiles đã lịch sự từ chối. Thay vì đó, người bạn Chris LaCivita, cố vấn cấp cao trong chiến dịch tranh cử của Trump, đã lên tiếng với đôi lời thay cho bà.  Điều này nói lên tính cách “đứng sau hậu trường” của bà Wiles, và sẽ gợi ý cách bà vận hành bộ máy Nhà Trắng trong bốn năm tới như một người đầy quyền lực, nhưng thích tránh xa tầm nhìn của công chúng.

www.politico.jpg
Ảnh: Politico

Con đường của bà Wiles

Danh tiếng của Susie Wiles như một chiến lược gia lão luyện đã được gây dựng qua nhiều thập kỷ. Là con gái của Pat Summerall - cầu thủ bóng bầu dục và bình luận viên NFL nổi tiếng, bà lớn lên ở New Jersey và bắt làm việc tại Washington khi Jack Kemp, cựu ngôi sao bóng đá Mỹ trở thành Hạ nghị sĩ bang New York tuyển bà làm trợ lý trong chiến dịch tranh cử năm 1979. 

Sau đó, bà bước chân vào Nhà Trắng như một nhân viên dưới chính quyền Ronald Reagan. Năm 1985, bà kết hôn với một nhân viên khác của Reagan và chuyển đến Ponte Vedra Beach ở Florida, nơi bà bắt đầu xây dựng sự nghiệp chính trị của mình. Hai người đã ly hôn kể từ đó.

Bà tiếp tục làm việc cho hai thị trưởng Jacksonville với quan điểm chính trị trung dung, John Delaney và John Peyton. Năm 2010, bà điều hành chiến dịch tranh cử Thống đốc bang Florida thành công cho Rick Scott, giúp vị giám đốc điều hành ngành chăm sóc sức khỏe và ứng cử viên lần đầu này xây dựng mối quan hệ với Đảng Cộng hòa, vào thời điểm Florida vẫn là một bang dao động với sự cạnh tranh gay gắt giữa hai đảng. Năm sau, bà quản lý chiến dịch tranh cử Tổng thống của Jon Huntsman Jr., cựu Thống đốc bang Utah, trong cuộc bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa.

Năm 2011, bà gia nhập Ballard Partners, một công ty vận động hành lang do Brian Ballard, nhà vận động hành lang nổi tiếng và đồng minh thân cận của ông Trump sáng lập, như một đối tác cấp cao tại văn phòng Jacksonville của công ty. Vào thời điểm bà Wiles gia nhập chiến dịch tranh cử của Donald Trump năm 2016, bà đã nhận được sự tôn trọng từ cả hai đảng phái.

"Việc mời bà Susie Wiles tham gia chiến dịch là một trong số ít những quyết định sáng suốt mà tôi thấy đội ngũ của ứng cử viên tổng thống đưa ra trong năm nay", ông Chris Hand, cố vấn của Đảng Dân chủ tại Jacksonville, chia sẻ với tờ Tampa Bay Times vào tháng 10/2016. "Thực lòng mà nói, nếu Trump tranh cử với tư cách là một ứng viên Cộng hòa theo phong cách của bà Wiles - khá bảo thủ, ủng hộ bảo vệ môi trường, và ủng hộ đầu tư - thì ông ấy hoàn toàn có thể giành chiến thắng trong cuộc bầu cử ngày 8/11".

Wiles đã từng bất đồng Trump khi bà đề nghị ông chi tiền cho một chương trình gửi thư tốn kém vào cuối cuộc đua. Theo những người biết về cuộc tranh cãi này, ông đã lớn tiếng với bà tại Câu lạc bộ golf của mình ở Florida, khiến bà nghĩ rằng mình sẽ phải từ chức hoặc bị sa thải. Nhưng sau đó hai người đã làm lành, và chỉ vài tuần sau, họ cùng nhau ăn mừng chiến thắng.

Sau khi Trump nhậm chức, bà Wiles nhận công việc vận động hành lang tại Washington D.C, đồng thời tìm kiếm khách hàng mới cho chiến dịch tranh cử tiếp theo. Trong năm đầu tiên của nhiệm kỳ, bà đã vận động cho nhiều công ty trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, năng lượng và truyền thông, bao gồm một công ty hóa chất có trụ sở tại Tampa và một kênh tin tức của Venezuela được đăng ký tại Miami.

Năm 2018, bà Wiles được ông Trump cử sang quản lý chiến dịch tranh cử Thống đốc bang Florida cho Ron DeSantis, khi đó là một nghị sĩ Cộng hòa ít tên tuổi nhưng được Trump ủng hộ. Sau khi đắc cử, ông DeSantis "cạch mặt" bà Wiles vì nghi ngờ bà tiết lộ thông tin bất lợi về mối quan hệ giữa ông với các nhà tài trợ cho báo chí. Bà đã bác bỏ các cáo buộc này. 

Vị Thống đốc cũng không hài lòng khi bà nhắc nhở ông về những quy định hạn chế việc nhận quà từ các nhà vận động hành lang. DeSantis đã tìm cách trục xuất bả khỏi chính trường Đảng Cộng hoà tại Florida, thành công trong việc thúc giục Donald Trump loại bà khỏi chiến dịch tái tranh cử của ông năm 2019.

Bà Susie Wiles cũng rời công ty Ballard Partners vào năm 2019. Tháng 9 năm đó, bà tuyên bố sẽ rút khỏi hoạt động vận động hành lang và chiến dịch tái tranh cử của ứng cử viên tổng thống "vì lý do sức khỏe". Bà chia sẻ với bạn bè rằng đó là năm tồi tệ nhất trong cuộc đời mình.

Tuy nhiên, cuộc chia tay giữa Wiles và Trump chỉ kéo dài trong thời gian ngắn. Ban đầu, bà tình nguyện hỗ trợ Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa tổ chức hội nghị tại Jacksonville, nhưng kế hoạch này đã bị hoãn lại do dịch COVID-19 bùng phát. Sau đó, Trump đã mời bà Wiles trở lại đội ngũ của mình bất chấp sự phản đối của Thống đốc DeSantis trong một cuộc điện thoại mùa hè năm 2020.

Khi Trump chuyển đến Florida sau khi thua cuộc bầu cử năm 2020, ông đã giao Wiles toàn quyền phụ trách các hoạt động chính trị của mình. Ngoài những bữa tối cùng nhau vào đầu năm 2021, bà Wiles đã dành phần lớn thời gian làm việc cùng Trump tại Mar-a-Lago, dinh thự của ông ở Palm Beach. 

Bà đã lắng nghe ông ấy trút bầu tâm sự về cuộc bầu cử. Bà cũng phân tích những con đường chính trị khả thi cho ông ấy và bắt đầu tuyển dụng thêm nhân sự cho đội ngũ. Bà đã giải thích một số phương thức để vận hành chiến dịch hiệu quả hơn, đặc biệt là về bỏ phiếu sớm và bỏ phiếu qua thư, đồng thời khuyến khích ông ấy ủng hộ các hình thức này.

Hơn thế nữa, bà Susie Wiles đã trở thành người bạn đồng hành và tâm giao đáng tin cậy của ông Trump. Cuối cùng, bà đã thuê một căn hộ ở Palm Beach thay vì phải đi lại giữa nhà bà ở Jacksonville. Với tư cách là Giám đốc điều hành của Save America PAC, bà đã quyết định cách chi tiêu ngân quỹ của Trump. 

Trong vai trò đó, bà đã trở thành cánh tay phải đắc lực của ông, tham gia vào các cuộc trao đổi với các nhà lãnh đạo nước ngoài và giải quyết không chỉ những khủng hoảng chính trị mà còn cả những rắc rối pháp lý khi Trump bị truy tố trong bốn vụ án hình sự riêng biệt.

Nhiều cố vấn của ứng cử viên Đảng Dân chủ Kamala Harris cho biết họ rất ấn tượng với bà Susie Wiles, đồng thời nhận xét rằng chiến dịch do bà Wiles điều hành thậm chí còn có kỷ luật hơn chính ứng cử viên là Donald Trump. "Bà ấy đã điều hành một chiến dịch rất ấn tượng", một cố vấn cấp cao của bà Harris chia sẻ với Washington Post, "Chúng tôi phải thừa nhận điều đó".