Bí mật của Covid-19 có thể được tìm thấy trong nước thải vì hầu hết các bệnh nhân đều thải ra những mảnh virus nhỏ khi họ đi vệ sinh. Vì vậy, việc thường xuyên phân tích nước thải cho phép giới khoa học đo lường dịch đang tăng hay giảm và những biến thể nào xuất hiện khoảng 4 đến 6 ngày trước khi mọi người có kết quả xét nghiệm dương tính.
Giám sát nước thải từ lâu đã được sử dụng để ngăn chặn các đợt bùng phát bệnh bại liệt. Tiềm năng của giải pháp này giúp tiêu diệt virus SARS-CoV-2 đã được công nhận khi bắt đầu đại dịch.
Giờ đây, việc giám sát nước thải càng trở nên quan trọng hơn khi các biện pháp phòng ngừa - như đeo khẩu trang, giãn cách xã hội - được nới lỏng ở các quốc gia trong khi biến thể Omicron BA.2 lây lan nhanh chóng.
Với các số liệu về ca nhiễm ngày càng kém tin cậy, các quan chức cần có những cách khác để theo dõi Covid-19.
Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) thiết lập mạng lưới giám sát nước thải ở hàng trăm địa điểm bao gồm khoảng 100 triệu người. Dữ liệu ghi nhận mức độ virus tăng liên tục trong những tuần gần đây.
Gải pháp này có nhiều ưu điểm khi một mẫu nước thải có thể đại diện cho hàng triệu người. Giá trung bình cho một xét nghiệm PCR tại bệnh viện ở Mỹ là 140 USD. Trong khi đó, chỉ cần 300 USD để tiến hành phân tích mẫu nước thải đại diện cho cả nhóm cộng đồng.
Mẫu nước thải có khả năng phát hiện virus ở cả những người không có triệu chứng. Việc lấy mẫu có thể được thực hiện ở bất kỳ đâu có hệ thống thoát nước thải công cộng.
Tuy nhiên, việc giám sát nước thải ngay cả ở Mỹ cũng gặp một số trở ngại. Chỉ có hơn một nửa số tiểu bang ở Mỹ thường xuyên báo cáo dữ liệu.
Heather Bischel, Phó giáo sư tại Đại học California, cho biết, thiết lập một hệ thống giám sát không phải là quá trình đơn giản. Ngay cả khi được CDC tài trợ, chương trình cũng cần thời gian, nhân công, thiết bị và sự phối hợp với các nhà máy xử lý nước thải.
Các mẫu nước thải thường được thu thập một vài lần một tuần và gửi đến phòng thí nghiệm.
Jen Mou, nhà sinh học phân tử tại Đại học bang Kent, giải thích, chất lỏng - màu thay đổi từ vàng sang đen - được đổ vào các ống nghiệm nhỏ và quay trong máy ly tâm tách chất lỏng khỏi chất rắn để phân tích. Thường mất vài ngày từ khi thu thập đến khi có kết quả.
Quá trình này cho phép các nhà khoa học thấy được tình hình dịch. Nếu mức độ virus trong nước thải tăng gấp đôi, số trường hợp Covid-19 trong cộng đồng đó có thể gấp đôi.
Nhiệt độ, lượng mưa, lượng lớn khách du lịch, thậm chí cả thời gian và khoảng cách di chuyển của chất thải có thể ảnh hưởng đến kết quả.
Ít nhất 64 quốc gia khác đang theo dõi mức độ virus SARS-CoV-2 trong nước thải. Hà Lan đã sử dụng hệ thống giám sát nước thải trong nhiều thập kỷ.
An Yên (Theo Washington Post)