Theo Bộ NN-PTNT, đồng bằng sông Cửu Long là vùng kinh tế nông nghiệp quan trọng, đóng góp trên 33% GDP nông nghiệp cả nước và 30% GDP của vùng. Đồng bằng sông Cửu Long đứng đầu cả nước về sản lượng lúa gạo, thủy sản và trái cây. Vùng này đóng góp 56% sản lượng lúa gạo (24,5 triệu tấn), 98% sản lượng cá tra (1,41 triệu tấn) và 60% các loại trái cây cả nước (4,3 triệu tấn), 95% lượng gạo xuất khẩu và 60% lượng thủy sản xuất khẩu của Việt Nam.

Tuy nhiên trong những năm qua, vùng kinh tế đồng bằng sông Cửu Long vẫn còn gặp nhiều khó khăn, thách thức trong thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn do cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, nhất là hệ thống giao thông, thủy lợi, điện, thông tin liên lạc. Trình độ sản xuất của nông dân còn thấp, năng suất lao động thấp. Cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư còn chưa đồng bộ, chưa hấp dẫn nhà đầu tư.

Để giải quyết những khó khăn, thách thức này, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách khuyến khích thu hút đầu tư vào lĩnh vực Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Đồng bằng sông Cửu Long, như cho thuê đất với thời hạn dài, hỗ trợ chuyển đổi mục đích sử dụng đất, miễn giảm tiền sử dụng đất; Nhà nước hỗ trợ lãi suất, phí, lệ phí cho các dự án đầu tư vào nông nghiệp; Nhà nước hỗ trợ nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp….

Triển khai chính sách khuyến khích thu hút đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp và phát triển nông thôn tại Đồng bằng sông Cửu Long đã đạt được một số kết quả tích cực, góp phần thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp và phát triển nông thôn; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất. Qua đó, tạo thêm nhiều việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân.

Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tổng vốn đầu tư vào nông nghiệp tại Đồng bằng sông Cửu Long trong năm 2023 đạt khoảng 100.000 tỷ đồng, tăng 15% so với năm 2022.

Một số dự án đầu tư lớn trong năm 2023 có thể kể đến: Dự án xây dựng nhà máy chế biến gạo 100.000 tấn/năm tại Long An, có tổng vốn đầu tư 1.000 tỷ đồng, được thực hiện bởi Công ty Cổ phần Thực phẩm Đồng An; Dự án trồng và chế biến trái cây công nghệ cao tại Tiền Giang, có tổng vốn đầu tư 500 tỷ đồng, được thực hiện bởi Công ty Cổ phần Nông nghiệp Tiên Phong; Dự án nuôi thủy sản công nghệ cao tại tỉnh Cà Mau, có tổng vốn đầu tư 200 tỷ đồng, được thực hiện bởi Công ty Cổ phần Thủy sản Cà Mau…

Năm 2023 tổng vốn đầu tư vào nông nghiệp ở Đồng bằng sông Cửu Long đạt khoảng 100.000 tỉ đồng, tăng 15% so với năm 2022. Một số dự án đầu tư lớn như, nhà máy chế biến gạo 100.000 tấn/năm tại tỉnh Long An (vốn 1.000 tỉ đồng); dự án trồng và chế biến trái cây công nghệ cao tại tỉnh Tiền Giang (vốn 500 tỉ đồng); dự án nuôi thủy sản công nghệ cao tại tỉnh Cà Mau (vốn 200 tỉ đồng)…

Các dự án đầu tư này đã góp phần thúc đẩy phát triển nông nghiệp Đồng bằng sông Cửu Long, nâng cao năng suất, chất lượng nông sản, tạo việc làm và tăng thu nhập cho người dân.

Tại hội nghị Xúc tiến đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn vùng đồng bằng sông Cửu Long mới đây, các ý kiến đều nhất trí cho rằng, để thu hút vốn đầu tư vào NN-PTNT tại đồng bằng sông Cửu Long, cần tập trung vào hoàn thiện cơ sở hạ tầng. Đây là yếu tố quan trọng thu hút đầu tư, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh. Các cấp, các ngành, các địa phương cần tập trung đầu tư xây dựng, nâng cấp hệ thống giao thông, thủy lợi, điện, thông tin liên lạc, đặc biệt là ở các khu, cụm công nghiệp nông nghiệp, thủy sản. Đồng thời, nâng cao trình độ sản xuất của nông dân, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất. Các địa phương cần tạo môi trường đầu tư thông thoáng, minh bạch để thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Trần Thanh Nam cho biết, đầu tư vào nông nghiệp đồng bằng sông Cửu Long là lĩnh vực luôn được ưu tiên để phát triển ngành nông nghiệp theo hướng hiện đại và nâng cao sinh kế của bà con.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT nhìn nhận, một trong những vấn đề nan giải mà đồng bằng sông Cửu Long gặp phải trong quá trình thúc đẩy phát triển nông nghiệp là thiếu sự liên kết giữa doanh nghiệp, hợp tác xã với nông dân về bao tiêu sản phẩm.

"Khó nhất ở đồng bằng sông Cửu Long hiện là liên kết giữa doanh nghiệp và người dân. Tuy nhiên, chúng ta phải làm, không làm bây giờ thì sau này cũng sẽ làm. Khi có liên kết mới giảm được chi phí sản xuất; vấn đề giá cả tăng, giảm hay tranh mua, bán lâu nay đều xuất phát từ việc thiếu liên kết", Thứ trưởng Nam nêu rõ và cho rằng nếu liên kết chặt chẽ sẽ có đầu vào và đầu ra.

Các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long cần triển khai nhanh đề án Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long ngay trong vụ lúa đông xuân năm 2023 - 2023, trên diện tích 180.000 ha. Đồng thời, các doanh nghiệp trong ngành hàng lúa gạo phải chia sẻ lợi ích với nông dân trên cơ sở phải liên kết chặt với nông dân, các hợp tác xã… Giảm hiện tượng tranh mua, tranh bán, tạo tiền đề cho doanh nghiệp đầu tư hiệu quả vào nông nghiệp miền Tây.

Bên cạnh đó, vùng cần đẩy mạnh đầu tư cơ sở hạ tầng, lĩnh vực logistics, nhất là ở các vùng nguyên liệu tập trung lớn, trong đó có kho mát để phân loại, bảo quản, sơ chế giúp nâng cao chất lượng và ổn định giá thành, tăng sức cạnh tranh cho nông sản xuất khẩu nhằm nâng cao chuỗi giá trị ngành hàng…

Cửu Long