Đúng 21h giờ miền đông nước Mỹ ngày 27/6 (8h giờ Việt Nam ngày 28/6), cuộc so tài hùng biện giữa ông Biden, 81 tuổi và ông Trump, 78 tuổi đã bắt đầu ở trường quay tại Atlanta, bang Georgia. Sự kiện kéo dài trong 90 phút với 2 lần nghỉ giữa giờ cho hoạt động quảng cáo và được phát sóng trực tiếp trên các nền tảng của CNN.
Đáng chú ý, đây là cuộc tranh luận trực tiếp trên truyền hình đầu tiên giữa các ứng viên tổng thống không phải do ủy ban lưỡng đảng chuyên trách hoạt động này (CPD) chủ trì. Hãng thống tấn CNN là đơn vị tổ chức sự kiện, với những quy định mới, khác với thông lệ các năm trước như cả hai ứng viên sẽ bị tắt micro trừ khi đến lượt họ phát biểu và không có khán giả trực tiếp theo dõi họ tỉ thí tại trường quay.
Theo kết quả tung đồng xu, ông Biden được quyền chọn vị trí đứng trên sân khấu tranh luận là bên phải màn hình phát sóng. Ông Trump do đó đứng ở phía bên trái màn hình theo góc nhìn của khán giả. Tuy nhiên, ông Trump sẽ là người được quyền trả lời câu hỏi đầu tiên.
Ông Biden và ông Trump đã không bắt tay nhau khi bắt đầu cuộc tranh luận. Sau đó, mỗi lần hai người điều phối chương trình là Jake Tapper và Dana Bash đặt câu hỏi, cả hai chính khách đã liên tục chĩa búa rìu công kích vào nhau.
Theo giới quan sát, đương kim tổng thống của đảng Dân chủ phát biểu bằng giọng khàn khàn (các nguồn thạo tin nói ông bị cảm lạnh trong những ngày gần đây), đôi khi ngập ngừng, trong khi đối thủ Cộng hòa đáp trả công kích của ông bằng những thông tin sai lệch về nền kinh tế, vấn đề nhập cư bất hợp pháp và vai trò trong cuộc bạo loạn trên Đồi Capitol ngày 6/1/2021 nhằm đảo ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020.
Về kinh tế, ông Trump tuyên bố sự gia tăng việc làm trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Biden đều là “sự tăng trưởng trở lại” sau thời gian Mỹ đóng cửa vì đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết, phát biểu này không đúng vì không phải toàn bộ việc làm mới là “sự phục hồi” và mọi người không chỉ đơn giản quay trở lại vai trò cũ của mình.
Hai người cũng đổ lỗi cho nhau về tình trạng lạm phát, trong đó Tổng thống Biden nói bản thân phải kế thừa nền kinh tế có tỉ lệ lạm phát cao từ người tiền nhiệm khi lên nắm quyền tại Nhà Trắng. Đáp lại, cựu Tổng thống Trump khẳng định ông Biden thừa hưởng nền kinh tế “hầu như không có lạm phát”.
Về vấn đề nạo phá thai, ông Trump cho biết sẽ không chặn việc tiếp cận thuốc tránh thai nếu tái đắc cử tổng thống. Chính khách Cộng hòa này đồng thời nhắc lại lập trường của bản thân rằng các quy định về nạo phá thai phải do các tiểu bang quyết định.
Ngược lại, ông Biden tin việc giao cho các tiểu bang ra quy định về nạo phá thai cũng giống như để cho họ tự quyết việc bảo vệ các quyền công dân. Lãnh đạo Nhà Trắng gọi việc đảo ngược phán quyết mang tính bước ngoặt của Tòa án Tối cao Mỹ trong vụ “Roe kiện Wade” năm 1973 nhằm hợp pháp hóa việc phá thai trên toàn nước Mỹ, là một “điều khủng khiếp”. Ông cũng bác bỏ phát biểu của đối thủ rằng phán quyết cách đây 51 năm đã cho phép các bác sĩ “giết trẻ sơ sinh vào tháng thứ chín”, đồng thời nhấn mạnh “điều đó đơn giản là không đúng sự thật”.
Về chính sách đối ngoại, ông Trump cáo buộc ông Biden rút quân Mỹ khỏi Afghanistan là “ngày đáng xấu hổ nhất trong lịch sử đất nước”. Cựu tổng thống không trả lời trực tiếp liệu ông có ủng hộ một nhà nước Palestine độc lập nhằm chấm dứt cuộc xung đột Israel - Hamas ở Gaza hay không.
Trong khi đó, ông Biden ca ngợi một đề xuất được ông ủng hộ về việc các tay súng Hồi giáo phóng thích các con tin đang bị giam giữ ở Gaza để đổi lấy tự do cho các tù nhân Palestine đang bị Israel giam giữ cũng như “việc tiếp tục ngừng bắn với các điều kiện bổ sung” trong khu vực.
Về vấn đề nhập cư, ông Biden bày tỏ tự hào về một thỏa thuận an ninh biên giới do Nhà Trắng đàm phán với phe Cộng hòa nhưng cảm thấy nuối tiếc khi dự luật vẫn được Thượng viện phê chuẩn. Lãnh đạo Nhà Trắng cũng chỉ trích chính sách chia cắt các gia đình người nhập cư trái phép của chính quyền người tiền nhiệm.
Đáp trả, ông Trump lặp lại các phát biểu đổ lỗi vấn nạn tội phạm bạo lực ở Mỹ do chính sách nhập cư của ông Biden.
Về các rắc rối pháp lý cá nhân, khi được hỏi về những hành động của bản thân trong sự kiện nổi loạn 6/1/2021, ông Trump đã cố gắng làm chệch hướng câu hỏi. Cựu tổng thống sau đó nói: “Tôi có thể thấy tôi hầu như đã không làm gì. Họ chỉ yêu cầu tôi đi phát biểu”. Ông Trump cũng lặp lại cáo buộc lâu nay của mình rằng Tổng thống Biden và Bộ Tư pháp Mỹ đứng sau 4 vụ truy tố nhằm vào ông như một cách “loại bỏ đối thủ chính trị”.
Tuy nhiên, ông Biden tập trung vào các vụ ông Trump bị kết tội hình sự. “Người duy nhất trên sân khấu này bị tòa tuyên phạm phải các trọng tội là người đàn ông mà tôi đang đối diện ở đây”, ông Biden nói khi hướng nhìn về ông Trump.
Về vấn đề thuế và an ninh xã hội, ông Biden khẳng định sẽ “khiến những người rất giàu có bắt đầu phải đóng góp một cách công bằng” thông qua tăng thêm từ 1% thuế để duy trì khả năng thanh toán an sinh xã hội của nước Mỹ. Ông cũng tuyên bố sẽ không tăng chi phí an sinh xã hội cho bất kỳ ai có thu nhập dưới 400.000 USD mỗi năm.
Trong khi đó, ông Trump ủng hộ việc gia hạn các khoản cắt giảm thuế sắp hết hạn và coi toàn bộ luật thuế năm 2017 là một thành công nên tiếp tục. Ông Trump cho biết thêm, đề xuất áp thuế 10% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ sẽ không làm tăng giá đối với người dân trong nước, mà thay vào đó khiến các quốc gia khác “phải trả giá”.
Khi nhận được câu hỏi về việc chăm sóc trẻ em, ông Trump cáo buộc người kế nhiệm Biden là “tổng thống tồi tệ nhất trong lịch sử Mỹ”. “Nếu ông ấy thắng cuộc bầu cử năm nay, đất nước chúng ta sẽ không có cơ hội thoát ra khỏi lối mòn này. Có lẽ chúng ta sẽ không còn một đất nước nào nữa,” cựu tổng thống nói.
Ông Biden phản ứng bằng cách lưu ý một cuộc khảo sát của các nhà sử học cho thấy ông Trump bị coi là “tổng thống tồi tệ nhất trong lịch sử Mỹ”. Ông Biden nhận xét ông Trump “hầu như không làm gì cho việc chăm sóc trẻ em” trong nhiệm kỳ tổng thống của mình.
Về vấn đề tuổi tác, lãnh đạo Nhà Trắng quả quyết, dù đối thủ trẻ hơn ông vài tuổi nhưng “kém năng lực hơn rất nhiều”. Ông kêu gọi các cử tri nhìn vào các thành tựu mình đã đạt được khi lãnh đạo chính phủ.
Trong phần trả lời của mình, ông Trump thách ông Biden làm một bài kiểm tra nhận thức. Sau đó, cặp đôi tranh cãi về kỹ năng chơi golf.
CNN thống kê, trong cuộc tranh luận, ông Trump có tổng thời gian phát biểu nhiều hơn, với tổng 40 phút 12 giây, trong khi tổng thời gian phát biểu của ông Biden là 35 phút 41 giây. Mặc dù cả hai ứng viên đều có cơ hội bình đẳng để trả lời các câu hỏi, nhưng họ có thể chọn không sử dụng thời gian tối đa theo quy định.