Nikkei Asia dẫn nguồn tin cho hay, Google đang yêu cầu nhà cung cấp có trụ sở tại đại lục như Goertek sản xuất tại Việt Nam mẫu đồng hồ thông minh Pixel - những thiết bị trước đây thường do các công ty lắp ráp Đài Loan đảm nhiệm. Dự kiến, Goertek sẽ sản xuất các phiên bản smartwatch Google từ năm 2025.

“Việc hợp tác với Goertek trong sản xuất hàng điện tử tiêu dùng chỉ là sự cân nhắc thuần túy về mặt kinh doanh”, nguồn tin cho biết. "Họ có cơ sở sản xuất ngoài Trung Quốc, chất lượng đảm bảo, thái độ phục vụ tốt và giá cả cạnh tranh”.

Trong khi đó, có thông tin cho biết BYD cũng đã nhảy vào đấu thầu sản xuất smartphone Pixel ở Đông Nam Á - khu vực là “căn cứ địa” lâu năm của những công ty Đài Loan. Hiện tất cả các đơn hàng điện thoại Pixel vẫn nằm trong tay các công ty lắp ráp truyền thống, song BYD cũng đã thể hiện được năng lực với việc sản xuất iPad cho Apple.

Tham vọng của Goertek và BYD nhấn mạnh sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong chuỗi cung ứng công nghệ.

“Chúng tôi đang cảm thấy sức nóng. Hiện tại, đối thủ trực tiếp của công ty là BYD, Goertek và Luxshare”, đại diện lãnh đạo New Kinpo (Đài Loan), công ty có thâm niên sản xuất tại Thái Lan trong hơn ba thập kỷ, cho biết.

Khu vực này đã nổi lên như một cường quốc sản xuất một phần nhờ vào sự leo thang căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh. Vị trí địa lý gần với Trung Quốc và chi phí lao động thấp hơn đáng kể khiến các quốc gia như Việt Nam và Thái Lan trở thành lựa chọn hàng đầu để đa dạng hóa chuỗi cung ứng.

Theo phân tích dữ liệu của Nikkei Asia, các nhà cung cấp công nghệ Trung Quốc nằm trong số những công ty tích cực xây dựng nhà máy bên ngoài đại lục nhất. Chẳng hạn, 37% trong số 35 nhà cung cấp của Apple tại Việt Nam là các công ty Trung Quốc.

TCL Technology, một trong những nhà sản xuất TV hàng đầu của Trung Quốc, đã mở rộng năng lực tại Việt Nam từ tháng 2/2019 đến nay, cho hay sự mở rộng chiến lược của họ tại đây là nhằm đáp lại “Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường” của Bắc Kinh về xây dựng cơ sở hạ tầng ở nước ngoài.

Căng thẳng chính trị không phải là yếu tố duy nhất đẩy các nhà cung cấp của Trung Quốc ra nước ngoài. Theo ông Lai Ming-Kuen, Tổng Giám đốc của Acter, suy thoái kinh tế của đại lục cũng đã thúc đẩy nhiều công ty khám phá cơ hội quốc tế.

Acter là công ty xây dựng các cơ sở sản xuất của Đài Loan phục vụ nhiều lĩnh vực điện tử, bao gồm màn hình và chip. Công ty vào Việt Nam năm 2009 và gần đây đã đầu tư vào Malaysia và Thái Lan.

"Các công ty Trung Quốc không chỉ đưa ra mức giá thấp hơn để giành dự án, mà còn có quan hệ ngoại giao khá tốt với chính quyền địa phương. Từ đó họ được tiếp cận nhiều cơ hội kinh doanh”, ông Lai nói.

Vincent Chang, giám đốc điều hành khu vực tại Advantech, nhà sản xuất máy tính công nghiệp lớn nhất thế giới, cho biết, “chuỗi cung ứng đỏ” - thuật ngữ chỉ các nhà cung ứng Trung Quốc, đang không còn gắn liền với giá rẻ và chất lượng thấp.

“Chất lượng của họ đã được cải thiện đến một mức độ cao nhất định”, ông Chang cho hay. "Họ hoàn toàn không còn là nhà cung cấp sản phẩm hạng hai nữa”.

Đối với các nhà cung cấp không phải của Trung Quốc, tất cả những điều này tạo nên sự cạnh tranh chưa từng có về mọi mặt, từ công nhân, đất đai và tất nhiên, cả những đơn đặt hàng.

Bảng mạch in (PCB), vật liệu gắn các linh kiện và chip, là một ví dụ điển hình về lĩnh vực mà sự cạnh tranh với các nhà cung cấp Trung Quốc đang nóng lên.

Theo dữ liệu từ Hiệp hội Mạch in Đài Loan, gần 55 nhà sản xuất PCB và nhà cung cấp của họ đã công bố kế hoạch đầu tư vào Thái Lan từ năm 2023 đến tháng 4 năm nay, trong đó có 33 công ty là của Trung Quốc. Ít nhất 13 dự án đã bắt đầu xây dựng ở quốc gia Đông Nam Á này.

Brian Chen, đối tác tại KPMG Đài Loan và KPMG Việt Nam, cho biết các nhà cung cấp công nghệ Trung Quốc đã tiến rất nhanh trong việc đầu tư đáng kể vào Đông Nam Á trong hai năm qua. Đầu tư kết hợp từ Trung Quốc đại lục và Hồng Kông đã vượt nguồn đầu tư nước ngoài hàng đầu là Singapore vào năm 2023.

“Lấy Việt Nam làm ví dụ. Các công ty tư nhân hoặc nhà nước của Trung Quốc đang đa dạng hóa năng lực của họ một cách có hệ thống ở đó”, Chen nói với Nikkei Asia. 

Chen, người đã sống ở Việt Nam nhiều năm, cho biết các nhà cung cấp Trung Quốc có kế hoạch xây dựng chuỗi cung ứng sâu rộng ở nước này, và một số thậm chí đã bắt đầu chuyển đến miền Trung Việt Nam do sự đông đúc ở phía bắc đất nước.

Tuy nhiên, việc mở rộng chuỗi cung ứng địa phương có thể có những tác động không lường trước.

Kristy Tsun-Tzu Hsu, Giám đốc trung tâm nghiên cứu Đài Loan ASEAN cho biết: “Sau Covid, các nhà cung cấp Trung Quốc đã tích cực thiết lập cơ sở sản xuất ở Đông Nam Á và Mexico - những nơi Mỹ gọi là các quốc gia thân thiện”. Không chỉ vậy, Washington bắt đầu chú ý đến các thương hiệu đại lục dịch chuyển sản xuất khỏi Trung Quốc.

Trong khi đó, chủ tịch TPCA Maurice Lee, người đồng thời là cố vấn cấp cao tại Unimicron, nhận định sự cạnh tranh khốc liệt sẽ xảy đến khi tổng công suất sản xuất tăng lên do bất ổn địa chính trị nhưng tổng nhu cầu thì không thay đổi đáng kể. “Khi đó, điều đầu tiên các công ty phải làm là giành giật từng đơn hàng bằng cách giảm giá”.

Thế Vinh

Thiết kế: Nguyễn Hoàng Cúc