Ngày 25/11/2003, Quốc hội thông qua Nghị quyết chia tách tỉnh Lai Châu thành tỉnh Lai Châu (mới) và tỉnh Điện Biên. Tiếp đó, ngày 8/1/2004, Bộ trưởng Bộ Công an đã ký Quyết định số 25 về việc thành lập Công an tỉnh Lai Châu.

20 năm qua, cùng với sự phát triển của tỉnh, Công an Lai Châu đã vượt qua những khó khăn, thử thách, không ngừng lớn mạnh về mọi mặt, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, góp phần quan trọng vào công cuộc phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh. 

Nhân kỷ niệm 20 năm thành lập, Đại tá, Tiến sĩ Nguyễn Viết Giang, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Công an tỉnh có bài viết: "Công an tỉnh Lai Châu: Dấu ấn 20 năm xây dựng, phấn đấu và trưởng thành".

Những ngày đầu chia tách, biên chế Công an tỉnh Lai Châu còn thiếu thốn, trình độ năng lực không đồng đều; lãnh đạo chỉ huy thiếu. Trong khi địa bàn quá rộng, lực lượng lại mỏng, để đáp ứng nhiệm vụ ở một tỉnh miền núi biên giới trọng điểm về an ninh quốc gia vô là cùng khó khăn. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất, trụ sở làm việc chật hẹp, xuống cấp nghiêm trọng; trang thiết bị phục vụ công tác thiếu thốn… Nhìn toàn cục có thể nói, mọi thứ những ngày đầu đều rất khó khăn.

Trước tình hình đó, Đảng ủy Công an tỉnh vừa kiện toàn tổ chức, xây dựng cơ sở vật chất đảm bảo điều kiện làm việc, trang bị phương tiện phục vụ công tác, vừa triển khai nhiệm vụ bảo đảm an ninh trật tự.

Đảng ủy Công an tỉnh đã đoàn kết, phát huy nội lực, tranh thủ sự quan tâm, chỉ đạo của cấp ủy chính quyền, sự phối hợp của các ban, ngành, đoàn thể, lực lượng vũ trang và tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân; triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, chủ động nắm chắc tình hình, đấu tranh ngăn chặn có hiệu quả với những luận điệu tuyên truyền của các thế lực thù địch tham gia củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở, giúp dân phát triển kinh tế góp phần bảo đảm an ninh trật tự trên địa bàn.

Xác định xây dựng lực lượng là khâu trọng yếu, quyết định mọi thắng lợi nhiệm vụ chính trị và đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới, Đảng ủy Công an tỉnh đã đặc biệt chú trọng sắp xếp bộ máy, biên chế lực lượng ngày càng tăng cường về số lượng và nâng cao về chất lượng.

Sau 20 năm chia tách, diện mạo cơ quan, đơn vị đã có những đổi mới toàn diện từ tỉnh đến huyện “từ không đến có”. Trụ sở Công an tỉnh được xây dựng khang trang, sạch đẹp. Các đơn vị đã cơ bản được bố trí đầy đủ phòng làm việc… khuôn viên Công an tỉnh như một ‘công viên’ xanh - sạch - đẹp, thân thiện với môi trường. Nhà công vụ, bếp ăn tập thể đã đáp ứng nơi ăn, chốn nghỉ cho cán bộ, chiến sỹ công tác xa nhà…

Trụ sở công an các huyện, thành phố, các đơn vị độc lập, công an các xã từ chỗ tạm bợ đến nay từng bước được xây dựng khang trang, hiện đại... Cơ sở hạ tầng viễn thông đảm bảo thông tin thông suốt trong toàn lực lượng từ tỉnh đến xã. Công an huyện, thành phố đều được trang bị hệ thống thông tin liên lạc, camera giám sát an ninh, đường truyền trực tuyến tại Công an tỉnh với Tỉnh ủy và Bộ Công an; phần mềm ứng dụng trên các lĩnh vực công tác được nhân rộng…

Tổ chức bộ máy được kiện toàn từ tỉnh đến cơ sở, trình độ nghiệp vụ và lý luận ngày càng được nâng lên, cán bộ chiến sĩ nhiệt huyết với công tác, yêu ngành, yêu nghề, tận tâm, tận lực, hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân.

Về thực hiện công tác chuyên môn, Công an Lai Châu đã khẳng định vai trò nòng cốt trong công tác bảo đảm an ninh trật tự. Trên lĩnh vực an ninh chính trị, đã thực hiện chủ trương tăng cường cơ sở “4 cùng” với nhân dân.

Qua đó, chủ động nắm tình hình, tham mưu cấp ủy, chính quyền các cấp về các biện pháp ổn định tình hình tại các địa bàn trọng điểm, không để phát sinh điểm nóng; tích cực tham mưu giải quyết tốt tình hình tuyên truyền “tà đạo” trái pháp luật, hoạt động tuyên truyền chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, tranh chấp khiếu kiện trong nhân dân.

Chủ động xây dựng nhiều kế hoạch, phương án tham mưu với các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương giải quyết nhiều vấn đề phức tạp nổi lên trong công tác đảm bảo an ninh chính trị nội bộ, an ninh kinh tế, an ninh văn hóa tư tưởng, an ninh xã hội, an ninh thông tin.

Trên lĩnh vực giữ gìn trật tự an toàn xã hội, do đặc thù địa bàn, trình độ, nhận thức của đại bộ phận người dân vùng sâu, biên giới còn hạn chế, đời sống kinh tế còn gặp nhiều khó khăn đã tác động không nhỏ đến tình hình vi phạm pháp luật về trật tự xã hội. Tội phạm hình sự, tội phạm ma túy và các tệ nạn xã hội diễn biến tương đối phức tạp. Các đối tượng ngày càng sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi, liều lĩnh và manh động. 

Đáng chú ý nổi lên là tội phạm giết người do nguyên nhân xã hội, tội phạm ma túy, trộm cắp tài sản; các tệ nạn như: cờ bạc, nghiện hút; tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, tình trạng tái trồng cây thuốc phiện diễn biến phức tạp…

Trước tình hình trên, Công an Lai Châu đã triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, trong đó đặc biệt chú trọng đến công tác nghiệp vụ cơ bản. Ban Giám đốc Công an tỉnh và các phòng chức năng thường xuyên đi cơ sở để hướng dẫn, kiểm tra công tác nghiệp vụ cơ bản; chỉ đạo xây dựng các kế hoạch, xác lập các chuyên án và triển khai lực lượng, chú trọng tuyến, địa bàn trọng điểm, phức tạp về trật tự xã hội để tập trung chỉ đạo triệt xóa. Đấu tranh có hiệu quả với các loại tội phạm và làm giảm tệ nạn xã hội.

Đồng thời, mở các đợt cao điểm tấn công, trấn áp các loại tội phạm, tập trung đấu tranh, triệt phá các đường dây tội phạm, tụ điểm phức tạp về hình sự, ma túy, không để hình thành các băng, ổ nhóm hoạt động theo kiểu "xã hội đen".

Từ năm 2004 đến nay, Công an Lai Châu đã điều tra, làm rõ gần 4.000 vụ phạm pháp hình sự, bắt trên 5.500 đối tượng. Tỷ lệ điều tra khám phá án luôn đạt trên 90%, trọng án đạt 100%; bắt gần 700 đối tượng truy nã trong đó hơn 100 đối tượng đặc biệt nguy hiểm. Chủ động phòng ngừa tội phạm kinh tế, môi trường, không để xảy ra những đại án kinh tế trên địa bàn.

Trên mặt trận đấu tranh phòng chống ma túy, đã phát hiện và triệt phá gần 5.600 vụ, xóa bỏ gần 300 tụ điểm, đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy; bắt giữ hơn 7.400 đối tượng; thu giữ gần 200kg heroin, gần 300kg thuốc phiện; gần 120kg ma túy tổng hợp và nhiều phương tiện phạm tội khác. 

Trên lĩnh vực quản lý Nhà nước về an ninh trật tự, đã làm tốt công tác đăng ký quản lý cư trú; triển khai có hiệu quả việc phát động toàn dân tham gia thu hồi vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, đã vận động giao nộp và thu giữ gần 50.000 khẩu súng tự chế các loại và nhiều công cụ hỗ trợ khác... 

Thực hiện Luật Căn cước công dân năm 2014 và chỉ đạo của Chính phủ, Bộ công an về triển khai thực hiện Đề án 896 và Dự án Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đề án 06 của Chính phủ về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia, dự án sản xuất, cấp và quản lý Căn cước công dân, Công an Lai Châu đã triển khai lực lượng thực hiện nghiêm túc, quyết liệt, hiệu quả; tăng cường kiểm tra, đôn đốc, công tác làm sạch dữ liệu dân cư đảm bảo “đúng, đủ, sạch, sống”; thực hiện quyết liệt việc thu nhận hồ sơ căn cước công dân, tài khoản định danh và xác thực điện tử, qua đó đã hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu được giao. 

Chỉ đạo tăng cường công tác tuyên truyền, kiểm tra về phòng cháy chữa cháy; thực hiện có hiệu quả công tác cứu hộ, cứu nạn. Triển khai thực hiện tốt các giải pháp cấp bách nhằm kiềm chế tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông; triển khai các kế hoạch cao điểm đảm bảo trật tự an toàn giao thông.

Bên cạnh đó, đã chỉ đạo lực lượng chức năng, tổ chức thực hiện tốt các phương án bảo vệ các mục tiêu quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng – an ninh...  

Trên lĩnh vực xây dựng phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, Công an Lai Châu đã tăng cường công tác đảm bảo an ninh trật tự, phối hợp củng cố hệ thống chính trị ở cơ sở. Công an huyện, thành phố duy trì việc tổ chức diễn đàn công an lắng nghe ý kiến nhân dân, lấy ý kiến ở cả 3 cấp, qua đó kịp thời chấn chỉnh những thiếu sót, phát huy những mặt tích cực.

Lực lượng Công an đã tích cực tham mưu cho các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương có nhiều biện pháp tích cực và hiệu quả trong xây dựng lực lượng ở cơ sở. Song song với đó, đẩy mạnh xây dựng và nhân rộng mô hình, điển hình tiên tiến; phát huy vai trò của người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số. Đến nay toàn tỉnh có nhiều mô hình duy trì và hoạt động có hiệu quả. Tiêu biểu là một số mô hình: “Quản lý giáo dục trẻ em làm trái pháp luật”, “Dòng họ tự quản”; “Gia đình người Mông văn hóa”, “Xã bản không có tội phạm về tệ nạn ma túy”, “Cụm liên kết giáp ranh về an ninh trật tự”, “Cổng trường an toàn giao thông”.

Công an Lai Châu đã thực hiện tốt việc phối hợp giữa Đảng ủy Công an tỉnh với Đảng bộ các huyện, thành phố; làm tốt công tác hiệp đồng, phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, lực lượng vũ trang tỉnh trong công tác bảo đảm an ninh trật tự và xây dựng lực lượng. Đặc biệt, trong những năm gần đây, Công an Lai Châu rất chú trọng quan hệ hợp tác quốc tế, phối hợp hội đàm, trao đổi thông tin trong đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Không chỉ tập trung làm tốt nhiệm vụ chuyên môn, Công an Lai Châu còn chú trọng quan tâm đến đời sống cán bộ, chiến sĩ; quan tâm đến chế độ chính sách, động viên, thăm hỏi kịp thời cán bộ, chiến sĩ có hoàn cảnh khó khăn…; thực hiện nhiều chương trình an sinh xã hội, các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, hoạt động xã hội từ thiện.

Đã có nhiều tấm gương hết mình vì nhiệm vụ, dũng cảm chiến đấu và sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp cách mạng, vì cuộc sống bình yên, hạnh phúc của nhân dân...

Qua đó, Công an Lai Châu đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận, tặng nhiều phần thưởng cao quý: Huân chương Quân công hạng Ba, Huân chương bảo vệ Tổ quốc, Huân chương chiến công, danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ đổi mới, Cờ thi đua của Chính phủ. Ngoài ra, được Bộ Công an và UBND tỉnh trao tặng nhiều phần thưởng khác.

Trong thời gian tới, xu hướng quốc tế hóa và toàn cầu hóa diễn ra mạnh mẽ tiếp tục tác động đến tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong nước cũng như địa bàn tỉnh Lai Châu, các loại tội phạm được dự báo gia tăng với những phương thức, thủ đoạn hoạt động ngày càng tinh vi, xảo quyệt.

Những vấn đề trên đặt ra nhiệm vụ rất nặng nề đối với lực lượng Công an nhân dân nói chung và lực lượng Công an Lai Châu nói riêng.

Với niềm tin sắt son với Đảng, một lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, lực lượng Công an Lai Châu tiếp tục xây dựng tổ chức Đảng, lực lượng vững mạnh, thấm nhuần và thực hiện nghiêm 6 điều Bác Hồ dạy Công an nhân dân. Mỗi cán bộ chiến sĩ tiếp tục rèn luyện vững vàng về nghiệp vụ, giỏi về pháp luật, say mê nghề nghiệp, xây dựng phong cách người Công an cách mạng gắn bó mật thiết với nhân dân, vì nhân dân phục vụ. Dẫu phía trước còn nhiều khó khăn, nhiệm vụ còn nặng nề nhưng mỗi cán bộ chiến sĩ Công an Lai Châu nguyện một lòng vì lý tưởng cách mạng của Đảng, vì cuộc sống bình yên hạnh phúc của nhân dân, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng và nhân dân.

Đại tá, Tiến sĩ NGUYỄN VIẾT GIANG
Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Giám đốc Công an tỉnh Lai Châu
Thiết kế: Phạm Luyện