Hơn 1 triệu thí sinh trên cả nước đã hoàn thành kỳ thi tốt nghiệp THPT 2024. Đây là kỳ thi cuối cùng theo chương trình năm 2006, cũng là năm thứ 8 môn Toán thi tốt nghiệp theo hình thức trắc nghiệm. Dù kỳ thi đã kết thúc, dư âm đề thi môn Toán vẫn còn đọng lại trong nhiều thí sinh và cả người có chuyên môn khi thí sinh cho rằng, đề thi khó và nhiều giáo viên cũng đã đồng tình với quan điểm này.

Phân tích đề thi Toán năm nay, TS Toán học Trần Nam Dũng, Phó Hiệu trưởng Trường Phổ thông Năng khiếu (ĐH Quốc gia TPHCM), cho rằng: Đề thi có 50 câu hỏi, chia làm 3 khúc. Khúc đầu tiên từ câu số 1-30 là những câu hỏi dễ. Khúc thứ hai từ câu hỏi số 31 đến 38 đã có thách thức với học sinh. Khúc thứ ba, từ câu hỏi thứ 39 đến 50 là những câu hỏi khó.

Với đề thi này, điều kiện tốt nghiệp sẽ không có vấn đề vì thí sinh không cần thiết phải đạt điểm cao. 30 câu hỏi đầu, học sinh dễ dàng làm, trừ những em có học lực yếu kém. Điều lo ngại ở đây là tính phân loại học sinh. Chắc chắn nhiều người sẽ nghĩ rằng, đề thi có tính phân loại cao do nhiều câu hỏi khó.

Tuy nhiên, do đề thi có những câu hỏi quá khó, ít nhiều sẽ có yếu tố may rủi do học sinh đánh “lụi”. Đề thi sẽ rất khó có điểm 10, ngoại trừ có một chút may mắn.

W-Lương Thế Vinh 2.jpg
Thí sinh dự thi tốt nghiệp THPT 2024

Đặc biệt, ở phần câu hỏi từ 39-50, đề thi có những câu hỏi không có ý nghĩa về mặt Toán học. Trong phần này có những câu hỏi với điều kiện cồng kềnh, làm khó học sinh. Cụ thể như câu hỏi về hàm số (câu hỏi 45 - mã đề 105, ở các mã đề khác là câu số 48), ở đây các phần vận dụng thuần tuý khai thác kỹ thuật, chứ không thực sự ý nghĩa về mặt Toán học.

Người ra đề đã cố gắng “chồng” lên những điều kiện để làm cho câu hỏi trở nên cực khó. Trong khi đó, đối với Toán học khi đặt ra câu hỏi, vấn đề phải có ý nghĩa. Cụ thể như về hàm số, tìm giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của hàm số, trong thực tiễn khi nghiên cứu một vấn đề gì quan tâm đến lớn nhất, nhỏ nhất, cực trị là hợp lý. Còn ở đây câu hỏi đặt ra tình huống không có ý nghĩa về Toán học và thực tiễn.

Để ra đề thi trắc nghiệm môn Toán cần có sự nghiên cứu kỹ lưỡng, sự đầu tư cũng như khoa học. Việc xây dựng ngân hàng đề thi, mô típ các đề minh hoạ hiện nay có vẻ như không đúng theo cách làm của một đề thi trắc nghiệm.

Độ khó của đề Toán thi trắc nghiệm là ở chỗ khác, chứ không phải là những bài Toán như tự luận và đưa ra các phương án chọn đáp số. Ở môn tiếng Anh, câu hỏi khó trắc nghiệm là những câu rất dễ nhầm lẫn, chỉ những người có kiến thức vững vàng mới có thể làm đúng. Người làm dù tốn rất nhiều thời gian cũng có thể không làm đúng nếu không có kiến thức nền và sự suy luận.

Cũng theo TS Dũng, những câu hỏi trong đề Toán lại đặt ra những vấn đề đòi hỏi học sinh phải tính toán, giải quyết vấn đề mới đưa ra đáp số đúng. Như vậy, đôi khi những học sinh bỏ thời gian làm chưa chắc đã có kết quả đúng, trong khi đó, các học sinh khác có thể chọn phương án may rủi, đánh đại lại có thể đúng. Chắc chắn đề thi năm nay sẽ có kiểu như vậy sẽ nhiều vì số câu hỏi khó tương đối nhiều.

Một đề thi trắc nghiệm khó nên theo kiểu phải để học sinh hiểu được vấn đề một cách đúng đắn và đưa ra được một mô hình chính xác để giải quyết vấn đề. Đề thi Toán năm nay có những câu hỏi tuy đường lối đi rõ ràng nhưng để thực hiện sao cho đúng đòi hỏi học sinh tốn rất nhiều thời gian, công sức và kỹ thuật.

Độ khó của đề thi trắc nghiệm phải nằm ở chỗ kiến thức vững vàng, tư duy chặt chẽ chứ không phải thiên về kỹ thuật hay cơ bắp. Còn những câu hỏi khó bắt buộc học sinh phải luyện nhiều chính là “chiêu” của những lò luyện hiện nay. Việc luyện như vậy thực sự không có ích cho học sinh mà quan trọng của Toán là phải nắm vững kiến thức và phương pháp tư duy lập luận.

Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả. Độc giả có ý kiến, quan điểm về vấn đề này có thể bình luận dưới bài viết hoặc gửi email về Bangiaoduc@vietnamnet.vn. Xin cảm ơn! 

>>>Các thí sinh có thể tra cứu điểm thi tốt nghiệp THPT 2024 sớm trên VietNamNet<<<