Vượt chỉ tiêu đề ra 1,5 năm

Theo cáo cáo của Bộ NN-PTNT, sau gần 10 năm triển khai thực hiện (2010 – 2019), Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) đã trở thành một phong trào sôi nổi, có sức lan tỏa mạnh mẽ, rộng khắp, được cả hệ thống chính trị và nhân dân cả nước nhiệt tình hưởng ứng, tích cực tham gia.

Đến nay, chương trình xây dựng NTM đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể, vượt mục tiêu cả năm 2019 là 50% và Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới về đích trước 1,5 năm so với mục tiêu đề ra.

Cụ thể, tính đến hết tháng 9/2019, cả nước có 4.665 xã (52,4%) được công nhận đạt chuẩn NTM; có 100/664 đơn vị cấp huyện (chiếm trên 15%) được công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (vượt 30 đơn vị cấp huyện so với mục tiêu cả năm 2019); Bình quân cả nước đạt 15,32 tiêu chí/xã, không còn xã dưới 5 tiêu chí.

{keywords}
Xây dựng nông thôn mới, làng quê Việt đã có nhiều đổi thay, khoác lên mình một diện mạo hoàn toàn mới (ảnh Lê Anh Dũng)

Đến nay, cả nước đã có 7 tỉnh, thành phố có 100% số xã hoàn thành xây dựng NTM gồm: Hà Nam, Nam Định, Thái Bình, Đà Nẵng, Đồng Nai, Bình Dương và Cần Thơ; 93 đơn vị cấp huyện được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn hoặc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Đánh giá về những kết quả đã đạt được của chương trình xây dựng NTM, ông Nguyễn Minh Tiến - Cục trưởng, Chánh Văn phòng điều phối NTM Trung ương cho rằng, sau 9 năm thực hiện chương trình xây dựng NTM, điều có thể dễ nhận thấy là chất lượng đời sống người dân không ngừng được nâng cao, thiết chế hạ tầng - kể cả hạ tầng cứng và mềm được cải thiện tích cực. Tổng đầu tư toàn xã hội cho chương trình đạt xấp xỉ 2 triệu tỷ trong 9 năm. Kết quả đã hoàn thành được khối lượng thiết chế, hạ tầng rất lớn. Riêng về giao thông gấp 5 lần về hạ tầng 5 năm trước đó. Về điện đã có 100% số xã có điện lưới quốc gia.

Qua điều tra của một số cơ quan nghiên cứu cho thấy, khoảng 84,78% số hộ nông thôn hài lòng về xây dựng nông thôn mới, ông Tiến cho hay.

Tuy nhiêm bên cạnh những thành tựu đã đạt được, ông Tiến cho rằng việc xây dựng NTM vẫn còn một số tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện cần được khắc phục.

Chỉ có điểm đầu, không có điểm kết thúc

Cũng theo ông Tiến, việc đánh giá, nhìn nhận lại những kết quả đã đạt được cũng như tồn tại của chương trình trong 9 năm qua sẽ là những căn cứ quan trọng để định lại khung khổ chính sách cho chương trình xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021–2030. Có thể nhận thấy, trong giai đoạn đầu khi thực hiện chương trình xây dựng NTM, các địa phương chú trọng nhiều hơn vào các tiêu chí cứng, tức là đẩy mạnh hoàn thiện hệ thống hạ tầng, điện đường trường trạm.

Song ông cho rằng NTM không chỉ có thế mà ở đó, đời sống tinh thần của người dân phải được coi trọng, các giá trị văn hóa cốt lõi phải được giữ vững. 

Hai năm gần đây, vấn đề bảo tồn văn hóa truyền thống, phát huy vay trò chủ thể của người dân đã được chú trọng hơn, các mô hình du lịch sinh thái nông thôn nở rộ là một cách để phát huy, lưu giữ những giá trị ấy. Việc triển khai mô hình vườn mẫu, khu dân cư kiểu mẫu đã góp phần định hướng cho những bước phát triển của NTM sau 2020.

Theo đó, tinh thần chỉ đạo chung của chương trình xây dựng NTM sau năm 2020 là không chỉ tập trung vào cấp xã mà triển khai ở nhiều cấp độ khác nhau. Những địa phương ở vùng xa xôi, khó khăn, mật độ dân cư thấp, chúng ta sẽ triển khai NTM thôn bản, hướng tới hỗ trợ trực tiếp cho người dân phát triển sản xuất.

Với quan điểm chỉ đạo, NTM chỉ có bắt đầu không có điểm kết thúc, nên sẽ hình thành các tiêu chí đáp ứng các yêu cầu, điều kiện khác nhau. Có những xã, huyện đang phấn đấu đạt chuẩn, nhưng có những nơi đạt chuẩn rồi thì tiến lên xây dựng NTM nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu. 

Đơn cử, dù đã có 100% số xã đạt NTM, nhưng tỉnh Thái Bình vẫn phấn đấu đến năm 2020 có 4 xã đạt các tiêu chí của NTM kiểu mẫu. Trong đó có xã Đông Phương (huyện Đông Hưng) đặt mục tiêu năm nay đặt tiêu chí của NTM kiểu mẫu.

Hay như, năm 2017, tỉnh Quảng Ninh có 93 xã, 2 thành phố là Uông Bí, Cẩm Phả, thị xã Đông Triều và huyện Cô Tô đạt chuẩn NTM. Tỉnh tiếp tục phấn đấu năm 2020 có thêm 18 xã và 7 huyện, thị xã về đích xây dựng NTM. Theo đó, cũng từ năm 2020 trở đi, Quảng Ninh tiếp tục duy trì, nâng cao chất lượng huyện, xã NTM kiểu mẫu tiên tiến…

Thực tế, tại nhiều địa phương xác định, quá trình xây dựng NTM là một quá trình lâu dài, mới chỉ có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc với những tiêu chí mới nâng cao nhằm không ngừng hoàn thiện cơ sở hạ tầng nông thôn, thúc đẩy mạnh mẽ quá trình giao thương, trao đổi hàng hóa, đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, làm thay đổi diện mạo khu vực nông thôn, đưa nông thôn trở thành nơi đáng sống.

Bài: Trần Thị Hảo - nhóm PV
Ảnh: Vũ Việt Bảo Phùng - nhóm PV