- Cao tốc TP.HCM- Long Thành- Dầu Giây có tổng mức đầu tư 932,4 triệu USD đang đứng trước hàng loạt khó khăn vì vướng mặt bằng và đợi chờ đường nối. Một trong những nguyên nhân đánh giá được đưa ra là các địa phương trì hoãn, kéo dài.

Dự án đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây là một trong những trọng điểm quy hoạch phát triển giao thông TP.HCM đến năm 2020, một thành phần quan trọng của tuyến đường cao tốc Bắc - Nam.

Theo dự kiến tuyến đường sẽ hoàn thành và khai thác giai đoạn 1 vào năm 2013. Nhưng hiện nay, thời hạn ấy đã gần như chỉ còn là trên giấy.

Chưa biết khi nào hoàn thành

Dự án xây dựng tuyến đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây dài 54,9km, tốc độ thiết kế 80km/h. Tuyến đường có bốn làn xe lưu thông và hai làn xe dừng khẩn cấp đã được khởi công tháng 10/2009.

Một đoạn cao tốc TP.HCM- Long Thành- Dầu Giây.
 
Dự án có chiều dài toàn tuyến 54,984m đi qua địa phận quận 2, quận 9 (TP.HCM) và các huyện Long Thành, Nhơn Trạch, Cẩm Mỹ và Thống Nhất thuộc tỉnh Đồng Nai. Quy mô gồm 4 làn xe, trên đoạn này còn có 3 cầu vượt sông, 1 cầu vượt đường ngang, 1 nút giao thông khác mức và 1 nút giao thông cùng mức.

Theo Tổng công ty Phát triển Đường cao tốc Việt Nam (VEC) - chủ đầu tư dự án, dự án thành phần 1 đã hoàn thành thiết kế kỹ thuật, lập dự toán, hồ sơ mời thầu cho 4km trên tuyến và hiện dự án thành phần 1 đang trong giai đoạn chuẩn bị đấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây lắp.

Dự án thành phần 2 (đoạn Vành Đai 2 – Dầu Giây) dài 50,9km có quy mô gồm 4 làn xe. Được thiết kế theo tiêu chuẩn đường cao tốc loại A, vận tốc thiết kế là 120km/h. Hiện các đơn vị thi công, nhà thầu đã thực hiện được khoảng 55% khối lượng công việc.

Tuy nhiên, do đường Vành Đai 2 đã ngừng thi công hơn 1 năm qua và chưa biết khi nào hoàn thành nên việc kết nối khi thông xe cho dự án trong thời gian này (từ năm 2013 đến cuối 2014) gặp khó khăn và không thể thông xe sử dụng như dự kiến.

Theo ông Phạm Hồng Quang, Phó tổng giám đốc VEC, dự án thành phần 2 (Km4-Km54 +983) dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối năm 2013, nhưng đoạn kết nối từ Km0-Km4 chỉ có thể hoàn thành sớm nhất vào năm 2014.

Theo thống kê, cần phải có khoảng 1.500 tỉ đồng đền bù giải tỏa cho 4km đường nối vào đường cao tốc trên địa bàn quận 2 và quận 9. Nhưng đến nay, ngân sách TP.HCM mới chỉ bố trí được 392 tỉ đồng.

Mặt bằng chậm, vì sao?

Theo báo cáo mới nhất của VEC, việc thi công dự án cao tốc TP.HCM- Long Thành - Dầu Giây vẫn đảm bảo đúng tiến độ. Tuy nhiên, nhiều gói thầu đang gặp vướng mắc trong khâu giải phóng mặt bằng làm tiến độ giải ngân thấp hơn so với kế hoạch.
 
Công nhân làm việc tại dự án 932,4 triệu USD.

Cụ thể, tại quận 9, dự án còn vướng gần 2000m2 vì người dân chưa chịu bàn giao. Vừa qua, UBND quận đã xin ý kiến thành phố để tổ chức cưỡng chế. Tại quận 2, còn 131/289 hồ sơ chưa ban hành quyết định bồi thường.

Đáng lưu ý là việc giải phóng mặt bằng trên địa bàn Đồng Nai gặp phải hàng loạt khó khăn do các nguyên nhân: xác minh nguồn gốc đất, hộ dân tái lấn chiếm, cản trở tiến độ thi công, khiếu nại, bồi thường thiếu tài sản.

Đánh giá về sự chậm trễ đối với công tác giải phóng mặt bằng, phía VEC cho rằng nằm ở các nguyên nhân: việc thay đổi đơn giá bồi thường vào đầu năm của các địa phương, chính sách bồi thường chưa đồng bộ, thủ tục bồi thường của địa phương còn rườm rà, phức tạp…

Một trong các nguyên nhân đáng chú ý, theo VEC nhìn nhận là các địa phương trì hoãn, kéo dài trong công tác giải phóng, bàn giao mặt bằng.

Trước những khó khăn trên, VEC đã kiến nghị Bộ GTVT, UBND TP.HCM cho phép kết nối thông xe tạm thời dự án với hệ thống giao thông hiện hữu trong khu vực trong thời gian chờ xây dựng hoàn tất đoạn Km0-Km4, nút Vành Đai 2.

VEC cũng đề nghị thành phố đẩy nhanh tiến độ hoàn thành dự án đường Vành Đai 2 nối thông ra Liên tỉnh lộ 25B và xa lộ Hà Nội để sử dụng hiệu quả như dự án đầu tư đã phê duyệt.

Từ khi bắt đầu triển khai, dự án cao tốc TP.HCM- Long Thành- Dầu Giây đã được đánh giá là có năng lực lưu thông rất lớn, khi hoàn thành sẽ tạo điều kiện kết nối vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Đồng thời rút ngắn quãng đường từ TP.HCM đi 2 tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu.

Quốc Quang