HPV (Human papilloma
virus) là
virus gây u nhú ở người có liên quan tới hầu hết các ca ung thư cổ tử
cung
(UTCTC), hiện đã có vắc-xin phòng ngừa 4 típ HPV thường gây bệnh nhất,
vắc-xin
hiệu quả cả với người đã nhiễm, giúp ngừa tái nhiễm.
Dễ lây và tái nhiễm
Đường lây nhiễm chính của HPV là qua hoạt động tình dục, tiếp xúc sinh
dục-sinh
dục, da-sinh dục, tay-sinh dục, miệng-sinh dục,…HPV rất dễ lây truyền
khi tiếp
xúc và bao cao su không thể đảm bảo tránh lây nhiễm HPV. Virus này còn
có thể
lây qua đường mẹ con, đồ lót, kềm bấm sinh thiết, găng phẫu thuật… Đáng
lo là
việc nhiễm HPV không có biểu hiện nên nguy cơ lây nhiễm càng cao hơn.
Ngoài ra, sau khi sạch nhiễm HPV, vẫn có thể bị nhiễm lại chính típ HPV
đó. Việc
tái nhiễm liên tục trong thời gian dài (đặc biệt với các típ HPV nguy
hiểm) có
thể tăng nguy cơ loạn sản ở cổ tử cung, từ đó tăng nguy cơ bị UTCTC.
Không phải lúc nào cũng gây bệnh…
Trong đời người, đa số chúng ta có nhiễm HPV và hầu hết đều tự sạch
nhiễm. Tuy
nhiên, theo dữ liệu từ Globocan 2008, mỗi ngày có tới 9 phụ nữ Việt Nam
tử vong
vì UTCTC.
Hiện khoa học vẫn chưa thể biết người nhiễm HPV nào sẽ tiếp tục diễn
tiến gây
loạn sản và ung thư phụ khoa, ai sẽ sạch nhiễm. Và như đã nói ở trên, dù
không
có biểu hiện bệnh, người bị nhiễm vẫn có thể tiếp tục lây và bị lây HPV
từ người
khác.
HPV - “thủ phạm” gây nhiều bệnh ung thư
HPV có mặt trong 99,7% ung thư cổ tử cung, trong đó HPV típ 16, 18 là
nguyên
nhân của 70% trường hợp. Ngoài ung thư cổ tử cung, HPV còn gây ra nhiều
ung thư
khác như ung thư âm hộ, âm đạo và ung thư hầu họng.
Nguyên nhân của bệnh sùi mào gà
Sùi mào gà rất phổ biến ở nước VN với khoảng 50.000 ca được phát hiện
hàng năm.
HPV là nguyên nhân gây sùi mào gà trong đó típ 6, 11 chiếm trên 90%.
Bệnh phát
triển gây sùi tại vùng sinh dục và khiến người mắc cảm thấy xấu hổ, mất
tự tin.
Việc điều trị sùi mào gà bằng phẫu thuật cắt bỏ, đốt điện hay dùng thuốc
xịt,
chấm đều gây đau đớn cho người bệnh và có tỷ lệ điều trị thành công
thấp.
|
50% nam nữ ở độ tuổi “còn sex” dễ bị nhiễm HPV ở một giai đoạn nào đó trong cuộc đời. |
Vắc-xin ngừa HPV hiệu
quả ngay
cả ở người đã nhiễm
Hiện đã có vắc-xin phòng ngừa 4 típ HPV thường gây bệnh nhất là típ 16,
18 gây
ung thư cổ tử cung và típ 6, 11 gây sùi mào gà. Vắc-xin phát huy hiệu
quả tốt
nhất trên người chưa từng nhiễm các típ virus này. Tuy vậy, vắc-xin
phòng HPV
vẫn hiệu quả cả với người đã nhiễm vì giúp ngừa tái nhiễm.
Vắc xin giúp ngừa được 99% các tổn thương tiền UTCTC liên quan đến
HPV 16
và 18. Nó cũng ngừa được 95% trường hợp loạn sản cổ tử cung mức độ
thấp
và tổn thương tiền ung thư (CIN 2/3 hay AIS) gây ra bởi 4 típ HPV 6,
11, 16,
18. Vắc-xin cũng sẽ giúp loại bỏ được 99% nguy cơ bị mụn cóc, mào gà
sinh dục.
Phòng ngừa chủ động là lựa chọn tốt nhất
Trước thực tế Việt Nam đang là nước có tỉ lệ nạo phá thai tuổi vị thành
niên cao
nhất Đông Nam Á và thứ 5 thế giới, cha mẹ cần phải cởi mở hơn trong việc
giáo
dục giới tính và có những biện pháp phòng ngừa các bệnh lây truyền qua
đường
tình dục cho con. Bởi không thể phòng ngừa hết các nguy cơ, chích ngừa
HPV là
một cách dự phòng chủ động các bệnh ung thư phụ khoa và mào gà sinh dục.
Vẫn phải tầm soát sau chích vắc-xin ngừa HPV
Vắc-xin chỉ giúp ngừa được một số típ HPV nhất định, còn có các típ khác
gây
UTCTC. Vì vậy, phụ nữ cần thực hiện việc khám tầm soát, sàng lọc phụ
khoa và
tiến hành làm xét nghiệm Pap (phết tế bào cổ tử cung) định kỳ để phát
hiện sớm
và điều trị các tổn thương tiền ung thư. Đây là chiến lược phòng ngừa
ung thư cổ
tử cung hợp lý, an toàn giúp phụ nữ tránh những tổn thương, đau đớn, ảnh
hưởng
sức khỏe, khả năng sinh sản và tốn kém vì điều trị căn bệnh này.
Thông tin cho bạn
Vắc xin tứ giá ngừa HPV
giúp
phòng ngừa 4 típ HPV 6, 11, 16, 18, đồng thời được chỉ định để ngăn ngừa
ung thư
cổ tử cung, ung thư âm hộ, ung thư âm đạo, mào gà sinh dục và ung thư
hậu môn ở
nam giới. Qua các cuộc thử nghiệm lâm sàng, vắc xin Tứ giá ngừa HPV trên
25.000
đối tượng trên toàn thế giới, các phân tích tổng hợp cho thấy, vắc
xin này
ngừa được |
TS.BS Trần Đặng Ngọc Linh (Giảng
viên Đại học Y Dược TP.HCM)