- Trò chuyện với báo chí sau phiên khai mạc Thượng đỉnh ASEAN sáng 3/4 ở Phnom Penh, Tổng thư ký ASEAN cho biết các Ngoại trưởng vẫn bàn về Biển Đông dù nội dung này không có trong chương trình nghị sự.


Ông Surin Pitsuwan cho hay tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN hôm 2/4, Ngoại trưởng các nước thành viên đã thảo luận vấn đề tranh chấp trên biển một cách sâu sắc.

“Các Ngoại trưởng thống nhất duy trì ‘đà’ đã có sau khi đạt được đồng thuận về Bản hướng dẫn thực thi Tuyên bố về cách ứng xử trên Biển Đông (DOC) tháng 7 năm ngoái, cũng như mong muốn đưa việc xây dựng Bộ quy tắc ứng xử (COC) vào guồng càng sớm càng tốt”, ông Surin nói.

Theo Tổng thư ký, dịp kỷ niệm 10 năm DOC (2002-2012) sẽ là cơ hội để tăng thêm ‘đà’ cho các cuộc trao đổi, thảo luận tại Hội nghị ASEAN - Trung Quốc tháng 11 cuối năm nay.

Ông Surin Pitsuwan: Các Ngoại trưởng ASEAN mong muốn đưa việc xây dựng COC vào guồng càng sớm càng tốt. Ảnh: Chung Hoàng

“Hai bên đồng ý rằng cần gửi đến cộng đồng quốc tế một thông điệp đúng đắn rằng chúng ta có thể giải quyết các vấn đề của mình dựa trên các cơ chế khu vực đã có như Hiệp ước hợp tác và thân thiện (TAC), với tinh thần là kêu gọi những giải pháp mang tính hòa giải để chấm dứt bất cứ bất đồng nào”, ông Surin nói.

Ông cũng đề cập đến Diễn đàn An ninh khu vực ASEAN (ARF), được coi là diễn đàn hàng đầu cho việc thảo luận chiến lược các vấn đề chính trị và an ninh, như một cơ chế thể hiện vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực.

“Chúng ta cần gửi đi một tín hiệu rằng chúng ta có thể hợp tác và điều phối để giải quyết các bất đồng, duy trì ổn định và an ninh”, Tổng thư ký nhấn mạnh. “Điều này cũng cần thiết sống còn đối với những lĩnh vực hội nhập khác của ASEAN. Kinh tế, đầu tư, thương mại, du lịch đều sẽ bị ảnh hưởng nếu như vẫn có nhận định rằng khu vực của chúng ta chưa ổn định”.

“ASEAN đang là một trong những trung tâm tăng trưởng của thế giới, các quốc gia bên ngoài tất nhiên quan tâm đến chúng ta như một thị trường và một địa chỉ đầu tư tiềm năng, cũng như một khu vực tiềm ẩn những nguy cơ bất ổn”, ông Surin nhận định. “Các đối tác đối thoại ủng hộ ASEAN cũng vì lợi ích của chính họ, họ muốn kinh doanh ở một khu vực hòa bình, thịnh vượng, ổn định và an ninh”.

Nhiệm kỳ 5 năm của Tổng thư ký ASEAN Surin Pitsuwan sẽ kết thúc vào cuối năm 2012. Nhìn lại nhiệm kỳ của mình, ông cho rằng thành tích lớn nhất là “cụm từ ASEAN đã được biết đến nhiều hơn trước đây”.

“Tôi may mắn được là vị Tổng thư ký đầu tiên thực hiện Hiến chương ASEAN. Trong 3 năm, 3 tháng và 15 ngày qua, tôi đã chứng kiến sự phát triển và sự tự tin ngày càng lớn, cũng như sự ghi nhận đối với vai trò của ASEAN, không chỉ trong nội bộ khối, giữa các thành viên mà còn từ các đối tác đối thoại và từ cộng đồng quốc tế”, ông Surin chia sẻ.

ASEAN giờ luôn được những lời mời tham vấn của Tổng thư ký LHQ, của các tổ chức quốc tế, luôn có chỗ tại những bàn đàm phán hàng đầu thế giới, ông nhấn mạnh.

Ông tâm sự: “Mục đích ban đầu của tôi rất khiêm tốn - biến ASEAN cụm từ quen thuộc của mọi gia đình trong khu vực, không chỉ bản thân từ, mà cả ý nghĩa, tầm nhìn và cảm hứng đằng sau nó”.

“Tôi nghĩ mình đã đạt được một số tiến bộ trong tiến trình này, nhưng rõ ràng còn nhiều việc cần phải hoàn thành, và tôi tin rằng người kế nhiệm tôi sẽ làm hết sức mình”, Tổng thư ký ASEAN nói.

Chung Hoàng (từ Phnom Penh)