- Dù Trung Quốc tỏ ý muốn tham gia soạn thảo COC song các nước ASEAN đã thống nhất sẽ hoàn tất xây dựng các thành tố của COC, làm cơ sở khởi động đàm phán với Trung Quốc.

Tại hội nghị cấp cao lần thứ 20 của ASEAN tại Campuchia bế mạc hôm qua 4/4, ASEAN đạt được sự nhất trí hoàn thành dự thảo các thành tố của Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) trước khi thảo luận cùng Trung Quốc.

Tuyên bố Phnom Penh của Cấp cao ASEAN 20 nhấn mạnh ASEAN tiếp tục đề cao những cam kết chung đã được quy định trong Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và các nguyên tắc được công nhận rộng rãi của luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật biển 1982 (UNCLOS) và khẳng định sẽ tiến tới bộ quy tắc ứng xử ở khu vực (COC).

Về bước đi, các nhà lãnh đạo ASEAN nhấn mạnh ASEAN cần thống nhất về các thành tố trong Bộ quy tắc ứng xử của các bên trên biển Đông (COC) để làm cơ sở trao đổi với Trung Quốc.

Theo TTXVN, trước đó, trong phiên họp ngày 4/4, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng trong bài phát biểu đã nhấn mạnh ASEAN cần khẩn trương hoàn tất xây dựng các thành tố của COC, làm cơ sở khởi động tham vấn giữa ASEAN và Trung Quốc về COC.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề xuất ASEAN hoàn tất xây dựng các thành tố của COC, làm cơ sở khởi động tham vấn giữa ASEAN và Trung Quốc về COC. Ảnh: TTXVN

Mặt khác, ông nhấn mạnh ASEAN cần tiếp tục tăng cường hợp tác về các vấn đề trên biển, như an ninh và an toàn cho các tuyến đường hàng hải, cứu hộ, cứu nạn trên biển, phòng chống cướp biển, các tội phạm trên biển... trên cơ sở luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.

Báo chí khu vực dẫn lời ngoại trưởng Indonesia Marty Natalegawa trao đổi với phóng viên bên lề hội nghị cho biết ASEAN đang chuyển dần tới nội dung xác định các thành tố cấu thành COC.

Theo báo Phnom Penh Post, ngày 4/4, Thủ tướng Campuchia Hun Sen đã bác bỏ thông tin cho rằng các nước ASEAN đang gặp bất đồng và chia rẽ xung quanh việc xử lý các tranh chấp trên biển Đông. Ông khẳng định không có chuyện Trung Quốc gây áp lực lên Campuchia, nước đang đảm nhận vai trò chủ tịch ASEAN, để đưa nội dung biển Đông ra khỏi lịch trình làm việc của hội nghị.

Ông Hun Sen nhấn mạnh ASEAN và Trung Quốc đều thống nhất giải quyết hòa bình các tranh chấp trên biển Đông. Về thỏa thuận hướng dẫn thực thi DOC được ASEAN và Trung Quốc ký cuối năm trước, Thủ tướng Hun Sen khẳng định “đó là tiến trình không bên nào có thể bỏ cuộc”.

Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh trao đổi với báo Thanh Niên bên lề hội nghị cho biết, dù vấn đề tranh chấp tại biển Đông không nằm trong chương trình nghị sự của Cấp cao 20 nhưng trong cuộc họp ngoại trưởng ASEAN, các bên đã bàn thảo rất tích cực COC, đặc biệt là những thành tố cần thiết cho COC.
Theo Bộ trưởng Phạm Bình Minh, ASEAN đánh giá cao cũng như hài lòng về những kết quả đạt được trong việc xây dựng dự thảo cho đến nay và đặt mục tiêu sẽ hoàn tất COC trước khi sang năm 2013.

“Năm 2012 có ý nghĩa quan trọng đối với ASEAN. Đó là kỷ niệm 45 năm thành lập ASEAN, 10 năm ký kết Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC). Chính vì vậy, các thành viên muốn đạt được mục tiêu hoàn tất COC trong năm nay”, Bộ trưởng Phạm Bình Minh chia sẻ.

Ông cho biết trong khi Trung Quốc bày tỏ ý định muốn tham gia soạn thảo nhưng các nước ASEAN thống nhất hoàn tất trước khi trao đổi với bên ngoài.

Trong khi đó, bên lề hội nghị, Ngoại trưởng Thái Lan Surapong Tovichakchaikul cũng khẳng định với báo giới rằng: “Chúng ta cần đạt được thỏa thuận chung trong nội bộ ASEAN trước khi đàm phán với Trung Quốc”.

Thủ tướng Malaysia Datuk Seri Najib Tun Razak cũng cho hay ASEAN sẽ soạn thảo COC trước khi đàm phán với Trung Quốc Khi ASEAN thống nhất xong về COC sẽ tiến hành thảo luận với Trung Quốc.

PV (tổng hợp)