- Ban Dân nguyện vừa để xuất Chính phủ báo cáo Quốc hội về lập Quỹ bình ổn xăng dầu để Quốc hội xem xét, ra nghị quyết.

Sáng nay (28/9), Trưởng ban Dân nguyện Quốc hội Nguyễn Đức Hiền đã trình bày trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổng hợp kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Quốc hội. Rất nhiều kiến nghị tập trung vào các vấn đề giáo dục và giá cả, đặc biệt giá xăng dầu.

Ảnh: Minh Thăng
Theo đó, từ kỳ họp thứ 2 đến kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa 12, cử tri kiến nghị Quốc hội xem xét việc lập Quỹ bình ổn giá xăng dầu và việc kiểm tra, ngăn chặn, xử lý tình trạng gian lận trong kinh doanh bán lẻ xăng dầu. Sau khi nhận được yêu cầu của Quốc hội, Bộ Tài chính đã có giải trình.

Theo báo cáo giải trình ngày 29/9/2010, từ khi lập quỹ (năm 2009) đến ngày 30/7/2010 đã trích lập được trên 3.619 tỷ đồng.  Các doanh nghiệp đã được sử dụng gần 1.050 tỷ đồng vào việc bình ổn giá. Còn lại trên 2.569 tỷ đồng tồn trong tài khoản của các doanh nghiệp. Theo hướng dẫn của Bộ Tài chính, Quỹ bình ổn giá được trích lập từ giá bán lẻ xăng dầu và để tại các doanh nghieeppj đầu mối nhập khẩu xăng dầu, được hạch toán riêng và chỉ sử dụng vào mục đích bình ổn giá theo chỉ đạo của Bộ Tài chính.

Tuy nhiên, theo ý kiến của một số doanh nghiệp đang quản lý và sử dụng Quỹ bình ổn xăng dầu thì việc lập, quản lý, hạch toán quỹ này đang có nhiều bất cập, vướng mắc. Chẳng hạn Tổng công ty xăng dầu Việt Nam đề nghị quy định mức Quỹ bình ổn giá hình thành bắt buộc tại DN tính trên doanh thu, được giới hạn phù hợp với yêu cầu bình ổn và đảm bảo tương quan hợp lý với lợi nhuận của DN (hiện nay không giới hạn).

Tổng công ty xăng dầu quân đội cho rằng, mục đích hình thành quỹ là giúp bình ổn về giá. Nhưng hiện, việc trích lập quỹ chưa giải quyết được bình ổn giá nhưng lại tác động tạo lợi thế cho các doanh nghiệp có điều kiện thuận lợi tích tụ một số vốn từ quỹ này để giảm vốn vay và từ đó lại tạo ra lợi thế cạnh tranh giá dẫn đến độc quyền, tiêu diệt cạnh tranh trong kinh doanh xăng dầu.

Nhiều cử tri gửi kiến nghị đến Quốc hội đề nghị xem xét, bãi bỏ Quỹ bình ổn giá xăng dầu vì cho rằng từ khi lập quỹ đến nay, dù khi giá tăng hay giảm thì khách hàng vẫn phải trả thêm 300 - 500 đồng/lít để đưa vào Quỹ bình ổn nhưng việc quản lý, sử dụng cũng như khách hàng được hưởng lợi ra sao thì không rõ.

Sau khi xem xét các đề xuất trên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận định, việc lập Quỹ bình ổn giá xăng dầu chưa phù hợp với quy định của pháp lệnh về giá. Do đó, kiến nghị Chính phủ rà soát pháp lệnh giá, có kế hoạch cụ thể, tiến độ cụ thể về việc sửa đổi.

Tiếp thu ý kiến thường vụ, ngày 23/9/2011, Bộ Tài chính cho biết đã chủ động phối hợp với các bộ, ngành liên quan tiến hành kiểm tra việc kinh doanh xăng dầu, phối hợp với kiểm  toán nhà nước kiểm toán Quỹ bình ổn giá xăng dầu, tổ chức các cuộc hội thảo liên quan. Trên cơ sở đó sẽ tiếp tục nghiên cứu sửa đổi các văn bản liên quan.

Tuy nhiên, theo tổng  hợp của Ban Dân nguyện Quốc hội, trong các đợt tiếp xúc cử tri sau kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa 13, người dân tiếp tục kiến nghị việc quản lý, điều hành giá xăng dầu, trong đó có việc điều hành Quỹ bình ổn. Dư luận nhân dân vẫn còn nhiều bức xúc và cho rằng việc sử dụng Quỹ bình ổn không công khai, minh bạch.

Ông Nguyễn Đức Hiền, Trưởng ban Dân nguyện đề xuất, Chính phủ báo cáo Quốc hội về lập Quỹ bình ổn xăng dầu để Quốc hội xem xét, ra nghị quyết, sớm có kết luận để thông báo cho người dân.

Lê Nhung