Sau 7 tháng kể từ ngày có quyết định khởi tố vụ án "làm chết người trong khi thi hành công vụ", ngày 18/5 cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã có thư thông báo cho gia đình nạn nhân biết việc tạm đình chỉ vụ án do quá thời hạn điều tra mà chưa tìm ra người gây án để khởi tố bị can…

Không tìm ra thủ phạm

Ngày 24/4/2014, bà Thái Thị Phấn (68 tuổi) đã gửi đến công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và các cơ quan ban ngành đơn thư tố cáo hành vi phạm pháp của các chiến sĩ CSGT - Trật tự trong ca tuần tra đêm ngày 8/4/2014 gây ra cái chết cho cháu nội của bà là Nguyễn Trần Việt Duy.

{keywords}
Bàn vong tưởng nhớ cháu Duy

Theo đơn tố cáo, trong đêm 8/4/2014 Duy đi xe gắn máy 72F7-6034 chở theo bạn gái là Nguyễn Thị Mộng Tuyền cùng 2 người bạn là Phúc và Bảo đi dạo từ bãi Trước ra bãi Sau.

Đến 23g, cả nhóm đến khu vực vòng xoay Đài Liệt Sĩ. Tại đây có sẵn một nhóm thanh thiếu niên đang tụ tập nẹt pô xe. Hiếu kỳ, Duy và cả nhóm dừng lại xem, bất ngờ lực lượng tuần tra của CSGT ập đến.

Sợ bị kiểm tra, Duy và nhóm bạn bỏ chạy theo hướng đường Lê Hồng Phong về đường Huyền Trân Công Chúa. Phía sau Duy, một môtô đặc chủng với 1 CSGT và 1 cảnh sát trật tự (CSTT) tăng tốc rượt đuổi. Khi đến trước nhà 112 Huyền Trân Công Chúa, xe đặc chủng áp sát xe của Duy.

Chiến sĩ CSTT ngồi sau đã dùng dùi cui quất vào người Duy trúng vào tay trái, ngực trái...khiến Duy không làm chủ được tay lái đâm ngay vào trụ điện. Duy và Tuyền ngã xuống đất bất tỉnh. Xe đặc chủng với 2 chiến sĩ CSGT và CSTT bỏ chạy. Phía sau xe của Bảo và Phúc chứng kiến toàn bộ sự việc trờ tới hô hoán bà con xung quanh giúp đỡ đưa 2 bạn vào bệnh viện Lê Lợi cấp cứu.

{keywords}
Cháu Tuyền, nạn nhân thoát chết kể lại vụ việc ngay vị trí Duy bị nạn

Tuyền bị thương nhẹ được cấp cứu hồi tỉnh sau đó. Duy bị thương rất nặng được bác sĩ xác định đa chấn thương trong đó dập lá lách, gãy cổ, gãy mũi, chấn thương sọ não được bệnh viện Lê Lợi chuyển tiếp lên bệnh viện Chợ Rẫy. Duy đã không qua khỏi sau một tuần điều trị.

Sau khi nhận được đơn tố cáo của bà Phấn, cơ quan CSĐT công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã điều tra vụ việc trong 6 tháng đến ngày 16/10/2014 mới có kết luận: "qua điều tra, cơ quan CSĐT công an tỉnh nhận thấy vụ việc có dấu hiệu của tội làm chết người trong khi thi hành công vụ nên đã ra quyết định khởi tố vụ án để điều tra".

Tuy nhiên, từ đó cho đến ngày 18/5/2015 tức là 7 tháng sau kể từ lúc có quyết định khởi tố vụ án, cơ quan CSDT tiếp tục thông báo về cho gia đình cháu Duy quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án vì không tìm ra thủ phạm (?)

Vì sao không tìm ra người gây án ?

Vụ việc xảy ra rất đơn giản. Người gây ra hậu quả đáng tiếc đã được xác định thuộc lực lượng tuần tra. Vậy mà trong một thời gian khá dài công an Bà Rịa - Vũng Tàu vẫn chưa tìm ra được thủ phạm (?)

{keywords}
Văn bản của CQĐT trong đó cơ quan điều tra nhận thấy có dấu hiệu của tội làm chết người trong khi thi hành công vụ

{keywords}
Văn bản đình chỉ điều tra

Bà Trần Thị Bảo Ngọc, người được bà Phấn ủy quyền hơp lệ trong vụ việc cho biết, trong lần làm việc với cơ quan điều tra, điều tra viên Trịnh Xuân Lừng tiết lộ, hôm xảy ra vụ việc có 12 xe đặc chủng của CSGT tham gia tuần tra trong đó có 6 xe chở CSGT; 3 xe CSGT chở CSTT và 3 xe CSGT chở bộ đội.

Khi tiếp xúc trực tiếp với cháu Tuyền, nạn nhân thoát chết đã kể lại: "…chạy được một lúc thì xe của CSGT áp sát xe của Duy. Người ngồi sau là CSTT đã dùng cây ba trắc đánh vào ngực trái Duy làm bạn Duy mất lái đâm vào cột điện".

Như vậy đã rõ. Chỉ cần xác định hôm ấy, trong 3 xe có CSTT xe nào đã truy đuổi thì chắc chắn sẽ ra ngay thủ phạm.

Hơn thế nữa, một người dân ở đây cho biết trên đường Lê Hồng Phong đoạn từ đài Liệt Sỹ đến ngã năm luôn có 3 camera hoạt động. Chỉ cần xuất phim từ camera trong khoảng thời gian đó là nhận diện được ngay. Nhiều người hiểu chuyện bày tỏ hoài nghi, vụ việc xảy ra vào tháng 4 nhưng mãi đến tháng 10 mới khởi tố vụ án và điều tra kéo dài thêm 7 tháng nữa thì vụ án được tạm đình chỉ điều tra. Tính ra thời gian hơn 13 tháng đủ để phù hợp với qui định sau 12 tháng mọi dữ liệu trên camera sẽ được xóa.

Vụ án xảy ra đã 18 tháng. Cơ quan điều tra đã vào cuộc. Không phải vụ án lớn nhưng phải mất một thời gian khá dài để đi đến kết luận không tìm ra thủ phạm đã khiến nhiều người nghi ngờ về năng lực của cơ quan điều tra (?)

{keywords}
 Bà Phấn, bà nội của Duy mưu sinh bằng nghề bán bánh ít

Bà Phấn hiện nay đang lâm vào tình trạng hết sức bi đát. Cha mẹ Duy chết để lại cho bà 3 cháu nội gồm 2 gái 1 trai. Người chị của Duy bị bệnh về máu bị sốc nặng phải nhập viện khi hay tin em chết. Sau 5 tháng điều trị đến tháng 9 vừa qua, chị Duy cũng đã qua đời. Tiền thuốc thang và bệnh viện cho cả 2 đứa cháu chồng chất trên đôi vai gầy guộc của bà Phấn. Hiện nay hàng ngày bà gói bánh ít bán trên lề đường để mưu sinh vừa để nuôi bản thân và vợ chồng con gái không còn khả năng lao động vừa trang trải khoản nợ còn thiếu sau khi bán hết toàn bộ gia sản.

Khó khăn chất chồng, tuổi tác ngày một cao và sức khỏe yếu kém, bà Phấn chỉ mong cuối đời được nhìn thấy chân tướng của những kẻ gây ra cái chết cho đứa cháu nội của bà.

Theo tôi trường hợp này CQCSĐT Công an tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (BR-VT) khởi tố vụ án hình sự về tội làm chết người trong khi thi hành công vụ theo điều 97 Bộ luật hình sự là đúng pháp luật. Tuy nhiên, sau khi xảy ra vụ việc và gia đình nạn nhân đã có đơn tố cáo mà đến sáu tháng sau gia đình nạn nhân mới biết vụ án được khởi tố là không phù hợp khoản 2 Điều 103 Bộ Luật tố tụng Hình sự năm 2004, sửa đổi bổ sung năm 2009, quy định về nhiệm vụ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố thì trong thời hạn 20 ngày, hoặc không quá 2 tháng (đối với vụ việc bị tố giác phức tạp). Vụ án này là vụ án nghiêm trọng.

Theo Điều 119 Bộ luật Tố tụng hình sự thì thời hạn điều tra vụ án hình sự không quá ba tháng đối với tội phạm nghiêm trọng. Trong trường hợp cần gia hạn điều tra do tính chất phức tạp của vụ án thì được gia hạn điều tra hai lần, lần thứ nhất không quá ba tháng và lần thứ hai không quá hai tháng. Như vậy, thời hạn tối đa để điều tra vụ án này là tám tháng kể từ ngày khởi tố vụ án. Nếu khu vực hiện trường vụ án có lắp đặt camera còn hoạt động tốt thì Cơ quan điều tra có thể yêu cầu truy xuất hình ảnh và không khó để xác định người gây ra vụ án.

Trường hợp gia đình nạn nhân không đồng ý với quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án CQCSĐT công an tỉnh BR-VT thì có quyền làm đơn khiếu nại gửi Viện kiểm sát nhân dân tỉnh BR-VT theo điều 329 Bộ luật tố tụng hình sự.

(Luật sư Lê Quang Vũ - Đoàn Luật sư TPHCM)

Trần Chánh Nghĩa