Bí ẩn điện Kính Thiên được giải mã

Chiều 27/11, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu Kinh thành (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) giới thiệu về trưng bày Giải mã bí ẩn kiến trúc điện Kính Thiên.

Trên cơ sở nguồn tư liệu khảo cổ học tại Hoàng thành Thăng Long, đặc biệt là kết quả nghiên cứu so sánh với kiến trúc cung điện cổ ở Đông Á, nghiên cứu mặt bằng nền móng, bộ khung giá đỡ mái, hình thái bộ mái, ngói lợp, các nhà khoa học của Viện Nghiên cứu kinh thành đã phục dựng lại bằng hình ảnh và mô hình điện Kính Thiên thời Lê sơ.

Ngày 29/11 tới, lần đầu tiên những hình ảnh và mô hình phục dựng này sẽ được giới thiệu tới công chúng tại Bảo tàng Hà Nội, đem đến cái nhìn tương đối đầy đủ về cung điện quan trọng nhất trong Hoàng thành.

Chia sẻ tại buổi gặp gỡ báo chí, PGS.TS Bùi Minh Trí, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh thành cho biết, trưng bày này là kết quả nghiên cứu phục dựng hình thái kiến trúc điện Kính Thiên; quảng bá những thành tựu và đóng góp của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam trong nghiên cứu Khu di tích Hoàng thành Thăng Long sau hơn 20 năm, góp phần quảng bá sâu rộng hơn giá trị nổi bật toàn cầu của Khu di tích.

Đây cũng là chuỗi sự kiện chào mừng kỷ niệm 70 năm thành lập Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (2/12/1953-2/12/2023).

PGS.TS Bùi Minh Trí khẳng định, việc công bố kết quả và dựng mô hình trưng bày trong triển lãm lần này là tâm huyết nghiên cứu của mình, không nhằm mục đích sẽ phục dựng điện Kính Thiên, chỉ mong thế hệ hôm nay hình dung được nét đẹp di sản cha ông để lại.

Phục dựng hình thái bộ mái và hình ảnh điện Kính Thiên (Ảnh bản quyền: Bùi Minh Trí).

PGS.TS Bùi Minh Trí cho biết, từ năm 2011 đến nay đã có hàng chục cuộc khai quật khảo cổ diễn ra xung quanh điện Kính Thiên, mang đến nhiều phát hiện mới và giá trị, cung cấp thêm tư liệu khoa học tin cậy cho việc nghiên cứu phục dựng hình thái kiến trúc cung điện thời Lê sơ, đặc biệt là tòa chính điện Kính Thiên trong Cấm thành Thăng Long.

Tư liệu chứng minh rằng, kiến trúc điện Kính Thiên thuộc loại kiến trúc đấu củng. Đây là chìa khóa quan trọng cho hành trình nghiên cứu giải mã bí ẩn về hình thái kiến trúc điện Kính Thiên.

Từ các cấu kiện gỗ, ngói, chân cột đá…, các nhà khoa học đã xác định được chiều dài, chiều rộng, hình thái kiến trúc, hình thức xây dựng, trang trí… của điện Kính Thiên.

"Dựa vào kích thước của thềm bậc đá chạm rồng có thể tính được gian chính của điện Kính Thiên có chiều rộng 4,8m, gian hai bên rộng 4,2m. Từ số liệu này kết hợp nghiên cứu so sánh với mặt bằng chính điện Lam Kinh (Thanh Hóa) có thể xác định được số gian chiều ngang của điện Kính Thiên là 9 gian, có diện tích lớn khoảng 1.188m2, tổng cộng công trình có 60 cột gỗ…

Mái điện Kính Thiên được lợp bằng ngói hình rồng. Đây là loại ngói độc đáo nhất trong tất cả các loại ngói lợp mái cung điện cổ ở châu Á thời bấy giờ, đưa lại một sắc thái rất riêng biệt, mang đầy tính sáng tạo của kiến trúc cung điện Việt Nam thời Lê sơ”, ông Bùi Minh Trí khẳng định.

Nhiều phát hiện mới tại khu vực điện Kính Thiên Chưa chắc chắn khu vực điện Kính Thiên là trục trung tâm từ thời Lý, nhưng kết quả khảo cổ học mới nhất chỉ ra, đó là trung tâm từ thời Lê Sơ.