Một quân nhân tại Afghanistan biết về cái chết của Osama bin Laden qua Facebook. Một nhà sản xuất chương trình truyền hình ở Nam Carolina được nữ diễn viên hài Kathy Griffin “bỏ nhỏ” qua Twitter. Một nhạc sĩ tại Denver nhận được email thong báo Tin nóng từ The New York Times. Một phụ nữ ở Kansas đọc được tin trên smartphone trong lúc đang dẫn chó đi dạo….


Tổng thống Mỹ Barack Obama chính thức tuyên bố Bin Laden đã chết.

Tất cả những câu chuyện đó đều minh họa một cách rõ nét sự thay đổi của thế giới thông tin. Nhiều người biết đến thông tin chấn động này thông qua những định dạng truyền thông hoặc những thiết bị thậm chí còn chưa ra đời tại thời điểm 10 năm trước, khi vụ khủng bố kinh hoàng 11/9/2001 xảy ra.

“Giống như lửa trong một trận cháy rừng, tin tức lan nhanh đến chóng mặt”, cậu sinh viên đại học Stephen Vujevica bình luận. “Thật tuyệt khi chứng kiến sức mạnh của truyền thong xã hội”.

Vujevica biết chuyện khi đang ở nhà bạn gái và cả hai cùng đang bật laptop. Đột nhiên, rất nhiều bạn bè của họ cập nhật status trên Facebook, thậm chí viết note về cái chết của bin Laden tại Pakistan. Ngay lập tức, cậu vào Google News để kiểm tra thong tin và tìm thấy đường link cho hay Tổng thống Barack Obama đã lên lịch phát biểu trước người dân cả nước. Vujevica tìm sang các website khác để đọc tin và đánh giá Twitter chính là nguồn cung cấp tin tức sốt dẻo, nóng hổi, tức thì nhất.

Jamie Aguila, một nhạc sĩ đang sinh sống tại Denver thì đang ngồi ở nhà bạn, xem kênh HBO khi nhận được thong báo có “Tin mới” trên màn hình smartphone.

Một quân nhân có tên Carlos gọi đến kênh phát hành WFAN New York khẳng định anh ta và bạn bè mình ở Afghanistan biết chuyện không phải từ cấp trên mà chính là qua Facebook.

Rất nhiều người khác đã đã nhận được những tin nhắn của bạn bè qua Facebook, Twitter hoặc smartphone với nội dung “Bật ngay kênh CNN lên”, bởi Tổng thống Mỹ chuẩn bị thông báo chính thức về cái chết của trùm khủng bố bin Laden.

Trước thời điểm 10h tối (giờ địa phương) hôm Chủ nhật, các phóng viên tại Washington được yêu cầu tác nghiệp bất thường mà không ai biết lý do chính xác là gì, ngoài việc Tổng thống sẽ phát biểu.

Đến 10h25, Keith Urbahn, Giám đốc nhân sự của Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Donald Rumsfeld viết trên Twitter: “Tôi được một người có uy tín cho biết là họ đã giết được Osama bin Laden. Thật là tin cực nóng”.

Những lời này phát tán một cách chóng mặt, trước cả khi Urbahn kịp bổ sung thêm một câu “nước đôi” là “Tuy nhiên người này cũng không biết thông tin trên có đúng hay không, nhưng hãy cùng cầu nguyện cho đó là sự thật”.

Các hãng thông tấn, báo đài lớn bắt đầu đưa tin bin Laden đã chết khoảng 15-20 phút sau đó. Một số đài như CNN và NBC đầu tiên tỏ ra thận trọng khi đưa tin theo kiểu “ướm thử”. ABC khẳng định chắc chắn hơn, trong khi Fox News Channel thì hân hoan ra mặt.

Với nhiều người, tốc độ truyền tin của truyền thong xã hội đồng nghĩa với một kỷ nguyên mới trong việc đưa tin. “Nếu ai đó vẫn chưa tin Twitter là một công cụ đưa tin mạnh khủng khiếp thì sự việc đêm qua sẽ buộc bạn phải thay đổi cách nhìn”, biên tập viên Chris Cillizza của website chính trị The Fix bình luận.

Twitter cho biết mạng này ghi nhận tần suất post bài nhanh nhất từ trước đến nay, với trung bình 3440 bài tweet/giây trong thời điểm từ 10h45 p.m -12 p.m. Đặc biệt, từ sau 11 p.m, tốc độ post bài tăng vọt lên 5106 bài/giây.

Lưu lượng truy cập Internet cũng tăng vọt vào đêm Chủ nhật vừa qua. Akamai Technologies, hang điều phối khoảng 20% lưu lượng Internet toàn cầu cho biết đã có hơn 4,1 triệu lượt người xem tại thời điểm 11 giờ đêm (số liệu thu thập từ gần 100 cổng tin tức khác nhau). Những cổng như CNN, Fox New Channel hay MSNBC đạt gần 15 triệu người xem trong khoảng thời gian từ 11-12h đêm. Còn tại thời điểm ông Obama có bài phát biểu trước toàn thể người dân Mỹ, CNN là trang dẫn đầu với 7,8 triệu người xem (Vào thời điểm này, bình thường, tổng cộng cả 3 trang CNN, Fox và MSNBC cũng chỉ có chưa đầy 1,7 triệu lượt xem).

Tại đài CNN, phải mất 45 phút kể từ khi nhận được tin là Tổng thống sẽ phát biểu, họ mới xác nhận được rằng bài phát biểu này có liên quan đến bin Laden. Ngay cả BTV kỳ cựu Wolf Blitzer cũng post bài tweet tỏ ý hoài nghi. “Tôi không dám chắc Tổng thống sẽ nói gì. Có thể là một nội dung mà chúng ta, ít nhất là người Mỹ, mong chờ đã lâu”.

Những ngày này, việc truyền thông xã hội trở thành kênh phát tán thong tin sốt dẻo đầu tiên đã không còn là chuyện quá lạ thường. Theo một số chuyên gia, truyền thong chính thống thường phải thận trọng và cân nhắc trước khi đưa tin về một sự kiện cụ thể. Sẽ có những người bị xúc phạm hoặc tổn thương nếu như các hang truyền thông đưa tin cực đoan hoặc sai lầm, thậm chí là không có thật. Chính vì thế, họ cần có thời gian trễ để xác minh sự vụ.

Và thực tế cũng chứng tỏ, nếu như mạng xã hội là nơi phát tán thong tin đầu tiên, đại đa số người dùng vẫn nhanh chóng truy cập vào website của các hang thong tấn lớn để kiểm tra tính xác thực của thông tin.

Trọng Cầm (Theo AP)