Bớt họp để làm

Giảm bớt những cuộc họp không cần thiết sẽ tăng được hiệu quả quản lý, điều hành, chỉ đạo của Chính phủ cũng như các bộ - ngành, địa phương.

Bình luận về việc Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) Nguyễn Chí Dũng “kêu” phải họp nhiều quá, ông Thang Văn Phúc, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ, cho rằng đó là sự thật. “Ngay như tôi, lúc còn làm thứ trưởng, nếu thư mời nào cũng đi thì một năm tôi phải dự họp hơn 400 cuộc. Đó là chưa kể mời miệng” - ông Phúc chia sẻ.

Sợ trách nhiệm

Theo trần tình của Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, mỗi tuần ông phải họp từ 30-40 cuộc. Ngay cả việc tổ chức phân công họp cũng đã rất vất vả. Cấp bộ là vậy, cấp địa phương thì sao? Thực tế có lãnh đạo tỉnh, mỗi năm được mời dự họp gần 700 cuộc, chưa kể họp nội bộ cơ quan. Còn giám đốc sở, mỗi ngày nhận 6-7 thư mời họp.

Ông Bùi Thanh Lam, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đắk Lắk, cho biết hiện nay, sở có 1 giám đốc và 3 phó giám đốc, đủ số lượng theo quy định. Mặc dù vậy, vẫn không đủ người đi họp mà phải cử cấp phòng đi. Theo ông Lam, nếu cứ suốt ngày chỉ đi họp thì chẳng có thời gian đâu mà nắm bắt tình hình thực tế tại địa phương.

Trung bình mỗi tuần, UBND tỉnh Quảng Ngãi có khoảng 10 cuộc họp, chưa kể những cuộc họp đột xuất của tỉnh hoặc những cuộc họp với các đơn vị sở - ngành, quận - huyện. Đặc biệt, ở những đơn vị trực thuộc như các quận - huyện, sở - ngành liên quan, tình trạng họp hành diễn ra khá “dày”, chưa được thuyên giảm. Một cán bộ UBND TP Quảng Ngãi cho biết mỗi tuần, ông phải dự gần 10 cuộc họp khác nhau và xử lý hàng trăm văn bản khắp nơi gửi về. “Hội họp nhiều quá khiến hiệu quả công việc không cao, công chức hết sức mệt mỏi” - vị này bày tỏ. Trong khi đó, theo ông Trần Ngọc Căng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, thời gian qua, tỉnh đã chủ động giảm bớt những cuộc họp không quan trọng, giảm tải gánh nặng họp hành cho cán bộ, công nhân viên chức.

Ông Thang Văn Phúc cho rằng sở dĩ họp nhiều như vậy là do thể chế pháp luật của Việt Nam đang trong quá trình hình thành, phải thông qua các cuộc họp đóng góp ý kiến, họp triển khai, đôn đốc thực hiện... Mặt khác, do nguyên tắc làm việc tập thể cũ để lại nên trong quản lý điều hành vẫn họp nhiều.

Đi sâu phân tích nguyên nhân các cuộc họp, ông Phúc chỉ rõ thực tế phân cấp, phân quyền của ta chưa rõ. Nhiều nơi cứ lấy tập thể để chịu trách nhiệm chung. Nếu trục trặc, có vấn đề thì còn có chỗ để đổ. “Về trách nhiệm cá nhân, nói thì nhiều nhưng thể chế hóa nó còn khoảng cách nên lãnh đạo phải lấy tập thể ra để chịu trách nhiệm chung. Mà đã là tập thể thì phải họp nhiều” - ông Phúc phân tích.

Mạnh dạn phân quyền, phân cấp

TS Đinh Xuân Thảo, Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp Quốc hội (QH), cho rằng chuyện họp hành nhiều không phải bây giờ mới phản ánh mà từ trước cũng đã nhiều lần đề cập. QH từng nhắc tới chuyện tại sao lại lắm cấp phó thì được giải thích là vì nhiều cuộc họp nên phải có cấp phó để đi dự. “Cho nên mới có chuyện một người một ngày chạy tới 4 cuộc họp để lấy 4 cái phong bì” - ông Thảo dẫn lại lời một đại biểu QH.

Nói về việc họp hành trong quá trình xây dựng luật, TS Đinh Xuân Thảo đề nghị nên quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan, đặc biệt là cơ quan được giao chủ trì một việc nào đó. Trước đây, do phân công công việc chưa rõ ràng nên khi có một vấn đề thì các bộ, ngành phải họp để xin ý kiến chung. QH cũng bàn về việc giao cho cơ quan chủ trì các việc, mỗi việc nên giao cho một cơ quan.

Lý giải hiện tượng họp nhiều, ông Đinh Xuân Thảo cho rằng việc họp chủ yếu là do quá trình điều hành các cơ quan tự thực hiện, còn theo quy định chung thì không nhiều. Ví dụ, Ủy ban Thường vụ QH mỗi năm 2 lần họp thường vụ, trừ trường hợp đột xuất; Chính phủ cũng mỗi tháng họp 1 lần; HĐND mỗi năm họp 2 lần... Để giải quyết bài toán họp nhiều, theo ông Thảo, hiện đã phát triển công nghệ thông tin nên có thể ứng dụng vào trong hội họp, không nhất thiết phải tập trung họp hành nhiều. Còn riêng đối với hội thảo thì cần thiết phải tham gia vì còn bàn bạc, có những vấn đề mới, cần chuyên gia phản biện.

Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng tán đồng quan điểm bớt họp để làm nhiều. Việc giảm bớt các cuộc họp, nhất là những cuộc họp không cần thiết vì đã phân cấp, phân quyền rồi là rất thiết thực và tăng được hiệu quả quản lý, điều hành, chỉ đạo của Chính phủ cũng như các bộ, ngành, địa phương.

Cũng theo ông Mai Tiến Dũng, chỉ trong phạm vi hoạt động của Chính phủ, để giảm bớt tình trạng họp nhiều thì cần nâng cao trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương. “Bộ trưởng, trưởng ngành, chủ tịch UBND các cấp cần chủ động giải quyết việc theo đúng thẩm quyền đã được phân cấp. Tránh đùn đẩy việc lên Chính phủ. Đồng thời, ở cấp lãnh đạo bộ, ngành, người đứng đầu chính quyền địa phương cũng mạnh dạn phân quyền, phân cấp cho cấp dưới. Từ đó, việc hội họp mới giảm được” - ông Dũng nói.