Hàng thế kỷ trước khi trở thành một thành phần chủ chốt trong các món salad và nước xốt, cà chua từng bị người châu Âu coi là một loại quả độc chết người.

{keywords}
Cà chua từng bị coi là thứ quả độc do làm rò rỉ chì trong các đĩa đựng bằng hợp kim thiếc. Ảnh: Corbis

Suốt gần 200 năm tính tới cuối thế kỷ 19, hầu hết người châu Âu, đặc biệt là những người thuộc tầng lớp thượng lưu, đã tránh ăn cà chua vì tin loại quả có biệt danh "táo độc" này gây bệnh và tử vong. Sau thời gian dài kỳ thị, các nhà khoa học rốt cuộc phát hiện cà chua là nạn nhân của một sự hiểu lầm đơn giản.

Tất cả bắt đầu từ thực tế rằng, người giàu châu Âu luôn dùng bát đĩa bằng hợp kim thiếc, vốn chứa hàm lượng chì cao, để đựng thức ăn. Do cà chua tự nhiên đã có tính axit cao nên khi được cho vào đồ đựng bằng hợp kim thiếc sẽ làm thôi ra chì và thường dẫn đến tình trạng ngộ độc chì cấp tính.

{keywords}
Người châu Âu được cho là mất dần sự kỳ thị đối với cà chua nhờ sự ra đời của bánh pizza ở Italia năm 1880. Ảnh: Corbis

Theo tạp chí Smithsonian, con đường đưa cà chua từ một loại "quả độc hại" tới nguyên liệu ưa dùng cho nhiều món ăn đầy trắc trở. Tài liệu của Bộ Nông nghiệp Mỹ cho biết, các giống cà chua dại sinh trưởng tự nhiên ở Nam Mỹ, từ vùng phía nam Ecuador tới miền bắc Chile và quần đảo Galapagos.

Loại quả này lần đầu tiên được ghi nhận xuất hiện bên ngoài châu Mỹ vào năm 1544 ở Italia, nơi chúng được trồng ban đầu như một loại cây trang trí hoặc gây hiếu kỳ. Cà chua lúc này được phân loại thuộc họ cây độc Solanaceae.

Giống như nhiều loại quả và rau trong họ Solanaceae, bao gồm cả cà tím, cà chua bị đồn thổi không chỉ độc hại mà còn tạo ra sự cám dỗ. Theo cuốn sách mới nhân đề "Cà chua ở châu Mỹ: Lịch sử, văn hóa và nghệ thuật chế biến món ăn", sự hoài nghi của công chúng đối với cà chua thậm chí trở nên nghiêm trọng sau một ấn phẩm năm 1957 có tên gọi "Thảo mộc" dựa trên công trình nghiên cứu nghèo nàn của John Gerard. Trong cuốn sách phần lớn là ăn cắp ý tưởng về các loài thảo mộc, ông Gerard khẳng định toàn bộ cây cà chua có hương vị khủng khiếp với lá và thân đều mang độc tính.

{keywords}
Cà chua hiện là thứ nguyên liệu ưa dùng cho nhiều món ăn trên khắp thế giới. Ảnh: Corbis

Quan điểm của Gerard đã định hình thái độ của châu Âu đối với thứ quả ngoại nhập trong 2 thế kỷ tiếp theo. Thời điểm bước ngoặt đối với cà chua xảy ra năm 1880 với việc phát minh ra bánh pizza ở Naples, Italia. Loại bánh có thành phần làm từ cà chua đỏ mọng và hấp dẫn này nhanh chóng được ưa chuộng khắp châu Âu và Bắc Mỹ.

Ngày nay, cà chua hiện diện gần như trong hầu hết nghệ thuật nấu nướng thuộc các trường phái khác nhau trên thế giới. Hơn 1,5 tỉ tấn cà chua được thu hoạch và tiêu dùng toàn cầu mỗi năm. Chỉ tính riêng năm 2009, mình nước Mỹ đã sản xuất được gần 1,7 triệu tấn cà chua cho thị trường.

Tuấn Anh (theo Daily Mail)