‘Các phương án thi đang tiệm cận thế giới’

- Về hình thức thi tốt nghiệp, các môn Toán, Ngữ Văn, Sử, Địa lí sẽ thi tự luận; các môn Hóa, Lí, Sinh thi trắc nghiệm.

Riêng môn Ngoại ngữ nhằm hướng tới kĩ năng toàn diện học sinh sẽ có bài thi viết, tự luận bên cạnh phần trắc nghiệm.,

Để tránh rủi ro, mỗi học sinh sẽ chỉ có một số báo danh duy nhất, mỗi ca thi sẽ chỉ thi 1 môn thi, mỗi phòng thi chỉ có một môn thi. 

Dự kiến mỗi buổi thi sẽ có hai môn như Văn, Hóa (sáng 2/6); buổi chiều 2/6 sẽ có hai môn Lí, Lịch sử, sáng 3/6: Toán, Ngoại, chiều 3/6: Sinh học, Địa lí. Với cách làm này mỗi ca kế tiếp sẽ có 75 phút để chuẩn bị các khâu về kĩ thuật.

Việc sắp xếp các môn như vậy trong một buổi cũng nhằm tránh cho trường hợp thí sinh phải thi 2 môn cùng một buổi. Các môn gần nhau này cũng có khoảng cách về tư duy, kiến thức như môn tự nhiên-xã hội.

Lộ trình thi này có điều chỉnh dạy theo hướng tổng hợp, đưa vào câu hỏi mở để học sinh có thể giải quyết vấn đề. Các câu hỏi sẽ từ đơn giản đến phức tạp, hẹp đến rộng. Đến thời điểm phù hợp từ 4 môn thi sẽ chuyển thành 4 bài thi.

“Bốn bài thi”trong kỳ thi tốt nghiệp THPT có liên quan gì tới “bốn môn thi” của kỳ thi năm nay? 

- Về một kỳ thi quốc gia trong tương lai, Bộ GD&ĐT sẽ sớm xây dựng dự thảo đề án, trong đó có câu trả lời cụ thể cho câu hỏi này của bạn.

Vì thế giờ tôi chỉ có thể trả lời một cách ngắn gọn như thế này: Việc chúng ta định hướng tổ chức kỳ thi có bốn bài thi là tiệm cận với cách thức mà các nước tiên tiến trên thế giới hay dùng.

Việc tiệm cận đó phải bắt đầu từ những viên gạch đầu tiên. Việc thi bốn môn có ý nghĩa như thế, là những bước đi ban đầu

Thưa ông, "4 bài thi nghĩa là 4 lĩnh vực hay..."?

- Câu hỏi này đòi hỏi câu trả lời đi sâu vào nội dung cái đề án mà các bạn sẽ có dịp được Bộ mời đến thảo luận thêm.

Bộ nói là tiệm cận với xu hướng ra đề thi tích hợp, vậy năm nay trong đề thi môn sinh có thể hỏi một số câu liên quan tới lĩnh vực hóa học, hay trong đề thi môn địa có một số kiến thức lịch sử.v.v… không?

- Chỉ đạo của Bộ trong việc ra đề là theo nguyên lý không làm khó nhà trường và học sinh.

Việc chuyển đổi cách ra đề phải theo logic từ thấp tới cao, từ đơn giản tới phức tạp. Việc này là trách nhiệm của ban đề. Nhưng chắc chắc là không gây khó cho học sinh, không làm sốc học sinh.

Tuy nhiên phương châm của ta mà ban đầu tôi đã nói là tiếp cận dần, từ dễ tới khó, từ nông tới sâu. Như đề văn những năm trước chẳng hạn có cả kiến thức giáo dục công dân, cả kiến thức lịch sử.

Quan niệm về "học lệch" nên khác

Ngoại ngữ từ môn khuyến khích sang thành tự chọn có khiến quá trình nâng chuẩn chất lượng dạy, học trong trường phổ thông sau chậm hơn mong muốn theo Đề án Ngoại ngữ 2020 mà Bộ mong muốn?

- Ngoại ngữ dù khuyến khích hay bây giờ tổ chức tự chọn ta đều đánh giá đúng vai trò của môn này. Bộ đưa thành tự chọn trên cơ sở góp ý ý kiến phụ huynh và xã hội. Lộ trình môn Ngoại ngữ sẽ thành bắt buộc, khi đó việc dạy học và thi cử cũng sẽ phải linh hoạt và toàn diện hơn.

Phần viết luận trong bài thi Ngoại ngữ sẽ  được tổ chức thực hiện như thế nào?

- Những bài thi như thế này không mới, trước ta đã sử dụng đề như vậy. Nay có thể từ tăng diện rộng hơn, sâu hơn hướng dùng câu hỏi mở.

Trong số các môn tự chọn, tương lai một số môn như Lịch sử khả năng không em nào chọn. Bộ có lo ngại vấn đề này?

- Chúng ta hơi lạm dụng chữ “học lệch”, một chữ rất thú vị. Chúng ta, những người ngồi ở đây, không biết có học toàn diện không? Chắc cũng học lệch thôi. Các bạn nhà báo chắc là nghiêng về xã hội hơn.

Năm nay ta sử dụng kết quả đánh giá trong quá trình vào việc xét kết quả tốt nghiệp.

Để có kết quả tốt, các em đã phải có một quá trình và quá trình đó được đưa vào để xét công nhận tốt nghiệp, đây là một phương án căn bản giải quyết việc học lệch.

Thứ hai, chúng ta phải quan niệm về học lệch khác một chút. Xét từng học sinh thì đúng vì các em chỉ chọn hai môn. Nhưng xét trong tổng số học sinh dự thi tốt nghiệp năm nay trong phạm vi đất nước VN thì trước đây ta chỉ thi sử với lý thì chỉ hai môn đó mới được quan tâm, nhưng giờ xét trong tất cả tổng số học sinh ta có sáu môn tự chọn đều được chọn. Như vậy xét về bình diện quốc gia ta sẽ học đều hơn. Trước đây ta có hai môn thôi, giờ có đầy đủ 6 môn. Như vậy xét về tổng thể là ta được.

Câu chuyện giáo dục không đáp số cuối cùng, chỉ có đáp số hợp lí hơn cả mà thôi.