Đối với tai nghe nhét tai, có hai kiểu thiết kế truyền thống là in-ear và earbud. VnReview đã có bài viết phân biệt cho bạn đọc tại đây, nêu sự khác biệt về thiết kế, lợi - hại từng kiểu. Thiết kế earbud lần đầu tiên được giới thiệu năm 1982 bởi Sony, mẫu E252. Đến nay đã hơn 30 năm, với sự xuất hiện của EarPods và sau này là AirPods, earbud đang trở nên phổ biến hơn bao giờ hết.
Tuy nhiên, qua từng ấy năm earbud vẫn duy trì nhược điểm cố hữu của chúng: cách âm thụ động cực kém. Tai nghe earbud chỉ nằm ở ngoài ống tai chứ không đi sâu vào trong như inear, vì vậy, chúng gần như không ngăn chặn được tiếng ồn không mong muốn của môi trường tràn vào. Nói cách khác, earbud nói chung và AirPods nói riêng (đại diện nổi bật nhất của kiểu tai nghe này), gần như vô dụng ở nơi ồn ào như nói chuyện với bạn bè, đồng nghiệp trên tàu điện ngầm.
Earbud đang trở nên phổ biến hơn bao giờ hết, đặc biệt là tai nghe AirPods của Apple
Theo phản ứng tự nhiên, chúng ta sẽ tăng âm lượng lên để cuộc hội thoại dễ dàng hơn. Nhưng bạn có biết chính hành động đó đang "tàn phá" thính giác trước khi bạn kịp nhận ra - và hồi hận? Sarah Mowry, một giáo sư dự khuyết chuyên ngành tai - mũi - họng tại Trường Đại học Y khoa Case Western Reserve (Mỹ), nói rằng: "Tôi thấy rất nhiều bạn trẻ tầm khoảng 20 tuổi, tìm đến với âm thanh lạ ở trong tai. Tôi cho rằng đó là hệ quả của việc sử dụng tai nghe earbud cả ngày, khiến họ bị chấn thương thính giác".
Bản thân tai nghe không phải là mối lo ngại. Thực tế, bạn hoàn toàn có thể nghe nhạc cả ngày với âm lượng nhỏ đến trung bình mà chẳng có ảnh hưởng gì đến sức khỏe. Tuy nhiên, thói quen sử dụng của thanh thiếu niên khiến mọi việc vượt tầm kiểm soát. Nếu bạn nghe ở mức âm lượng lớn trong thời gian đủ lâu, nó sẽ có hại cho thính giác.
Nếu bạn nghe ở mức âm lượng lớn trong thời gian đủ lâu, nó sẽ có hại cho thính giác
Và trong số các loại tai nghe (in-ear, over-ear, on-ear, earbud), loại earbud gây nhiều vấn đề về thính giác nhất. Một nghiên cứu năm 2007 chỉ ra, người dùng có xu hướng chỉnh âm lượng thật lớn khi đeo earbud, so với các loại tai nghe còn lại. Bản thân nhóm của giáo sư cũng nhận thấy điều tương tự, người ta sẽ tăng âm lượng để át đi âm thanh từ môi trường, do earbud cách âm thụ động không tốt.
Brian Fligor, một chuyên gia thính học nghiên cứu tác động của tai nghe earbud đến tổn thương thính giác, cho biết mọi người thường nghe qua earbud ở mức âm lượng cao hơn tiếng ồn môi trường 13dB. Nếu bạn sử dụng tai nghe ở lớp học, nơi tiếng ồn xung quanh thường rơi vào 60dB, bạn sẽ nghe earbud ở mức 73dB - một mức an toàn với hầu hết mọi người. Nhưng ở một cửa hàng coffee, tiếng ồn là 70dB, và ở một sân bay thì tăng lên 80dB, cứ như vậy, mọi chuyện dần trở nên tồi tệ.
Nếu sử dụng AirPods tại ga tàu điện ngầm New York, bạn sẽ có xu hướng chỉnh âm lượng lớn hơn đủ để gây hại cho tai
Theo Fligor, các điểm giao thông công cộng chính là môi trường thuận lợi kích thích người ta vặn âm lượng đến mức có hại cho tai họ. Hệ thống tàu điện ngầm của New York là một nơi rất ồn, với âm thanh trung bình đo được là 94dB, một số không gian ở đó thậm chí còn vượt mức 100dB. Nếu đeo AirPods hay các tai nghe earbud nói chung, âm lượng mà bạn có xu hướng nghe sẽ là 107 đến 113dB. Với mức âm lượng vượt quá 100dB, ngưỡng an toàn cho con người chỉ là dưới 15 phút mỗi ngày mà thôi.
Bản thân tác giả của trang Medium thừa nhận thính lực của mình gần đây sa sút rõ. Hệ quả việc tiếp xúc với môi trường ồn ào có hại đến hơn 10 tiếng mỗi tuần, lại chủ yếu đeo tai nghe earbud của Apple. Mọi chuyện diễn ra từ từ cho đến khi bạn nhận ra thì đã quá trễ!
Một nghiên cứu năm 2014 được thực hiện bởi nhóm của Fligor, đo lường ảnh hưởng của môi tường sống ở đô thị lên những người đeo tai nghe, thông qua một hình nộm. Nhóm nghiên cứu đã nhờ các người qua đường tháo tai nghe của họ rồi đặt lên hình nộm, bật âm lượng ở cùng mức mà họ đang nghe. Mức trung bình đo được là 94dB, 58% người tham gia vượt quá giới hạn nghe của một người bình thường hàng tuần. Và trong đó, 92% đang sử dụng AirPods hoặc các tai nghe earbud tương tự, hình nộm được thiết kế để loại trừ kiểu in-ear và chỉ phù hợp các tai nghe earbud.
Qua khảo sát, 58% người tham gia nghe ở mức âm lượng có hại, 92% đang sử dụng earbud như AirPods
Tất nhiên họ chọn mức âm lượng cao đến như vậy là do có quá nhiều tiếng ồn môi trường. Với các loại in-ear, over-ear hay on-ear, cách âm thụ động của chúng về cơ bản đã vượt trội hơn earbud. Trong môi trường yên tĩnh (hoặc ít tiếng ồn hơn), rất ít ai lại cố tình tăng âm lượng lên mức có hại. Cory Portnuff, một nhà thính học tại Phòng thí nghiệm nghiên cứu thính giác của Đại học Colorado (Mỹ) nhận xét rằng việc bổ sung thêm tiếng ồn khiến mọi chuyện tệ hơn. Thiết kế của earbud tương đương với hành động "bổ sung" đó.
Theo một báo cáo, khoảng 1/5 các bạn trẻ tuổi teen hiện nay phải chịu tổn thương thính giác, tỉ lệ này tăng thêm 30% so với thời điểm 20 năm trước. Tổ chức WHO cũng cảnh báo hơn một 1 tỷ người trẻ tuổi đang đối mặt với nguy cơ bị điếc, chủ yếu vì thói quen nghe nhạc quá to khi đeo tai nghe.
Mức âm lượng an toàn được khuyến cáo là 80% trên tổng âm lượng, kéo dài trong 90 phút trước khi có vấn đề với thính giác của bạn. Ngoài ra, nếu thực sự nghĩ cho sức khỏe của mình sau này, hãy xem xét nghiêm túc việc quẳng AirPods đi và thử qua các tai nghe over-ear, in-ear. Nếu bị vướng vào hệ sinh thái Apple, bạn vẫn có thể dùng tai nghe Beats có tích hợp chip giống AirPods, đảm bảo trải nghiệm xuyên suốt tiện lợi mà không phải đánh đổi bằng sức khỏe.
Powerbeats Pro có thể là một lựa chọn thay thế AirPods
Có một điều mà bạn nghe rất nhiều từ những người đeo Airpods, là nó đeo rất thoải mái, "đeo mà lại như không đeo". Chính cảm giác đó khiến họ gần như không bận tâm đến việc gỡ AirPods ra khỏi tai, cộng thêm thiết kế cách âm dở tệ thôi thúc họ tăng âm lượng để bù cho âm thanh bên ngoài tràn vào, càng vi phạm khuyến cáo ở trên: không nghe ở mức âm lượng quá lớn trong thời gian quá dài. Vấn đề sẽ chỉ là thời gian, trước khi thói quen đeo AirPods nhiều giờ liền mỗi ngày ở mức âm lượng cao, gây hại cho thính giác của bạn.
Medium cũng nêu ra một số lựa chọn thay thế khác. Ví dụ reviewer Portnuff từ trang công nghệ The Wirecutter viết: "Tôi thích kiểu chặn tiếng ồn tự nhiên bằng thiết kế cách âm tốt, hơn là công nghệ chống ồn kỹ thuật số". Anh đề nghị chọn loại trùm đầu có đệm tai bao kín vành tai, ví dụ mẫu WH-H900N của Sony. Đây là xu hướng thịnh hành hiện nay của tai nghe không dây, kết hợp chống ồn thụ động bằng thiết kế tự nhiên với hệ thống khử ồn kỹ thuật số. Ngoài Sony, nhiều hãng âm thanh khác cung cấp loại tai nghe này như Bose, Sennheiser, AKG, JBL, B&O,...
Các trang công nghệ Rtings, Mashable và Cnet cũng đưa ra nhiều lựa chọn với giá từ vài chục đến vài trăm USD. Tuy nhiên, Fligor nói rằng: "Nó vẫn rẻ hơn nhiều để bảo vệ thính giác của bạn, thay vì cố tìm cách phục hồi. Khả năng nghe là cực kỳ quý giá với bất cứ ai. Mọi người cho đó là thứ hiển nhiên mình có, chỉ đến khi đánh mất, cố gắng lấy lại nó trong vô vọng".
Ambitious Man