Cha mẹ chớ 'phù phép' con thành thần đồng

Mấy ngày qua, hiện tượng một cậu học sinh lớp 5 giải thành thạo toán lớp 9 lại được dư luận phong cho em mác “thần đồng”. Đối với hiện tượng này, PGS.TS Văn Như Cương cho biết, có thể em có năng khiếu cộng thêm bố mẹ là giáo viên nên em có khả năng làm toán tốt hơn.

“Thần đồng” hay chỉ là năng khiếu đặc biệt?

Câu bé “thần đồng” được dư luận phong là em Nguyễn Đức Bảo, SN 2001 (xóm Minh Sơn, xã Thanh Lâm,Thanh Chương, Nghệ An). Lúc 5 tuổi, cậu đã làm được toán lớp 1 và lên lớp 5 đã giải thành thạo toán lớp 9. Đối với những bài đơn giản, em không cần đặt phép tính mà chỉ tính nhẩm là ra kết quả.

Được biết, không những thông minh, giải được các bài toán cấp II, Bảo còn có một trí nhớ đáng ấn tượng. Đó là biệt tài nhớ tên thủ đô và quốc kỳ của gần 90 nước trên thế giới.

Theo PGS.TS Văn Như Cương, trường hợp em Bảo không thể coi là“thần đồng” mà chỉ là một cậu bé bình thường, tất cả những kiến thức đó là do nhồi nhét, nhào nặn mà ra.

Trên thực tế, nhiều trẻ em còn có khả năng cao siêu hơn Bảo. Cách đây vài năm, chỉ trong vòng 10 tháng, thầy giáo Trần Phương (PGĐ Trung tâm nghiên cứu phát triển các sản phẩm trí tuệ) đã luyện cho 5 học sinh lớp 6 giải đề thi ĐH môn Toán đạt điểm trung bình tới 8/10.

Có thể kể ra thêm ví dụ về em Trần Như Tùng, sinh năm 1999 (nhà số 8 ngõ 123 ngách 75, hẻm 32, phố Hoàng Hoa Thám, Hà Nội) cũng biết đọc khi 2 tuổi rưỡi, sau 6 tháng biết nói. Mẹ cháu cho biết, cả nhà đều sốc khi thấy con đọc vanh vách những dòng chữ được chỉ trên TV, sách báo. Và phải đến 1 năm sau khi biết đọc, Tùng mới biết nhận mặt các chữ cái cụ thể. Tuy nhiên, khi em học đến lớp 2, em vẫn học giỏi, khả năng của em vẫn như trước chứ không có gì tỏ ra đặc biệt nổi trội.

Phải thừa nhận những đứa trẻ biết đọc, biết làm toán sớm rất thông minh, nhưng theo các chuyên gia tư vấn tâm lý và giáo viên, đừng tạo thêm áp lực tâm lý khi gọi các em là “thần đồng”, mà chỉ nên xem các em như người có năng khiếu đặc biệt.

Nuôi dưỡng các “nhân tài” có năng khiếu đặc biệt

Được phong danh “thần đồng” quá sớm đã khiến những em bé có năng khiếu đặc biệt luôn phải gồng mình lên thể hiện sự thông minh tài giỏi hơn người. Và theo phân tích của thạc sĩ Phúc Thịnh, một chuyên gia giáo dục tại TP.HCM, một số học sinh chỉ 4, 5 tuổi đã thể hiện khả năng thiên bẩm về toán học. Tuy nhiên một thời gian sau đó khả năng này sẽ mất đi. Vậy, khi khả năng thiên bẩm bị lu mờ đã khiến các em bị sốc tâm lý và để lại những hệ lụy không đáng có.

Trước đây, khi phân tích về khả năng của những em bé có khả năng đặc biệt, nhà nghiên cứu Nguyễn Phúc Giác Hải - Trung tâm nghiên cứu tiềm năng con người cho rằng, trẻ biết sớm một số thứ là biểu hiện của khả năng thiên bẩm chưa hẳn đã đúng. Phân tích kỹ lượng về hiện tượng này, ông Nguyễn Phúc Giác Hải cho biết đứa trẻ biết đọc sớm khi chưa học ráp vần và không ráp vần theo kiểu ghép vần trong nhà trường chứng tỏ trẻ có ký ức tốt. Trẻ đã biết kết hợp hình ảnh chữ đó với âm là thuộc dạng đã biết đọc.

Tuy nhiên, cảnh báo từ bác sĩ Ngô Thanh Hồi - Giám đốc Bệnh viện Tâm thần ban ngày Mai Hương (Hà Nội), cảnh báo, người ta nói ranh giới giữa thần đồng và bệnh tâm thần rất mong manh. Do đó, cha mẹ nên hiểu sự hiểu biết phiến diện sẽ không thể đem lại một phông văn hóa toàn diện, sâu sắc mà phải tạo cho trẻ một cuộc sống bình thường, với những niềm vui bình thường của con trẻ.

Tương tự, bác sỹ Đặng Ngọc Thạch, khoa Tâm lý, BV Nhi Đồng II TP.HCM giải thích, trẻ biết đọc, biết viết khi mới ba tuổi được chia làm ba dạng: thần đồng, trẻ được học chữ sớm, trẻ bị Hội chứng rối loạn phát triển lan tỏa (còn gọi là rối loạn Asperger, rối loạn phổ tự kỷ). Bác sỹ Thạch cũng cảnh báo, hàng năm, BV điều trị cho khoảng 30 trẻ bị Hội chứng (rối loạn phát triển lan tỏa. Đối tượng trẻ mắc bệnh này tập trung nhiều nhất là trẻ biết đọc biết viết, ngoài ra còn có những trẻ vẽ đẹp như họa sĩ, mê hát nhạc cổ điển, dự báo thời tiết...

Còn PGS.TS Nguyễn Ánh Tuyết - Trường ĐH Sư phạm HN cho rằng, cha mẹ đừng thấy con mình sớm biết đọc, làm toán, giỏi vẽ, giỏi nhạc hơn hẳn các bạn cùng trang lứa mà đã vội vui mừng. Một đứa trẻ không chỉ cần có tài năng mà còn cần các kỹ năng hoà nhập xã hội, kiểm soát hành vi của mình cho phù hợp với môi trường.

(Theo VnMedia)