Chỉ có 12% dân số rửa tay với xà phòng

- Rửa tay với xà phòng diệt khuẩn được hiểu như liều “vắc-xin” hiệu quả, tiết kiệm phòng ngừa hữu hiệu các bệnh tay chân miệng, tiêu chảy, thương hàn… mà lúc cũng có thể thực hiện để bảo vệ sức khỏe. Thế nhưng, khảo sát của Quỹ Nhi Đồng Liên Hiệp Quốc cho thấy: có từ 84-88% dân số không rửa tay với xà phòng sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn uống. Và với dịch tay chân miệng, dù Bộ y tế đã 2 lần khuyến cáo bằng văn bản với người dân: cần rửa tay với xà phòng dưới vòi nước chảy. Song thực tế là...

Người lớn và thói quen… lười rửa tay

Bác sĩ Trương Hữu Khanh - Trưởng khoa Nhiễm Bệnh viện Nhi đồng 1, Tp. Hồ Chí Minh trong một buổi giao lưu trực tuyến về bệnh tay chân miệng nhận định: “Về lý thuyết, phòng bệnh tay chân miệng thì rất là đơn giản nhưng thực tế thì không phải vậy. Vì từ nhận thức đúng cho đến hành động đúng thì rất xa nên bệnh vẫn xuất hiện, đến hẹn lại lên. Đa số ai cũng biết phòng bệnh tay chân miệng (bệnh lây từ đường tiêu hoá) là rửa tay đúng, vệ sinh ăn uống, sát khuẩn, diệt khuẩn đồ chơi nơi sinh hoạt của trẻ nhưng khi thực hiện thì... quên, nhất là nhà chưa có trẻ mắc bệnh.”

Tại các trường mầm non, mẫu giáo, các con đã được làm quen với chương trình vệ sinh học đường, được các cô tập cho thói quen rửa tay thật sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Thế nhưng về nhà, không ít bé phải nhắc bố mẹ “sao bố mẹ lại chưa rửa tay vậy?” Và nhiều bà mẹ cứ vô tư trả lời: “Tôi rửa tay bằng nước có sao đâu” Hoặc “Tôi đã rửa tay rồi, tại sao phải thực hiện lần nữa”.

Khi được hỏi, vì sao lại bỏ qua việc rửa tay với xà phòng diệt khuẩn, nhiều bà mẹ cho rằng: chỉ cần rửa tay với nước, tay nhìn thấy trắng - không mùi nghĩa là đã sạch; Hoặc không nghe/thấy ai nói nhiều đến tầm quan trọng của việc rửa tay với xà phòng diệt khuẩn; Hoặc biết nhưng hay quên.

Xà phòng diệt khuẩn - “vắc xin” bị lãng quên

Trong khi đó, dịch tay chân miệng đang lan rộng khó kiểm soát. Số ca bệnh vẫn không ngừng gia tăng và tiến triển vô cùng phức tạp. Tại TP.HCM, mỗi tuần lại có thêm 400 ca bệnh mới. Cục y tế dự phòng (Bộ Y tế) nhận định: Sở dĩ bệnh lây lan nhanh, mạnh một phần xuất phát từ thói quen và ý thức phòng bệnh của cộng đồng còn rất thấp.

Thống kê của tỉnh Quảng Ngãi, 70% trẻ lây bệnh tay chân miệng tại nhà, 30% lây bệnh tại trường. Nhìn vào tỉ lệ này có thể đặt ra câu hỏi: Liệu có sự tương quan nào giữa việc lây bệnh và thói quen vệ sinh khi mà tại các trường mẫu giáo, mầm non luôn luôn phải thực hiện quy định vệ sinh phòng bệnh. Các cô cũng hướng dẫn các con rèn luyện thói quen tốt như rửa tay sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn…Thế nhưng về nhà, ai là người nhắc trẻ thực hiện hành vi phòng bệnh đúng đắn này?

Một báo cáo khoa học năm 2010 tại Bệnh viện Nhiệt Đới cho thấy: có tới 64% bà mẹ không rửa tay trước khi cho trẻ ăn. Các bà mẹ cũng không chú trọng đến việc dạy con trẻ ý thức giữ gìn vệ sinh cho bản thân ngay từ nhỏ, kể cả thói quen rất đơn giản: rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn sau khi chơi, sau khi vệ sinh và trước khi ăn. Trong khi đó, theo tổ chức Y tế Thế giới, chỉ cần một động tác rửa tay sạch là đã giảm tới 35-47% nguy cơ nhiễm các bệnh tay chân miệng, tiêu chảy, thương hàn… Rửa tay với xà phòng diệt khuẩn được hiểu như liều vắc-xin hiệu quả, tiết kiệm mà lúc cũng có thể thực hiện để bảo vệ sức khỏe.

Trong hoạt động truyền thông nhằm thay đổi thói quen vệ sinh của người Việt, nhãn hàng Lifebuoy - Công ty TNHH quốc tế Unilever Việt Nam luôn là một nhân tố tích cực. Không chỉ truyền đi các thông điệp vệ sinh đúng cách, nhãn hàng Lifebuoy còn giúp người dùng ghi nhớ các thời điểm rửa tay qua các chương trình truyền hình, các nhãn dán trên sticker trong hộp xà phòng…

Bà Lê Thùy Lan - đại diện nhãn hàng cho biết: “Các hoạt động này như một cam kết của nhãn hàng với sứ mệnh Vì một Việt Nam khỏe mạnh. Chúng tôi mong các vị phụ huynh và cộng đồng từ nhận thức đó hãy hành động: giữ vệ sinh môi trường, gia đình, tập thói quen vệ sinh cơ thể, giữ bàn tay luôn sạch khuẩn. Có như vậy, chúng ta mới thật sự giúp con em mình ngăn ngừa dịch bệnh ”.

Huyền My