- Năm 2011 không có đại diện nào của Việt Nam được gửi đi dự tranh hạng mục Phim nước ngoài hay nhất. Năm nay có khá nhiều phim đủ tiêu chuẩn để lựa chọn cho Oscar 2012.


"Bi, đừng sợ!": số 1, "Cánh đồng bất tận": số 2


Cảnh trong phim "Bi, đừng sợ!"

Mặc dù tới 1/10 mới hết hạn nhưng hàng loạt quốc gia như: Hungary, Hà Lan, Na Uy, Áo, Hàn Quốc đã chọn xong đại diện cho điện ảnh nước mình dự tranh hạng mục Phim nước ngoài hay nhất 2012. Chỉ có 5 phim được đề cử và 1 phim được trao giải. Năm ngoái, Việt Nam không gửi phim đi với lý do các phim được xét không đáp ứng được yêu cầu của Viện hàn lâm Điện ảnh Mỹ. Tuy nhiên, nếu chiểu theo quy chế 14 đã được Viện hàn lâm Điện ảnh Mỹ ban hành thì Việt Nam có khá nhiều phim đạt yêu cầu để đưa vào diện xét duyệt.

Những bộ phim được chiếu thương mại ít nhất 7 ngày liên tiếp trong khoảng thời gian từ 1/10/2010 đến 30/9/2011 có khá nhiều. Chưa xét về mặt chất lượng các bộ phim này có xứng đáng được chọn làm đại diện cho Việt Nam đi Oscar hay không nhưng đáp ứng được tiêu chuẩn trên thì ngoài các bộ phim chiếu Tết như: Cô dâu đại chiến, Bóng ma học đường, Thiên sứ 99, còn có một loạt những bộ phim thương mại ra rạp trong khoảng thời gian này là Sài gòn Yo!, Giữa hai thế giới và bộ phim mới nhất đang làm mưa làm gió tại các rạp chiếu là Long ruồi.


Hai diễn viên của "Cánh đồng bất tận" giành giải Cánh diều vàng 2011 cho Nữ chính và Nam phụ xuất sắc nhất.

Năm ngoái, bộ phim Bi, đừng sợ! vì chưa kịp chiếu rạp (tới tháng 3/2011 mới công chiếu) nên không ở diện xét duyệt dù trước đó gây chú ý tại LHP Cannes với hai giải phụ. Bi, đừng sợ! sau đó còn giành giải Phim đầu tay hay nhất và Quay phim xuất sắc nhất tại LHP Quốc tế Stockholm Thụy Điển cùng hàng loạt giải thưởng điện ảnh khác của châu Á. Đến nay, Bi, đừng sợ đã tham dự hàng chục LHP quốc tế và sắp tới được chọn khai mạc LHP châu Á tại Berlin, Đức. Do vậy, năm nay, Bi, đừng sợ! là ứng viên số 1 của Việt Nam đi Oscar 2012. Vấn đề còn lại là nhà sản xuất của phim tại Pháp có muốn Bi, đừng sợ! đi Oscar hay không.

Cánh đồng bất tận, bộ phim làm nên một hiện tượng tại các rạp chiếu vào cuối tháng 10/2010 với doanh thu kỷ lục cùng lượng khán giả khổng lồ tại một thời điểm không phải là Tết cũng là một trong những ứng viên nặng ký cho tấm vé duy nhất đi Oscar 2012 ngoài Bi, đừng sợ!. Cánh đồng bất tận trước đó cũng đã được ra mắt tại Busan, LHP quốc tế danh giá bậc nhất tại châu Á. Hai bộ phim, hai góc nhìn khác nhau về xã hội Việt Nam, một tại Hà Nội, một mang đầy chất văn hóa đặc trưng của Nam Bộ, sẽ là những đại diện xứng đáng đáng cho Việt Nam tại giải thưởng điện ảnh lớn nhất hành tinh, nếu được lựa chọn.

"Hotboy nổi loạn" chậm chân


Kịch bản "Hotboy nổi loạn..." từng giành giải tại LHP quốc tế Việt Nam lần 1.

"Hotboy nổi loạn" tiếc là tới tháng 10 mới được công chiếu thương mại ngoài rạp nên sẽ bị loại ngay khỏi danh sách các ứng viên có khả năng đại diện cho Việt Nam đi Oscar 2012. Đây là bộ phim Việt duy nhất được chiếu tại LHP quốc tế Toronto 2011 ở hạng mục Discovery với tựa tiếng Anh Lost in Paradise vào các ngày 8,9 và 16/9 tới.

Tuy nhiên vẫn còn hai ứng viên khác. Hai bộ phim liên quan đến đề tài giới trẻ và những điệu nhảy hip hop là Vũ điệu đam mê và Sài Gòn Yo! được công chiếu lần lượt vào tháng 10/2010 và tháng 4/2011 cũng đã được chiếu thương mại ngoài rạp trong khoảng thời gian yêu cầu. Một phim lấy bối cảnh là Hà Nội, một phim bối cảnh là TP.HCM với những câu chuyện khác nhau liên quan đến những bước nhảy đường phố cho thấy những mảng màu khác về Việt Nam đương đại.

Một số bộ phim được công chiếu trong khoảng thời gian từ 1/10/2010 đến 30/9/2011 còn không ít nhưng do chỉ được chiếu trong khuôn khổ các dịp lễ hay những sự kiện đặc biệt chứ không được chiếu thương mại nên hiển nhiên bị gạt ra ngoài.


Phim không có phụ đề tiếng Anh coi như phạm quy.

Do vậy chỉ còn lại Khát vọng Thăng Long. Bộ phim này do tư nhân bỏ tiền làm nhân dịp 1000 năm Thăng Long - Hà Nội được phát hành ngoài rạp để thu vé từ tháng 11 năm ngoái nên hiển nhiên đáp ứng được tiêu chí mà Viện hàn lâm Điện ảnh Mỹ đưa ra. Không phải là một bộ phim quá xuất sắc nhưng Khát vọng Thăng Long cũng được đánh giá là có chất lượng. Quan trọng hơn, bộ phim khắc họa một giai đoạn trong lịch sử VN với những bối cảnh được thực hiện tại VN, đáng để giới thiệu ra thế giới.

Tuy nhiên, ngay cả khi đáp ứng được các tiêu chí về thời gian phát hành và chiếu thương mại thì các bộ phim nếu làm hồ sơ xét duyệt đi Oscar chỉ được xem xét khi đã có phụ đề tiếng Anh. Do vậy những bộ phim thương mại được làm với mục tiêu ban đầu chỉ phục vụ khán giả trong nước mà không có phụ đề hiển nhiên bị loại. Hiện tại chỉ có các phim Bi, đừng sợ!; Cánh đồng bất tận, Bi, đừng sợ!, Khát vọng Thăng Long, Long Thành cầm giả ca... là đã có phụ đề tiếng Anh.

Năm 2010, phim Đừng đốt của đạo diễn Đặng Nhật Minh được chọn làm đại diện của Việt Nam đi Oscar sau 1 năm gián đoạn. Năm 2011, không có phim nào được gửi đi. Trước đó, các phim Áo lụa Hà Đông, Mùa len trâu, Chuyện của Pao cũng từng được Hội đồng tuyển chọn phim dự Oscar của Việt Nam lựa chọn để gửi sang Mỹ nhưng đều không lọt vào vòng đề cử. 1/10 tới là hạn chót đăng ký gửi phim đại diện cho Việt Nam dự tranh đề cử Oscar năm tới nên sẽ còn hơn 3 tuần nữa để lựa chọn đại diện của Việt Nam đi Oscar 2012.

Hạnh Phương