Cây Trôi đại cổ thụ hàng ngàn năm tuổi ở xã Hợp Thịnh, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc vừa… trút những chiếc lá cuối cùng. Nhưng, không phải vì điều đó mà huyền thoại về cây thiêng bị “chết” theo…

“Chiếc lá cuối cùng”

Những ngày qua, cây Trôi cổ thụ ngàn năm tuổi tại xã Hợp Thịnh, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc đã trút những chiếc lá cuối cùng  khiến người dân địa phương tiếc nuối.

Những “huyền thoại” về cây thiêng từ lâu giống như một làn khói hư ảo bao phủ lên làng quê khiến không ít người thêu dệt thành những câu chuyện ly lỳ, khi là “cây thiêng”, khi là “cây giết người”… đầy bí ẩn.
 

Cây Trôi khổng lồ vừa trút chiếc lá cuối cùng.

Cây trôi thời điểm còn sống, chỗ cành gãy được bít bằng xi-măng.

Một cán bộ công tác tại Phòng Văn hóa huyện Tam Dương đã gửi thông tin về việc cây trôi đại thụ của làng Hợp Thịnh bị chết đến báo VietNamNet. Trong câu chuyện của anh, có sự tiếc nuối về một hình ảnh đẹp gắn bó với làng quê hàng ngàn năm, đã vĩnh viễn không còn.

Người chia sẻ thông tin đó là anh Nguyễn Ngọc Lân, cán bộ Phòng Văn hóa – Thông tin huyện Tam Dương.

Theo anh Lân: cây Trôi cổ thụ này đã có tuổi đời hàng ngàn năm, là hình ảnh hiếm có cổ xưa còn sót lại, trải qua bao vật đổi sao dời đã chứng kiến bao biến thiên, dâu bể. Đối với người dân làng Hợp Thịnh, hình ảnh cây Trôi sừng sững tỏa bóng mát rượi che phủ cả một không gian lớn của làng đã trở thành hình ảnh quá đỗi gần gũi, thân quen, như là một dấu nhắc để người xa quê mỗi lần tìm về cố hương…

Ở những vùng quê Bắc Bộ, cây đa, bến nước, sân đình như mặc định vào tâm trí con người về một cuộc sống bình yên, giản dị, chân quê. Đối với bà con làng Hợp Thịnh, cây trôi cổ thụ là tài sản vô giá của cả dân làng.
 

Cây trôi lúc cành lá xanh tươi.

Những nhân chứng kể chuyện về “cây thiêng giết người” (Ảnh Giadinh.net)

Theo lời những người già trong làng: cây Trôi làng Hợp Thịnh (thuộc họ xoài, muỗm) có tuổi đời khoảng 900 năm và là một cây cổ thụ bậc nhất ở Vĩnh Phúc.

Cụ Phùng Đắc Tuyên, 88 tuổi, (thôn Thọ Khánh, xã Hợp Thịnh) cho biết: từ khi sinh ra cụ đã thấy cây Trôi như vậy, các cụ đời trước cũng khẳng định về tuổi đời của cây đại thụ. Ông Nguyễn Văn Tập (nhà ở gần cây Trôi) xót xa: Không bao giờ có cây như thế này nữa, tiếc quá, thật xót xa!

Trong lịch sử Đảng  bộ xã Hợp Thịnh còn ghi: Năm 1945 khi Cách mạng tháng Tám thành công cờ đỏ sao vàng đã tung bay trên ngọn Cây Trôi Hợp Thịnh. Cây Trôi Hợp Thịnh nhiều năm qua luôn được coi là biểu tượng của xã. Khi nhắc đến Hợp Thịnh là nhắc đến cây Trôi cổ thụ. Nhiều người nước ngoài khi đến Hợp Thịnh đều chụp ảnh lưu niệm với cây. Cây Trôi đã gắn bó với biết bao thế hệ người Hợp Thịnh cả khi sống và khi qua đời.

Những năm cây Trôi còn sum suê lá, chưa già cỗi và chưa có nguy cơ gãy cành, gốc cây là điểm dừng chân trốn nắng, che mưa cho bà con đi làm đồng; trẻ con leo trèo lên cây chơi đùa, hái quả… Khi có người qua đời, đám rước thường dừng lại ở gốc cây Trôi như là chặng nghỉ giữa đường trước khi đưa người quá cố về nơi an nghỉ.

Cây Trôi Hợp Thịnh có đường kính thân 3m, đường kính tán lá khoảng 30m, cao chừng 30m. Các cành to từng bị gãy có đường kính 60cm – 80cm. Sau khi bị gãy cành lần đầu, Sở VHTT&DL Vĩnh Phúc đã báo cáo UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí thực hiện phương án làm rễ giả chống đỡ các cành còn lại và bắn thuốc kích thích cho bộ rễ cây phát triển. Tuy nhiên vì cây quá già cỗi nên đến nay cây không thể sống thêm nữa.

Với người dân Hợp Thịnh, cây Trôi cổ thụ là hình ảnh quen thuộc đã gắn bó với bao thế hệ. Đối với người tứ xứ, nó được gọi là “cây thiêng giết người” khi có thời điểm, Hợp Thịnh có hàng chục cái chết trẻ hoặc chết đột tử… khi một cành cây cổ thụ chỉa vào làng bị gãy…

Những cái chết nối tiếp nhau trong vòng chưa đầy một tháng khiến dân làng Hợp Thịnh hoang mang, nhất là khi cây Trôi bị chết một nửa thân, và một người dân này ra ý tưởng trồng một cây đa bên cạnh cây trôi.

Nhiều người suy đoán, cho rằng “thần cây trôi” nổi giận, vì đưa một cây đa “không tên tuổi” đứng cạnh cây thần, đó là một sự “phạm thượng”. Cây Trôi đại thụ đã nổi giận mà trừng phạt dân làng.

Và, những huyền thoại kỳ bí về “cây thiêng giết người” bắt đầu được lan tỏa…

Khang Dân


Đón đọc bài 2: Đi tìm sự thật về “cây thiêng giết  người”