
TỔNG KẾT 2014:
Bán bò lỗ hay lãi?
Một bài toán về con bò mua đi bán lại được cho là của học sinh lớp 3. Mặc dù đề bài có vẻ đơn giản nhưng lại có nhiều ý kiến khác nhau về cách giải dẫn đến không ít tranh cãi gay gắt.
![]() |
| Bài toán bán bò |
Đề bài được cho như sau: "Bác Nam mua con bò với giá 13 triệu, sau đó bác đem bò bán với giá 15 triệu. Nhưng vì tiếc con bò nên bác Nam đã đến mua lại con bò nhưng người kia đòi bán với giá 17 triệu, vậy là bác Nam đã mua con bò với giá 17 triệu, sau đó bác Nam đem bán con bò với giá 19 triệu. Hỏi cuối cùng bác Nam đã lãi được bao nhiêu tiền?”
Có 4 ô đáp án để lựa chọn là 4 triệu, 2 triệu, hòa vốn, -2 triệu.
Đã có rất nhiều cách giải đáp cũng như kết quả được đưa ra.
Đại đa số mọi người cho rằng bác Nam lãi 4 triệu. Cách giải như sau: Tổng số tiền mua là 13 + 17 = 30, tổng số tiền bán 15 + 19 = 34. Vậy Bác Nam lãi là 34 - 30 = 4 triệu.
Hay cũng là đáp án 4 triệu nhưng lại có cách giải khác là (15-13) + (19-17) = 4 (triệu). Hoặc ban đầu có 13 triệu, cuối cùng có 13 triệu thì hòa vốn, cuối cùng có được 15 triệu thì lãi 2 và cuối cùng có 17 triệu (ở đây là 19-2) thì lãi 4 triệu.
Tuy nhiên, cũng không ít lời giải có kết quả là lãi 2 triệu. Cụ thể: mua 13, bán 15 thì được 2 triệu. Bán 15 mua 17 thì lỗ 2 triệu là hòa vốn. Mua 17, bán 19 là lãi 2 triệu.
Hoặc một lý giải khác là lãi 4 triệu nhưng bù 1 lần lỗ 2 triệu là còn 2 triệu.
Một số ý kiến lại cho rằng, bác Nam lãi 0 đồng vì mua 13 bán 15 lãi 2 triệu rồi lại mua 17, bỏ vào 4 triệu là lỗ 2 triệu, bán được 19 triệu. Kết quả cuối cùng bằng 0. Hay có người cho rằng hòa vốn vì công đi lại mua bán xăng xe, ăn uống, phí nuôi bò...
Bài toán "đầu cừu, đuôi thuyền trưởng"
Bài toán lớp 2 “Trên một chiếc tàu thủy có 45 con cừu, 5 con bị rơi xuống nước. Hỏi ông thuyền trưởng bao nhiêu tuổi?” đã thu hút sự tranh luận của nhiều người bởi sự “phi lý”.
![]() |
| Bài toán "đầu cừu đuôi thuyền trưởng" |
Tác giả của bài toán này là nhà giáo ưu tú Phạm Đình Thực - nguyên trưởng bộ môn phương pháp dạy Toán tiểu học của Trường ĐH Sài Gòn. Nhà giáo Phạm Đình Thực cho biết, cách ra đề kiểu này không phải là mới, lạ với thế giới. Vì đối với những người dạy học Toán, bài toán “Tuổi thuyền trưởng” đã trở thành kinh điển, không ai không biết.
Bên cạnh đó, nếu chú ý, có thể thấy bài toán được đánh dấu (*) - tức là bài toán khó nhằm mục đích nâng cao năng lực nhận thức và kĩ năng phát hiện vấn đề của học sinh, đồng thời rèn luyện kĩ năng đọc kĩ đề và suy nghĩ thấu đáo trước khi làm bài.
Đặc biệt, người đứng đầu ngành giáo dục cũng đã “ra tay”. Trao đổi tại buổi đối thoại trong chương trình Chuyện đương thời của Đài Truyền hình Việt Nam, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho rằng: “Suy nghĩ của học sinh vẫn còn thụ động, các em chưa trải qua những đề thi ra sai và chưa biết rằng đề thi ra sai là chuyện bình thường.”
Ông Luận cũng khẳng định Bộ kiên quyết sẽ đổi mới cách ra đề thi theo hướng mở, không sử dụng những đề thi chỉ mang tính chất lý thuyết (Xem chi tiết tại đây).
4 hay 41?
Trên diễn đàn môn toán cấp tiểu học, một thành viên chia sẻ về đề toán lớp 2 cùng cách chấm điểm của giáo viên gây chú ý.
Với đề toán “Cho số 45, số đó thay đổi như thế nào nếu xóa bỏ chữ số 5” học sinh trả lời xóa bỏ chữ số 5 thì còn số 4, giáo viên ghi “sai” cùng dòng phép tính 45-4=41”. Đáp án chấm điểm này của cô giáo khiến cộng đồng tranh cãi nảy lửa.
![]() |
| Cô đúng hay trò đúng? |
Bài toán tính gà
Tuy nhiên, gây sóng gió nhất phải kể đến bài toán tính gà: Viết 4x8 hay 8x4 mới đúng?
Bài kiểm tra của em học sinh do một phụ huynh đăng tải trên một trang mạng xã hội nhận được nhiều sự quan tâm, tranh luận thắc mắc tính đúng sai của đáp án mà giáo viên đưa ra.
![]() |
| Bài toán tính gà |
Cụ thể như sau: Nhà Lan có 4 chuồng gà, mỗi chuồng có 8 con gà. Hỏi nhà Lan có tất cả bao nhiêu con gà? Phép tính đúng là:
Với các phương án:
A. 4x8=32
B. 8x4=32
C. 4+8=12
D. 8:4=2
Ở bài toán này, em học sinh lựa chọn đáp án đúng là A (4x8=32), tuy nhiên giáo viên lại cho rằng đây là đáp án sai và phương án B (8x4=32) mới là chính xác.
Cuộc tranh luận về cách giải cũng như thứ tự phép tính của bài toán này nhanh chóng được rất nhiều người quan tâm ngay sau khi phụ huynh đăng tải (Xem chi tiết tại đây).
Ngân Anh tổng hợp



