Điều còn mãi 2013: Chói sáng đỉnh cao nhạc Việt

- Chỉ một lần duy nhất trong vòng một năm, và đó là sự chắt chiu, tích lũy của hàng trăm con người với năng lực chuyên môn hàng đầu, cùng hợp lực gìn giữ, tôn vinh, làm mới những giá trị mà âm nhạc có thể mang lại cho con người Việt.

Lần tổ chức thứ 5 của hòa nhạc VietNamNet Điều còn mãi vẫn nguyên vẹn sự háo hức như thế, dù nhạc mục chương trình chưa bao giờ là quen thuộc, dù khán giả chưa bao giờ có thể tưởng tượng mọi chuyện sẽ diễn ra như thế nào trên sân khấu.

Các nhân sĩ trí thức, người yêu nhạc chờ đón "Điều còn mãi".

Nhưng đỉnh cao thì mãi mãi là đỉnh cao. Những con người đang đứng trên sân khấu Nhà hát lớn Hà Nội vào lúc 14h00 chiều ngày 2/9 không chỉ là tài năng, họ còn là những tài năng xuất sắc nhất mà gia tài nhạc Việt đã dành dụm trong rất nhiều năm trời.

Dưới hàng ghế khán giả là những nhân vật có sức ảnh hưởng của truyền thông/báo chí, của kinh tế, của chính trị, của nghệ thuật và những khán giả có trình độ thưởng thức âm nhạc khó tính hàng đầu. Rất nhiều người trong số họ hầu như chỉ “ưng bụng” ở âm nhạc mang trình độ của cổ điển phương Tây. Nhưng những tác phẩm của hòa nhạc "Điều còn mãi"  luôn được những người khó tính nhất ấy dừng lại, chờ đợi, lắng nghe, trân trọng và hân hoan đón nhận.

Lê Phi Phi - vị nhạc trưởng tài ba.

Bởi vì nó cất lên từ sâu thẳm tâm hồn của họ, là tâm hồn của Đất Mẹ linh thiêng kết nối những giá trị tích lũy suốt chiều lịch sử và con người trong thời đại mới.

Khí nhạc: Đỗ Phương Nhi rực sáng ở tuổi 15

Các tác phẩm khí nhạc luôn được đưa lên trước bởi nó sẽ mang lại đôi chút thử thách cho người nghe. Không có phần lời dẫn dắt, khán giả buộc phải tưởng tượng nhiều hơn, hình dung sâu hơn về cấu trúc trong âm nhạc và khoảng không gian mà nó tạo thành.

Năm nay, các tác phẩm khí nhạc trong Điều còn mãi thực sự là một thử thách cho khán giả. Từ Tổ khúc Khơ Nhí đến Ngẫu hứng phố đều là những tác phẩm có sự phi điệu tính rất cao, hướng đến sự logic và đòi hỏi khả năng hình dung mạnh. Nhưng từ việc thử đáp ứng những đòi hỏi ấy, người nghe sẽ nâng cao được cả khả năng nhìn sâu hơn vào cấu trúc của một tác phẩm âm nhạc, từ đó dễ dàng cảm nhận cho những lần sau.

Ngẫu hứng phố của nhạc sĩ Trọng Đài

Xen kẽ với sự phi điệu tính muốn người nghe được nghĩ nhiều hơn cảm ấy, là những giai điệu mượt mà, đậm chất dân ca rất “nịnh tai” của Xe chỉ luồn kim, của Tiếng hát sông Hương, của Cánh đồng bất tận… Sáng tác của nhạc sĩ Quốc Trung thực sự gây được bất ngờ bởi khả năng viết cho dàn dây và đàn tranh. Tác phẩm vừa chứa đựng những thang âm quen thuộc, vừa mở rộng và phát triển trên những thang âm ấy.

“Cánh đồng bất tận” với tinh thần world music khá đậm nét

Pianist nhỏ tuổi Linh Chi chơi rất chắc tay với kĩ thuật ổn định

Nổi bật lên trong phần thể hiện các tác phẩm khí nhạc chính là nhân tố mới Đỗ Phương Nhi. Cô bé 15 tuổi đã hoàn toàn chinh phục khán giả khi chơi một bản nhạc khó có tiếng trong giới – “Bài ca chim ưng” của nhạc sĩ Đàm Linh - một bậc thầy về khí nhạc của Việt Nam. Tác phẩm này có lẽ chưa từng được một violinist nữ nào trình diễn. Nó vốn đòi hỏi sức mạnh và kĩ thuật, khả năng làm chủ về nhịp độ.

Làm chủ tác phẩm khó ấy một mạnh mẽ, lôi cuốn, tự tin, nhưng cũng đầy chất trữ tình, Đỗ Phương Nhi thực sự đã khiến người yêu nhạc cổ điển Việt Nam phải tự hào. Sau một loạt các tác phẩm mang đậm dấu ấn cá nhân tại các concert diễn ra trong năm, đến Điều còn mãi, cô bé kì diệu này tiếp tục chứng minh một khả năng trình tấu tuyệt vời, có nền tảng chắc chắn.

Phương Nhi làm chủ sân khấu, chơi xuất thần

Thanh nhạc: Tùng Dương gây choáng váng, Đức Tuấn - Mỹ Linh đầy xúc động

Hiếm hoi lắm mới xuất hiện lại trên sân khấu, nhưng NSND Trung Kiên đã khẳng định bản lĩnh thanh nhạc và kỹ thuật bậc thầy cho phép ông hát chắc và sâu. Giọng tenor 74 tuổi vẫn hoàn toàn có thể làm chủ ca khúc “Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người” với một giọng hát không hề có dấu vết của sự lão hoá. Sự có mặt của ông trong concert cũng là để chia sẻ với những người đi sau tình yêu và sự trân trọng với các tác phẩm âm nhạc Việt Nam.

Giọng Tenor đầy kĩ thuật, chắc chắn ở độ tuổi 70 của NSND Trung Kiên.

Không ngoài dự đoán, hai giọng nam mới của Điều còn mãi 2013 đã khiến khán phòng Nhà hát lớn thăng hoa và bùng nổ. Sự mới mẻ trong cách thức thể hiện, sự đào sâu tư duy, tìm tòi trong một bài hát đã khiến Đức Tuấn và Tùng Dương chiếm lĩnh toàn bộ trái tim của người nghe.

Phải kể đến phần trình diễn của giọng ca đương đại số 1 Việt Nam hiện nay – như nhiều người có chuyên môn vẫn khẳng định. Kỹ thuật và cảm xúc hoàn hảo gần như tuyệt đối, phong thái trình diễn xuất thần Tùng Dương đã nắm trọn cảm xúc của hơn 600 khán giả tại Nhà hát lớn. Quãng giọng rộng và khả năng tự tình trong từng từ, từng đoạn của “Bên kia sông Đuống” đã khiến khán giả lắng nghe anh hát như nuốt lấy từng lời và bỗng chốc lại rùng mình mỗi khi anh bùng nổ trong những cao trào. Một phần trình diễn chói sáng và có khả năng lay động đến từng tế bào khán giả.

Tùng Dương đã gây xúc động mạnh đến tâm khảm khán giả với một tác phẩm khó mang tính lịch sử.

Và một điều chưa từng có xảy ra ở toàn bộ series concert “Điều còn mãi”, khán giả không thể kiềm chế, bừng lên vỗ tay tới 2 lần ngay giữa bài. Trước đó, họ hoàn toàn nhận thức được việc không nên vỗ tay trong khi nghệ sĩ đang biểu diễn, nhưng việc cảm xúc lên tới cao trào đã khiến hàng trăm khán giả vượt ra khỏi mặc định thông thường.

Những phần trình diễn vượt tầm như thế đã chứng minh một cách rõ nét sự khác biệt của việc đến nhà hát để thưởng thức âm nhạc, để những âm thanh tươi, sự dày dặn của dàn nhạc và giọng hát được thấm vào mình. Một không gian âm nhạc đích thực vốn khó có thể được truyền tải hết qua truyền hình vẻ đẹp và xúc cảm tuyệt vời của nó. Ở nơi đó, âm nhạc đã thể hiện cái khả năng không giới hạn trong việc tiến sâu vào tâm hồn và cảm xúc người nghe.

“Nửa hồn thương đau” vốn là một ca khúc đã được Đức Tuấn biểu diễn nhuần nhuyễn. Bản thu âm trong studio cũng rất xuất sắc. Nhưng có lẽ chưa lần nào anh hát hay như trong chiều 2/9 năm nay. Nghệ sĩ crossover trẻ tuổi này nhả chữ rất đẹp, quãng trầm vang, rền, cao trào da diết, từng câu từng từ đều nắn nót. Đức Tuấn hát như thể ca khúc này là của anh, tâm trạng này là của anh. “Nửa hồn thương đau” đã hoàn toàn đóng đinh cái tên Đức Tuấn.

“Nửa hồn thương đau” - một phần trình diễn xuất sắc của Đức Tuấn

Mỹ Linh hát “Tóc gió thôi bay” rất giàu cảm xúc, tiết chế và đúng mực, giọng hát hoà trộn với âm thanh của dàn nhạc như một nhạc cụ có âm thanh đẹp. Lần này, chị còn hát hay hơn cả những lần trình diễn trước trong series Điều còn mãi. Ca khúc hợp với quãng giọng của Mỹ Linh, cách chị kết câu rất đằm thắm, ngọt ngào.

Với “Tóc gió thôi bay”, Mỹ Linh đang hát ngày càng hay trong hòa nhạc "Điều còn mãi".

Hoàn thành phần trình diễn một cách tròn trịa, Trọng Tấn, Duyên Huyền khiến không khán giả nào có thể nghi ngờ về kĩ thuật thanh nhạc của mình. “Hò biển”, “Hòn vọng phu” đã được dàn dựng công phu với dàn hợp xướng. Khi mới ra đời, “Hò biển” của nhạc sĩ Nguyễn Cường được coi là một tác phẩm rất phá cách và đầy mới mẻ so với mặt bằng ca khúc thời ấy. Nó khỏe khoắn, tươi tắn và căng tràn sức sống , việc chuyển thể acapella ca khúc này cũng tạo nên một sự hấp dẫn đầy mới lạ.

Duyên Huyền, Trọng Tấn trong những ca khúc cùng dàn hợp xướng.

Bản phối cuối cùng của nhạc sĩ Trần Mạnh Hùng cho dàn hợp xướng và soloist – “Tiếng đàn bầu” – cũng là một tác phẩm có thể gây gai người. Vẫn là giọng hát Trọng Tấn, nhưng nét nhạc quen thuộc và thấm đẫm tinh thần Việt Nam ấy được vang lên bởi dàn hợp xướng tạo nên những cảm xúc bâng khuâng khó tả. Rất Việt Nam, rộng lớn, đầy tự hào mà không có cảm giác quá cỡ. Hai tiếng “Việt Nam” kết bài đã vang lên cũng là lúc khán phòng được vỡ òa - một cái kết đẹp cho hòa nhạc Điều còn mãi 2013.

Tổng Biên tập báo Vietnamnet Bùi Sĩ Hoa (trái) tặng hoa cho nhạc sĩ Dương Thụ.

Những người đứng phía hậu trường, dày công hơn 2 tháng cho một thành quả tuyệt vời, đầy xúc động.

Đứng sau tất cả những thành công chói sáng và kết quả âm nhạc tuyệt vời mà khán giả được thưởng thức ấy, là vị nhạc trưởng tài ba Lê Phi Phi, là các nhạc sĩ phối khí tài hoa Trần Mạnh Hùng, Bùi Minh Đạo..., là Dàn nhạc giao hưởng Việt Nam với những nghệ sĩ đang cống hiến đầy thầm lặng, là tổng đạo diễn Dương Thụ với việc dày công tư duy nên nhạc mục và danh sách nghệ sĩ tham gia, là những doanh nghiệp đã tận hiến vì đỉnh cao âm nhạc, là những cố gắng hết mình của những người làm báo yêu vẻ đẹp của âm nhạc và yêu đất nước Việt Nam.

• Biển Đông - Hồ Hương Giang
  Ảnh: Lê Anh Dũng