Phiên tòa được mở ra để xem xét kháng cáo của 4 người khởi kiện. Bị đơn là Chủ tịch UBND quận Ngô Quyền, UBND quận Ngô Quyền (Hải Phòng), Chủ tịch UBND TP Hải Phòng và UBND TP Hải Phòng.

Theo bản án sơ thẩm, năm 1955, Hải Phòng xây dựng trường trung học tại số 12 Trần Phú. Theo chỉ đạo, Sở GD&ĐT điều động các giáo viên về giảng dạy và bố trí ăn ở tại khu biệt thự của công chức người Pháp tại số 12 Trần Phú.

Khu này có lối đi riêng, cổng quay về phía đường Trần Phú. Trong suốt hơn 60 năm qua, cộng đồng dân cư đã sống ổn định tại đây và không có tranh chấp gì.

Ngày 7/11/2017, UBND TP Hải Phòng ra thông báo thu hồi đất để bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện dự án xây dựng khách sạn 5 sao.

Ngày 27/2/2018, theo chỉ đạo của UBND TP, UBND quận Ngô Quyền ban hành quyết định thu hồi đất và quyết định về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với phần diện tích và công trình vật kiến trúc mà các hộ dân đang sử dụng trong phạm vi khuôn viên trường PTTH chuyên Trần Phú.

Đến tháng 3/2018, Chủ tịch UBND quận Ngô Quyền ban hành quyết định về việc cưỡng chế thu hồi đất với các hộ dân.

Một số hộ dân đứng đơn khởi kiện cho rằng, các quyết định vừa nhắc đến ở trên của UBND quận Ngô Quyền và của Chủ tịch UBND quận Ngô Quyền ban hành không đúng thẩm quyền, không đúng thời điểm và không có căn cứ pháp lý, trái pháp luật.

Những người khởi kiện nêu, họ đủ điều kiện được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và sở hữu tài sản gắn liền với đất nên phải được bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất trong bất kỳ trường hợp thu hồi đất nào.

Họ cho rằng, việc xây dựng khách sạn 5 sao là dự án thương mại, không thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi. Trong trường hợp muốn lấy đất, chủ đầu tư phải thỏa thuận với người khởi kiện về phương thức đền bù.

Người khởi kiện yêu cầu hủy bỏ quyết định thu hồi đất của UBND quân Ngô Quyền; quyết định phê duyệt phương án bồi thường; quyết định cưỡng chế thu hồi đất... Yêu cầu bồi thường mọi thiệt hại về vật chất và tinh thần do bị thu hồi, cưỡng chế thu hồi đất trái pháp luật.

Tại phiên tòa sơ thẩm, đại diện bị đơn trình bày: Trường Trần Phú là đơn vị quản lý toàn bộ diện tích mà các hộ gia đình, cá nhân các nguyên đơn đang ở.

Do những người khởi kiện không phải là người có đất bị thu hồi nên sau khi trường Trần Phú có văn bản đồng ý với quyết định thu hồi đất, bàn giao mặt bằng, UBND quận Ngô Quyền đã ban hành quyết định thu hồi đất mà không phải chờ thời hạn 180 ngày là phù hợp quy định của pháp luật.

Về yêu cầu bồi thường thiệt hại về vật chất và tinh thần cho những người khởi kiện bị thu hồi, cưỡng chế thu hồi đất, phía bị đơn cho rằng: Các hộ dân đã được nhận chính sách hỗ trợ thỏa đáng.

UBND quận Ngô Quyền đề nghị tòa án cấp sơ thẩm bác đơn khởi kiện của những người khởi kiện.

Về yêu cầu hủy bỏ quyết định thu hồi đất, bản án sơ thẩm cho rằng, yêu cầu này của những người khởi kiện là không phù hợp.

Theo bản án sơ thẩm, đây là dự án thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng nên không thuộc trường hợp chủ đầu tư phải thỏa thuận về giá đất.

UBND quận Ngô Quyền ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho các hộ dân mà không bồi thường về quyền sử dụng đất là đúng quy định.

Vẫn theo bản án sơ thẩm, mức hỗ trợ mà các hộ dân được nhận để ổn định cuộc sống với điều kiện ăn ở tốt hơn nơi ở cũ. Do quyền lợi của các hộ dân đã được đảm bảo đầy đủ, đúng pháp luật nên không có căn cứ yêu cầu hủy quyết định về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với phần diện tích đất và công trình vật kiến trúc các hộ dân đang sử dụng trong phạm vi khuôn viên trường Trần Phú để thực hiện dự án đầu tư xây dựng khách sạn 5 sao tại số 12 đường Trần Phú.

Qua xem xét, HĐXX thấy, UBND TP Hải Phòng đã vận dụng mọi chính sách tốt nhất để hỗ trợ cho những người khởi kiện trong vụ án. 

Sau bản án sơ thẩm, có 4 người kháng cáo toàn bộ bản án. Những người này cho rằng, bản án sơ thẩm không thể hiện đầy đủ đề nghị, yêu cầu, lập luận của luật sư, người khởi kiện trong bản án sơ thẩm. HĐXX cấp sơ thẩm vi phạm nghiêm trọng tố tụng...

Phán quyết của tòa án

Sau khi xem xét, HĐXX cấp phúc thẩm đưa ra nhận định: Bất động sản ở 12 Trần Phú hình thành từ năm 1942, không chủ, sau đó được giao cho trường Trần Phú.

Đất này sau đó được dùng làm trường học. Sở Giáo dục Hải Phòng đã đồng ý cho 23 hộ gia đình được ở trong khuôn viên này và không được cơi nới, thay đổi hiện trạng...

Người khởi kiện không có tài liệu chứng cứ chứng minh việc sử dụng đất hợp pháp. Họ cho rằng, nhà đất dùng trước năm 1993 nên đủ điều kiện được cấp giấy chứng nhận.

Nhưng theo HĐXX cấp phúc thẩm, đây là nhận thức không đúng bởi theo quy định của luật Đất đai, hộ gia đình hay cá nhân phải được cho thuê đất, giao đất rồi mới được xem xét tiếp.

Ở đây, chủ thể được giao quản lý đất là trường Trần Phú. Người khởi kiện dùng một phần đất này trước năm 1993, nhưng chỉ được giao cho để ở tạm. Vì vậy, họ đòi được bồi thường như những đối tượng được giao đất hợp pháp khác là không có căn cứ.

Người khởi kiện cho rằng, dự án xây dựng khách sạn 5 sao là dự án thương mại, chủ đầu tư phải thỏa thuận với dân. Theo HĐXX cấp phúc thẩm, đây là nhận thức không đúng.

Dự án xây dựng khách sạn 5 sao là dự án xây dựng phát triển TP Hải Phòng, vì lợi ích quốc gia, công cộng, buộc phải thi hành. Đối tượng sử dụng đất phải chấp hành và được bồi thường bằng tiền, không được thỏa thuận...

Với những nhận định trên, HĐXX cấp phúc thẩm bác khác cáo của những người khởi kiện, giữ nguyên quyết định của bản án sơ thẩm.

Giành quyền khởi kiện cho tổ chức, cá nhân mắc kẹt trong vụ Vũ 'nhôm'

Giành quyền khởi kiện cho tổ chức, cá nhân mắc kẹt trong vụ Vũ 'nhôm'

HĐXX cấp sơ thẩm giành quyền khởi kiện bằng vụ kiện khác đối với các cá nhân, tổ chức liên quan đến các dự án dính đến Vũ "nhôm".

T.Nhung