- Tại TP.HCM, sáng 23 tháng Chạp chợ búa nhộn nhịp hẳn lên. Nhiều gian hàng tạm thu gọn những món hàng thường bán hàng ngày để trưng bày thêm các sản phẩm đưa ông Táo.

Điều quan trọng nhất là ông Táo đi bằng phương tiện gì ? Giới bình dân người Việt đưa ông Táo một cách sơ sài nhưng với các đại gia, những gia đình giàu có thì có người chuẩn bị cho ông táo chiếc máy bay hay chí ít cũng một chiếc xe gắn máy hạng sang.
 
 Hoa, bánh kẹo và thèo lèo, những lễ vật dùng để cúng ông Táo.

Chúng tôi đến tiệm hàng mã Cô Hồng trên đường Nguyễn Thị Nhỏ (Q.11). Bên ngoài còn treo lủng lẳng hàng chục xe gắn máy. Hỏi người bán hàng để mua một chiếc máy bay được trả lời hôm nay hết hàng rồi. Nhiều người đặt hàng từ cả tháng trước với giá từ 1- 2 triệu đồng/chiếc. Mặt hàng này muốn mua phải đặt trước và sẽ được giao vào hai hôm sau.
 Riêng hôm nay, chủ hàng chỉ còn xe gắn máy hàng mã. Nhiều người cho biết cố tìm cho được máy bay để ông táo đi cho an toàn chứ xe gắn máy bây giờ hay cháy lắm (???).
 
 Hết máy bay chỉ còn xe gắn máy
 

Ở khu vực Ông Tạ, Gò Vấp và những nơi có đông người miền Bắc sinh sống, những con cá chép vàng được trưng bày trong thau, trong chậu trông sinh động và bắt mắt. Người Bắc có tục lệ thả cá chép để ông táo cưỡi lên trời.
 
Còn tại khu vực sông cầu Ông Lớn (Q.7), hàng chục người trên bờ thả cá chép xuống sông. Dưới nước những chiếc ghe lượn lờ gần đó dùng vợt chích điện thâu gom về.

Những người vớt cá tại đây cho biết, cá chép này vốn là cá nuôi nhốt trong môi trường chật hẹp nhưng rất sạch. Nếu thả xuống đây thì chỉ được một thời gian ngắn chúng không chịu nổi với mức độ ô nhiễm của dòng sông sẽ chết ngay. Vậy làm sao đưa ông Táo lên trời được ?

Bữa tiệc tiễn đưa ông Táo

Trước đây, ở quê ngày 23 tháng Chạp bà con thường thay ông Táo mới. Ông cũ được đưa ra ngoài gò, vứt lăn lóc. Ông Táo bây giờ hiện đại hơn trước nhiều. Có ông Táo điện tử, ông Táo gas, ông Táo điện. Ông Táo được nâng tầm, có ông giá trị nhiều triệu đồng nên không còn tục lệ thay ông Táo mới.
 
Vàng nén kết thành tháp làm lộ phí ông Táo đi đường

 
Vì thế nên vào ngày đưa ông lên đường gia chủ đã phải lau chùi lại, chỉnh trang lại nhan sắc để ông có diện mạo bề thế ăn nói với Ngọc hoàng. Nhưng dù hiện đại bao nhiêu thì bữa tiệc tiễn ông vẫn không thay đổi bởi đó là phong tục.
 
Người miền Nam đưa ông Táo bằng chè xôi (trôi) nước có chan thêm nước cốt dừa. Ngoài đĩa trái cây, ông Táo còn được hưởng một món mà không gia đình nào có thể thiếu được : “kẹo thèo lèo cứt chuột”.
 
Người miền nam cúng ông táo chỉ có hoa, thèo lèo và chè xôi nước

 
Thèo lèo vốn có nguồn gốc phát âm từ chữ “trà liệu” của người Tiều Châu. “Thèo lèo cứt chuột” là loại kẹo mè đen một loại thức ăn dùng trong những buổi uống trà. Sẽ rất thú vị khi cái ngọt của đường, cái beo béo của hột mè... bị cái vị đắng chát của trà giữ lại trên đầu lưỡi.

Chuyến đi của ông Táo có lẽ khó thành công nếu thiếu đi một số ngân lượng (tiền) và hành lý. Bộ đồ ông Táo được dân gian nhắc nhở đến chỉ là một cái áo (không có quần) cộng thêm với tiền, vàng và phương tiện như máy bay, xe gắn máy đều được sắp sẵn trước khi cúng và chúng sẽ ra tro khi ông Táo thăng thiên.

Cũng không thiếu cá chép.

 
Ngoài những vật cúng truyền thống, nhiều nhà ăn nên làm ra đôi khi có thêm một con gà, miếng thịt quay và nhưng thứ mà gia chủ thích cũng được dọn ra mời ông Táo cùng xơi. Ông Táo đi rồi. Bà Táo ở lại một mình thui thủi trong gian bếp. Bởi thế trong dân gian vẫn còn lưu truyền : “Hăm ba ông Táo về trời, bà Táo ở lại chịu lời đắng cay”.

Người Sài Gòn đưa ông Táo thật trang trọng và thành kính. Những buổi chợ trước đó và đặc biệt trong ngày 23 tháng Chạp, vật dụng dùng cho buổi cúng được bày bán khắp nơi.
 
Trần Chánh Nghĩa