- Khởi động nghiên cứu lại, cho phép Vietnam Airlines bay thử để mở đường bay thẳng Hà Nội - TP.HCM (hay đường bay vàng), Bộ GTVT vừa có báo cáo kiến nghị gửi Chính phủ. Trong khi đó, bản thân các hãng bay nội địa vẫn hoài nghi về hiệu quả của đường bay này.

Xem bài khác trên Vef.vn

Vietnam Airlines sẽ bay thử

Đề xuất về đường bay vàng, tức đường bay thẳng giữa Hà Nội - TP.HCM dọc kinh tuyến 106o Đông, trước đó đã nhiều lần được bàn luận sôi nổi, nhất là khi ông Trần Đình Bá (Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam) đưa ra lời thách cược 5 triệu USD và liên tục có tâm thư gửi các cơ quan chức năng.

Tuy nhiên, nhận thấy đường bay này chưa có tính khả thi, Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo chấm dứt việc nghiên cứu đề xuất trên.

Đến nay, được sự ủng hộ từ phía quân đội, cơ quan quản lý hàng không các nước Lào, Campuchia và sự đổi mới về công nghệ (cụ thể là công nghệ dẫn đường, chuyển sang dẫn theo tính năng - PBN, sử dụng vệ tinh toàn cầu), các yếu tố hạn chế, ảnh hưởng đến tính khả thi trong việc thiết lập đường bay thẳng trước đây đã được cải thiện, loại trừ.

{keywords}
Đường bay thẳng trên đồ họa nối 2 điểm Nội Bài với Tân Sơn Nhất

Vì thế, Bộ GTVT khẳng định quyết tâm thực hiện đường hàng không thẳng Hà Nội - TP.HCM qua không phận Lào, Campuchia.

Trong báo cáo gửi lên Chính phủ, Bộ trưởng Đinh La Thăng kiến nghị Thủ tướng cho phép Bộ chủ trì, phối hợp với các bên liên quan chuẩn bị các bước để mở đường bay thẳng trên cơ sở bảo đảm an ninh quốc phòng, an toàn hoạt động bay, hiệu quả kinh tế. Cụ thể, giảm thời gian bay, tiết kiệm chi phí cho các hãng hàng không, giảm khối lượng khí thải, giảm mật độ bay dân dụng trên trục Bắc - Nam trong vùng trời Việt Nam... Việc bay thử sẽ do Hãng hàng không quốc gia Việt Nam - Vietnam Airlines, thực hiện.

Chưa hết hoài nghi

Trên thực tế, còn rất nhiều trở ngại liên quan đến việc thiết lập đường bay mới và bản thân các hãng hàng không cũng hoài nghi về hiệu quả của đường bay được coi là “vàng” này.

Trả lời báo chí, Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Lại Xuân Thanh cho rằng, có 4 yếu tố mà cơ quan này cần phải giải quyết gấp. Đó nghiên cứu và đưa ra những thông số kỹ thuật của đường bay mới; hiện phía nam Lào và bắc Campuchia vẫn thiếu hệ thống rada giám sát trong điều hành bay; các yếu tố liên quan đến mực bay và công tác tổ chức lại vùng trời.

Đối với các hãng hàng không, việc bay theo đường bay mới còn phải tính đến hiệu quả kinh tế. Mặc dù nhìn trên đồ họa, đường bay thẳng sẽ nối hai điểm Hà Nội - TP.HCM, tránh phải bay vòng ra biển như hiện nay, tiết kiệm được thời gian, chi phí. Song, thực tế để bay được và có hiệu quả hay không thì chưa thấy rõ.

Ông Phạm Ngọc Minh, Tổng giám đốc Vietnam Airlines, cho hay, bản thân hãng cũng chưa có bất kỳ con số cụ thể nào so sánh hiệu quả đường bay mới với đường bay hiện tại. Bất kỳ hãng hàng không nào, khi khai thác đường bay mới, cũng cần có đánh giá hết sức chi tiết về kỹ thuật, chi phí.

“Không thể chỉ kẻ đường thẳng là thấy ngay hiệu quả. Cần tính toán về hàng lang bay, mực bay, điểm tiếp cận... bởi, hiện các máy bay muốn hạ cánh xuống Nội Bài đều phải bay vòng lên Việt Trì, hay đáp xuống Tân Sơn Nhất tất cả phải tập kết ở Đa Lộc”, ông Minh nói.

Ông Minh cho hay, nhà chức trách của Lào, Campuchia hiện vẫn chưa coi đường bay vàng mà Việt Nam đề nghị là đường bay chung của họ (tức đường bay chính, được ưu tiên). Chỉ khi được coi là đường bay chính, các hãng mới được bay ở độ cao trên 33.000 feet, tương đương khoảng 10 cây số; còn đường bay không ưu tiên chỉ được bay dưới 33.000 feet thì rất thấp, khi đó lại tốn nhiên liệu, chi phí cao hơn mà hiệu quả không đạt như kỳ vọng. Trong khi, chi phí nhiên liệu chiếm tới 38% tổng chi phí cho một chuyến bay của hãng.

Hiện tại, theo tính toán của Cục Hàng không, đường bay trục Hà Nội - TP.HCM hiện tại có độ dài 1.274km. Để bay từ Nội Bài vào Tân Sơn Nhất, máy bay sẽ bay 1 tiếng 42 phút, tiêu tốn gần 4,7 tấn nhiên liệu. Nếu bay theo kinh tuyến 106o Đông sẽ rút ngắn được 142 km, tương đương con số mà cựu phi công Mai Trọng Tuấn - người đầu tiên có ý tưởng về đường bay vàng, là 110 km. Song, “phương pháp” Trần Đình Bá lại cho ra con số 412 km, tương đương tiết kiệm 26 phút bay. Theo ông Tuấn, tính toán trên của ông Bá là "hoàn toàn hoang tưởng".

Trước đó, Vietnam Airlines đã kiến nghị Cục Hàng không, trong quá trình đàm phán với cơ quan chức năng Lào và Campuchia, nên đề xuất giảm 50% phí quá cảnh với một số đường bay như Hà Nội - Phú Quốc, Hà Nội - TP HCM để đảm bảo hiệu quả kinh tế.

Song, đại diện hàng không tư nhân VietjetAir, Phó Tổng giám đốc Nguyễn Đức Tâm nghi ngờ, kể cả khi phía bạn giảm phí quá cảnh thì liệu đảm bảo đã hiệu quả vì còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Bởi, theo ông Tâm, ngay cả việc tính toán chiều dài của đường bay thẳng còn cho ra đáp án là những con số khác nhau thì cũng cần phải xem xét kỹ.

Ngọc Hà