Đường sắt cao tốc hấp dẫn tư nhân đầu tư?

- Đường sắt cao tốc Bắc - Nam nếu tiến hành xây dựng cần cần đánh giá đến tác động môi trường cũng như khả năng huy động vốn và các vấn đề khai thác và quản lý ...

Thông tin trên được đưa ra trong hội thảo Nghiên cứu các phương án phát triển đường sắt trên tuyến đường sắt Bắc - Nam giữa các bên liên quan vào sáng 9/12.

Nên xây dựng cao tốc theo từng tuyến

Theo ông Nagase Toshio, Đại diện cấp cao, Văn phòng JICA tại Việt Nam, vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030 tăng gấp 3 lần so với năm 2008. Với hệ thống đường sắt hiện tại khó đáp ứng đủ được nhu cầu và khả năng vận tải, vì vậy, Việt Nam cần xây dựng hạ tầng giao thông trong những năm tới.

Ông Iwata Shizuo, Trưởng đoàn Đoàn nghiên cứu JICA cho biết, hiện hệ thống đường sắt Bắc-Nam cũ có cơ sở hạ tầng lạc hậu, hướng tuyến không phù hợp, thời gian chạy tàu nhanh nhất cũng mất hơn 30 tiếng nên thị phần vận tải cả về hành khách và hàng hóa đang mất dần.

Ông Iwata Shizuo cũng đưa ra các phương án cải tạo hệ thống đường sắt hiện có thông qua việc phát huy năng lực vận tải nhờ đường đôi nâng mức độ tàu chạy để rút ngắn thời gian đạt hiệu quả khai thác cao.

“Tuy nhiên, khi nâng cấp đường đơn lên đường đôi chi phí đội lên rất lớn (cao gấp từ 9-15 lần) nên JICA đề xuất xây dựng dự án cận cao tốc theo từng đoạn tuyến, đặc biệt ưu tiên những đoạn tuyến có lượng hành khách đông như: Hà Nội - Vinh, Thành phố Hồ Chí Minh-Nha Trang qua 5 lần khảo sát thực địa và nghiên cứu” - ông Iwata Shizuo cho biết.

Ông Đỗ Văn Hạt, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng Giao thông Vận tải cho rằng, tuyến Hà Nội - Vinh, Thành phố Hồ Chí Minh - Nha Trang mức độ khai thác hiện nay đã hết năng lực nên cần thiết phải xây dựng thêm đường đôi cho đoạn này.
 

Dự đường sắt cao tốc Bắc - Nam là cần thiết, bởi đây là một trong những dự án rất lớn của ngành giao thông cũng như của đất nước (Ảnh: minh họa).

Theo ông Tường, thống kế của JICA, Việt Nam có 1.047 đường ngang nhưng chưa tính đến đường ngang dân sinh, đường gom chưa được tổng hợp đầy đủ. Số lượng tàu chạy là đôi hay đơn trên trục trong một ngày/đêm cũng chưa rõ ràng.

Ngoài ra, qua bản nghiên cứu báo cáo dự án, ông Tường cũng bày tỏ khoản chi phí nâng cấp cải tạo tuyến đường sắt cũ theo dự kiến của JICA đồng là không đủ.

Ông Khuất Việt Hùng, Viện Quy hoạch và Quản lý Giao thông Vận tải (Trường Đại học Giao thông Vận tải) cũng đưa ra câu hỏi; Đường sắt cao tốc ở Nhật chưa chắc dài đến 1.500km. Vậy công nghệ nào mà Nhật đề xuất cao tốc này? Liệu khi hoàn thành, Việt Nam có làm chủ và đảm nhận được đồng thời có thể nhân rộng ra các tuyến tiếp theo?

"Nếu tuyến nào cũng nhờ Nhật Bản sang nghiên cứu, đầu tư mua sắm triển khai công nghệ thì sẽ không tốt,” ông Hùng bày tỏ quan điểm.

Còn ông Chu Mạnh Hùng, Vụ trưởng Vụ Môi trường (Bộ GTVT) thì cho rằng, đường sắt Bắc - Nam đã có trên 100 năm, việc nâng cấp và xây dựng cần tính đến khoảng cách giữa các nhà ga cho phù hợp, đánh giá phạm vi tác động môi trường xã hội trên toàn tuyến và từng tuyến như tiếng ồn, không khí, tái định cư, quy hoạch đô thị....

Thứ trưởng Bộ GTVT Ngô Thịnh Đức chỉ đạo: “Cần phải đưa ra tổng thể bối cảnh dự án chậm nhất vào cuối tháng 12/2012 để so sánh chi tiết, kỹ thuật đường sắt hiện có với đường sắt mới.

Đường sắt có thể thêm một hoặc hai đường ray khổ 1.435mm, mọi phương án được lật đi lật lại, không thể nói làm luôn được mà cần có sự nghiên cứu thấu đáo từ các địa phương nơi có đường sắt đi qua”.

Trong khi đó, ông Trần Quốc Đông, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam khẳng định: Đường sắt cao tốc Bắc - Nam là dự án quốc gia quy mô lớn nên chắc chắn sẽ hấp dẫn đối với tư nhân đang tìm kiếm cơ hội đầu tư.

Gia Văn