Theo Đông y, nguyên nhân chủ
yếu dẫn tới thiếu máu não là khí huyết đều hư vì vậy, giải pháp cải thiện hiệu
quả chính là kết hợp nhóm các vị thuốc “thông” mạch máu não với nhóm thuốc sinh
huyết, cải thiện cả “chất” lẫn “lượng” máu.
“Tắc phải thông”
Trong Đông y, Huyết Sâm, Ngưu Tất, Xuyên Khung… được xem là các vị thuốc
hoạt huyết đứng đầu bảng thường được sử dụng trong các bài thuốc điều trị thiếu
máu não.
Huyết sâm: Có vị đắng, tính mát, vào hai kinh tâm, can, có tác dụng bổ
huyết, hoạt huyết, tăng lưu thông máu, trục huyết ứ, thanh tâm trừ phiền. Theo
các nghiên cứu dược lý, Huyết Sâm giúp làm giãn mạch, tăng tốc độ vi tuần hoàn,
ức chế sự Peroxy hóa Lipid giúp để bảo vệ tiểu thể não. Ngoài ra, các thành phần
có trong Huyết Sâm như Miltiron và Salvinon còn có tác dụng ức chế kết tập tiểu
cầu, từ đó, ức chế hình thành cục máu đông.
Ngưu Tất: Có tác dụng hành huyết tán ứ. Đặc biệt, các nghiên cứu chỉ ra
rằng, Ngưu Tất làm giảm Cholesterol máu từ 25 đến 50% so với mức trước điều trị.
Xuyên Khung: Có chứa các thành phần Ligustrazin có tác dụng ức chế tập
kết tiểu cầu, tách rời tiểu cầu đã kết tập, chống đông máu, làm tăng vi tuần
hoàn, giãn mao mạch và giảm Cholesterol máu.
Kết hợp “hư phải bổ”
Bổ khí huyết sẽ giúp sinh huyết, tăng sản xuất hồng cầu, cải thiện số lượng và
chất lượng máu, đồng thời, tăng cường và bảo vệ các tế bào thần kinh, an thần,
thông kinh lạc. Các vị bổ khí huyết tiêu biểu trong Đông y gồm: Đương Quy, Bạch
Thược, Đinh Lăng, Thục Địa, Địa Long…
Đương Quy: Ngoài tác dụng ức chế ngưng tập tiểu cầu còn có tác dụng tăng
cường tuần hoàn não, giúp bổ huyết, hoạt huyết. Vì vậy, dược liệu này thường
được sử dụng trong điều trị thiếu máu và huyết áp thấp.
Địa Long: Có tác dụng thanh nhiệt, hạ áp, khai thông kinh lạc. Ngoài ra,
theo các tài liệu quốc tế, thành phần Glycerophosphocholin, Glycophingolipid
trong Địa Long có tác dụng tăng cường trí nhớ, nhận thức và tăng cường hoạt động
của trí não.
Thục Địa, Bạch Thược: Có tác dụng vào 3 kinh can giúp dưỡng huyết, bổ
thận nên thường được sử dụng để chữa âm hư, huyết suy, cơ thể yếu mệt, nhức đầu,
hoa mắt và các bệnh về mạch như viêm mạch huyết khối, tắc mạch, nghẽn mạch não.
Đinh Lăng: Vị thuốc này không chỉ có tác dụng an thân, tăng lực mà còn là
một vị thuốc bổ khí rất tốt. Vì vậy, rễ Đinh Lăng thường được dùng làm thuốc bổ
tăng lực, chữa cơ thể suy nhược, gầy yếu, mệt mỏi.
Thanh Tuyền