Lễ trao Giải thưởng âm nhạc năm 2023 của Hội Nhạc sĩ Việt Nam tổ chức sáng 31/1 tại Hà Nội, PGS.TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân cho biết năm qua, lĩnh vực âm nhạc đạt được nhiều kết quả quan trọng, tạo dấu ấn đậm nét. Đáng chú ý là chuỗi sự kiện kỷ niệm 100 năm ngày sinh các nhạc sĩ Văn Cao, nhạc sĩ Trọng Loan, nhạc sĩ Xuân Oanh…

anh1234.jpg
PGS. TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân phát biểu tại lễ trao giải. (Ảnh: Trung Nguyễn)

Về Giải thưởng âm nhạc 2023, PGS. TS, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân cho rằng đây là hoạt động nhằm vinh danh các nhạc sĩ, nghệ sĩ cùng những sáng tạo âm nhạc xuất sắc trên các lĩnh vực: sáng tác, biểu diễn, lý luận phê bình và đào tạo. Qua đó, động viên các nhạc sĩ, nghệ sĩ, nhà lý luận phê bình, nhà giáo tiếp tục sáng tạo và cống hiến cho nền âm nhạc nói riêng và nền văn học nghệ thuật của đất nước nói chung.

Theo PGS. TS Đỗ Hồng Quân, Hội đồng xét Giải thưởng âm nhạc đã làm việc kỹ lưỡng, khoa học và công tâm chọn ra những công trình, tác phẩm có chất lượng để trao: 5 Giải A; 26 Giải B; 30 Giải C; 27 Giải Khuyến khích và 5 chương trình biểu diễn xuất sắc.

5 tác phẩm giành Giải A bao gồm: Lửa tình hoang sơ (sáng tác Sỹ Thắng); Gọi gió (sáng tác Hồ Trọng Tuấn ); Thênh thang trên con đường mới (sáng tác Phạm Anh Thông); Cánh én nhỏ bay tới đảo xa (sáng tác Văn Thành Nho); hợp xướng Dáng đứng ấp Bắc (tác giả Chung Hữu Phú).

Đặc biệt, ngoài giải A của Hội Nhạc sĩ Việt Nam, tác phẩm Dáng đứng Ấp Bắc được nhận giải thưởng xuất sắc của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam năm 2023.

5 giải Chương trình biểu diễn nghệ thuật xuất sắc thuộc về DVD đêm nhạc Đỗ Nhuận Âm thanh cuộc đời, đêm nhạc Tiếng hát ca trù, liveshow Xin còn gọi tên nhau, đêm nhạc Miên khi cello hát, đêm nhạc Phượng linh.

anh12345.jpg
PGS. TS, Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân trao giải A cho nhóm tác giả đoạt giải (Ảnh: Trung Nguyễn).

Thay mặt Hội đồng xét Giải thưởng âm nhạc năm 2023, PGS. TS Đỗ Hồng Quân đánh giá:

Về thể loại Khí nhạc: (Giao hưởng, Thính phòng, Hòa tấu, Hợp xướng, Romance, chương trình DVD), nhìn chung có một số tổng phổ viết chưa đạt, còn lỗi vì chưa hiểu kỹ về dàn nhạc giao hưởng và tính năng nhạc cụ. Một số tác phẩm phối các bè lỏng, chênh hòa thanh hoặc xếp bè rỗng, hòa thanh chủ yếu đồng âm. Có tác phẩm thiếu tính khí nhạc, có tính tương phản nhưng hiệu quả còn thấp, âm hình trì tục, đơn giản. Bên cạnh đó, nhiều tác phẩm được sáng tác khá chắc tay về bút pháp. Trong đó, có tác giả trẻ mạnh dạn viết theo ngôn ngữ phóng khoáng, kết hợp đa dạng, có động lực sáng tạo, tìm tòi, thể hiện tính độc lập, tự tin, tuy vậy hiệu quả chưa thực sự cao như tác phẩm Divergent (Chamber Orchestra).

Về thể loại như Hợp xướng, ca khúc nghệ thuật chủ yếu là đồng ca, khi là ca khúc có bè giai điệu chưa mang chủ đề rõ ràng để phát triển. Một số tác phẩm cấu trúc không rõ ràng, với lối viết quá cũ, melodi cứng, tiết tấu đơn giản, thiếu cảm xúc (âm nhạc trên máy) rất khó có thể phát triển và tồn tại trong khí nhạc đương đại. Có một số sáng tác đương đại nhưng chưa rõ về hình tượng âm nhạc, thiếu tính chuyên nghiệp. Một vài tác phẩm cần điều chỉnh phần đệm piano cho romance và không cần thay đổi màu sắc của nhạc cụ khác. Một số tác phẩm Acapella chưa phát huy giọng hát của các bè là để hỗ trợ đan xen nhau, thay vào đó là dùng giọng hát thay cho phần đệm của nhạc cụ…

Đối với chương trình nghệ thuật biểu diễn DVD chủ yếu phục vụ truyền hình, phóng sự truyền hình, chưa đúng tinh thần chương trình biểu diễn âm nhạc. Ngoài ra, một số đề tài có tính dân tộc, biết tìm tòi cái mới mẻ, có sự kết hợp khá tốt giữa âm nhạc phương Tây và âm nhạc truyền thống, kế thừa nguồn gốc âm nhạc cha ông, tiếp thu một cách có chọn lọc những bút pháp, thành tựu của âm nhạc thế giới, nhưng còn hạn chế về hòa âm, phối khí, tạo hiệu quả với thể loại nhạc không lời.

Về thể loại Thanh nhạc, số lượng bài năm nay thể hiện hoạt động chuyên môn rất tích cực, tác phẩm ở nhiều đề tài khác nhau, ca ngợi Bác Hồ, quê hương đất nước, các chiến sĩ nơi hải đảo. Song lĩnh vực ca khúc thiếu nhi chưa có nhiều tác phẩm, cần quan tâm hơn nữa.

Ngôn ngữ âm nhạc có nhiều ý tưởng sáng tạo, các nhạc sĩ chịu khó đầu tư về phối khí, ca sĩ rất công phu, hiệu quả, nhiều tìm tòi sáng tạo mới trong ngôn ngữ âm nhạc cũng như đặt vấn đề về chủ đề và nội dung. Nhưng vẫn còn nhiều người đi theo lối cũ, chưa có tìm tòi mới trong nghệ thuật. Một số tác phẩm phổ thơ chạy theo lời, chưa có sự cô đọng, toát lên ý tưởng tư duy và ngôn ngữ âm nhạc của mình.

Về công trình Lý luận phê bình, số lượng công trình, tác phẩm dự thi ít hơn so với năm trước. Tuy nhiên, có nhiều sách nghiên cứu, biên soạn và sưu tầm. Các bài báo chủ yếu là phê bình âm nhạc, không có bài báo về nghiên cứu lý luận. Chất lượng tác phẩm dự thi đảm bảo tiêu chí xếp hạng, nhiều sách nghiên cứu chuyên sâu, phê bình âm nhạc, giới thiệu di sản âm nhạc truyền thống, chân dung tác giả, tác phẩm…

Linh thiêng Tam Chúc (tác giả Hồ Sỹ Tùng)- Ca khúc đạt giải B: