Groupon “sẩy chân” tại Trung Quốc

Mở rộng rồi mới đào sâu

Các nhân viên cũ và hiện tại của liên doanh Trung Quốc, vận hành website GaoPeng.com cho biết hơn 10 văn phòng trên khắp Trung Quốc đã bị đóng cửa, bao gồm cả một văn phòng ở phía bắc thành phố Đường Sơn nơi một nhân viên cho biết ông và các đồng nghiệp đã bị khóa không cho vào hôm thứ 6 tuần trước sau giờ nghỉ trưa ngay sau khi được thông báo về việc đóng cửa.

"Họ đã sa thải mọi người ít nhất ba tháng trước" - James Liu, một nhiếp ảnh gia cho GaoPeng cho biết.

Một luật sư Trung Quốc đại diện cho những cựu nhân viên bất bình của GaoPeng ước tính đến nay khoảng 400 người đã bị sa thải, một con số vẫn chưa thể xác định.

Những động thái này có vẻ như đánh dấu sự đảo chiều đột ngột trong việc tích cực mở rộng vào thị trường Trung Quốc của Groupon chỉ 8 tháng trước. Kể từ tháng 1/2011, Groupon đã đầu tư 8,6 triệu USD cho 40% cổ phần trong liên doanh GaoPeng, vốn cũng được đầu tư bởi người khổng lồ về Internet - Tencent Holdings Ltd và công ty tư nhân Yunfeng Capital.

Một phụ nữ trước cửa văn phòng bị đóng cửa của Gaopeng, liên doanh Trung Quốc của Groupon tại Thượng Hải hôm thứ Hai vừa qua.

Groupon và GaoPeng cho biết vào hôm thứ 3 rằng việc đóng cửa các văn phòng là một phần của sự thay đổi chiến lược và không làm giảm cam kết của họ với Trung Quốc. Người phát ngôn của GaoPeng cho biết kế hoạch của công ty "tập trung nhiều hơn vào các thành phố quy mô lớn và vừa" tại Trung Quốc nơi thị trường "phát triển hơn", bổ sung thêm rằng công ty "hoàn toàn cam kết với thị trường Trung Quốc trong thời gian dài."

Heather Dickinson, phát ngôn viên của Groupon nói: "Phương pháp mở rộng quốc tế của Groupon là tích cực tạo ra sự hiện diện lớn trước và tinh chỉnh chiến lược khi đạt được sự hiểu biết sâu hơn về thị trường địa phương. Chúng tôi coi việc điều chỉnh với doanh nghiệp là đặc thù để xây dựng nền tảng lâu dài cho thành chông. Liên doanh của chúng tôi tại Trung Quốc chỉ là một ví dụ về rất nhiều thị trường mới nơi chúng tôi đã điều chỉnh chiến lược khi phát triển thị trường đó."

GaoPeng cho biết công ty này vẫn đang thuê văn phòng tại Trung Quốc nhưng không tranh luận về việc tổng số nhân viên đang thu hẹp lại. Groupon cho biết công ty không công bố số nhân viên tính theo quốc gia và không thể xác định hiện có bao nhiêu nhân viên tại Trung Quốc. Tencent và Yunfeng không đưa ra bình luận gì.

Groupon dự kiến sẽ tăng khoảng 750 triệu USD trong đợt IPO vào giữa tháng 9 này, nâng giá trị công ty lên 20 tỷ USD. Theo một người nắm rõ tình hình, Trung Quốc chiếm ít hơn 1% trong doanh thu toàn cầu của Groupon.

Làm ăn ở Trung Quốc: Chuyện chẳng dễ dàng!

Các công ty Internet nước ngoài từ lâu đã phải vật lộn tại thị trường Trung Quốc, một thị trường có nhiều người sử dụng Internet hơn bất kỳ một quốc gia nào. Yahoo Inc, một trong số những công ty đầu tiên thâm nhập vào trị trường này đã chuyển giao công việc kinh doanh tại Trung Quốc cho Alibaba Group Holding Ltd vào năm 2005 và kể từ đó đã luôn xảy ra tranh chấp với công ty Trung Quốc này. Ebay Inc đã thu nhỏ quy mô hiện diện tại Trung Quốc sau khi mất thị phần vào một trang web mua sắn trực tuyến do Alibaba sở hữu. Google Inc phải chứng kiến thị phần giảm, rơi vào tay đối thủ Baidu Inco. kể từ khi công ty Mỹ này chuyển công cụ tìm kiếm bằng tiếng Trung tới Hong Kong vì quá mệt mỏi và chán nản với các vấn đề về kiểm duyệt và hacking.

Bảng xếp hạng danh sách 10 trang web phiếu giảm giá được truy cập nhiều nhất tại Trung Quốc trong quý Hai theo công ty nghiên cứu Analysys International.

Sự thâm nhập vào Trung Quốc của Groupon đã hỗn loạn ngay từ đầu. Công ty này đã phải vật lộn để giành thị trường khi đoàn quân các đối thủ cạnh tranh địa phương cũng đầu tư rất nhiều vào marketing và mở rộng về mặt địa lý.

Hàng trăm công ty Trung Quốc cũng đã cung cấp các dịch vụ mua sắm trực tuyến tại Trung Quốc tính tới thời điểm GaoPeng bắt đầu cung cấp các giao dịch tới người sử dụng Trung Quốc vào tháng Ba. Một trong số những đối thủ cạnh tranh sở hữu tên miền Groupon.cn tại Trung Quốc, mà theo công ty nghiên cứu Analysys International, có khách truy cập trong quý hai nhiều hơn cả trang GaoPeng của Groupon.

Trong khi Groupon là trang web giao dịch hàng ngày hàng đầu tại Mỹ, GaoPeng chỉ đứng thứ 8 trong số những website như vậy tại Trung Quốc trong quý hai với 15 triệu khách truy cập một tháng - thấp hơn 30% số khách truy cập với website đứng đầu trong danh sách là Lashou.com.

Một nhà quản lý giấu tên của GaoPeng cho biết công ty có khoảng 80 văn phòng trên cả nước vào thời điểm đỉnh cao và tổng số nhân viên lên tới hơn 3.000 người trước khi bắt đầu quy mô lại. "Groupon vào Trung Quốc và cố gắng mở rộng một cách tham vọng. Chỉ là chiến lược đó không hiệu quả tại Trung Quốc."

Zhao Zhanling, một luật sư tại Bắc Kinh đại diện cho những người bị GaoPeng sa thải cho biết một số nhân viên khiếu nại về các trường hợp mà họ bị sai thải và đàm phán nhận hai tháng lương bồi thường để giải quyết vấn đề. Ông Zhao cho biết ông có kế hoạch yêu cầu một thỏa thuận tương tự trong các tháng tới cho 100 nhân viên khác trước đây và cho biết ít nhất 300 người khác nữa đã bị sa thải.

Sự ra mắt thị trường Trung Quốc của Groupon theo sau một loạt những tiếng xấu từ một quảng cáo của Super Bowl gắn liền với tình hình chính trị tại Tây Tạng - một vấn đề cực kỳ nhạy cảm với chính phủ Trung Quốc. Trong quảng cáo, nhanh chóng được dịch và lưu truyền trên các website Trung Quốc, nam diễn viên Timothy Hutton kể lại một thông báo phục vụ công cộng về người Tây Tạng đang "gặp rắc rối, nền văn hóa rất riêng của họ đang gặp nguy hiểm" - nhưng ngay sau đó chuyển sang một quảng cáo về thương vụ của Groupon về thực phẩm cho người Tây Tạng. Những người sử dụng Internet Trung Quốc chỉ trích quảng cáo này, cho rằng quảng cáo mang tính xúc phạm và thể hiện sự thiếu hiểu biết về Trung Quốc của công ty. Nhiều người Mỹ cũng cảm thấy bị xúc phạm.

Trong khi đó Ủy ban chứng khoán Mỹ đã đặt ra những câu hỏi về việc sử dụng các biện pháp kế toán không theo quy ước trong quá trình nộp hồ sơ cho lần IPO của Groupon mà các nhà phê bình cho rằng đã che giấu cho các chi phí marketing cao của Groupon. Công ty này đã tính toán chi phí cho các quảng cáo và thấy rằng công ty đã thua lỗ 423,4 triệu USD năm ngoái trên doanh thu 713,4 triệu USD.