Mùa hè năm 2005, đồng sáng lập Apple có bài diễn văn huyền thoại tại Đại học Stanford (Mỹ). Đối với Forrest Li Xiaodong, người đang ngồi dưới hàng ghế khán giả cùng bạn gái (sau này là vợ), bài diễn văn đã thay đổi cuộc đời ông. “Hãy luôn khát khao, hãy luôn khờ dại”, câu nói ấy đã thúc đẩy ông trên hành trình khởi nghiệp của mình.
Thập kỷ tiếp theo, Li quăng mình vào công việc và thành lập Sea Group - hãng Internet có trụ sở tại Singapore, hoạt động trong các lĩnh vực thương mại điện tử, game và fintech. Tháng 3/2021, Sea trở thành công ty đại chúng giá trị nhất Đông Nam Á. Tháng 8 cùng năm, Li là người giàu nhất Singapore với tài sản khoảng 19,8 tỷ USD.
Tuy nhiên, chỉ 6 tháng sau, Sea mất 130 tỷ USD vốn hóa sau khi đạt đỉnh năm 2021.
“Hãy luôn khát khao, hãy luôn khờ dại”
Sinh năm 1978 tại Thiên Tân, một thành phố lớn của Trung Quốc, Li học chuyên ngành kỹ thuật tại Đại học Giao thông Thượng Hải. Đó là khi ông quyết định thêm tên đệm “Forrest” vì một giảng viên người Mỹ không thể phát âm tên của ông. Sau khi tốt nghiệp, ông gia nhập Motorola làm quản lý nhân sự.
4 năm sau, ông bỏ công việc hậu hĩnh để học MBA tại Stanford. Khi hoàn thành chương trình, ông gia nhập startup GGame do Chen Ou sáng lập. GGame là nền tảng game thời gian thực trực tuyến, cho phép người chơi tại châu Á và châu Âu cùng tham gia chơi game online và kết nối với nhau.
 |
| Forrest Li |
Dù công ty tăng trưởng, Li và Chen lại bất đồng về cách điều hành. Năm 2008, Chen bán 35% cổ phần trong GGame lấy 700.000 USD. Li ở lại và chuyển hướng sang phát hành game, đổi tên và chính thức thành lập Garena năm 2009.
Năm 2010, sau hàng loạt cuộc họp với Pony Ma, đồng sáng lập kiêm CEO Tencent, Li mua được quyền phát hành độc quyền tựa game nổi tiếng Liên minh huyền thoại tại Đông Nam Á. Không lâu sau, Tencent cũng trao cho Garena quyền phát hành ba tựa game ăn khách khác là Honor of Kings, Crossfire, WeFire.
Năm 2017, Tencent trở thành nhà đầu tư chiến lược tại Garena. Thời điểm đó, “ông lớn” Trung Quốc là cổ đông lớn nhất Garena với 38,8% cổ phần, tiếp theo là Li với 20,7% cổ phần.
Vượt khỏi lãnh địa game
Khi đế chế game lớn mạnh, Li mở thêm dịch vụ thương mại điện tử và công nghệ tài chính (fintech). Năm 2015, ông ra mắt Shopee, sàn thương mại điện tử bán mọi thứ, từ đồ điện tử đến đồ trang điểm.
Shopee cạnh tranh trực tiếp với Lazada của Alibaba, công ty thành lập 3 năm trước đó. Hấp dẫn khách hàng bằng mô hình giá phải chăng và miễn phí giao hàng, Shopee nhanh chóng có chỗ đứng trên thị trường và chiếm ưu thế trước Lazada.
Quý I/2019, Shopee vượt Lazada thành nền tảng nhiều lượt truy cập nhất Đông Nam Á. Theo iPrice, sự tăng trưởng của Shopee phần lớn nhờ vào người dùng tại Indonesia và Thái Lan. Shopee cũng phổ biến hơn Lazada tại Malaysia, Thái Lan, Philippines, dựa theo báo cáo năm 2021 của tập đoàn TMO.
Garena còn lấn sân sang thanh toán số. Tháng 4/2014, tập đoàn mở bộ phận thanh toán kỹ thuật số cùng với AirPay, ví điện tử và giải pháp thanh toán tương tự Alipay tại Trung Quốc. Sau đó, nó đổi tên thành SeaMoney và có hơn 32 triệu người dùng tính tới quý II/2021.
 |
Tháng 5/2017, Garena đổi tên thành Sea Group, trước khi lên sàn chứng khoán New York vào tháng 10 cùng năm. Năm 2019, Shopee mở rộng địa bàn sang Mỹ Latinh nhằm thu phục thị trường 105 tỷ USD, bắt đầu từ Brazil. Tháng 12/2020, cổ phiếu Sea tăng vọt lên mức 180 USD và đến tháng 11 cùng năm, đạt kỷ lục 358 USD.
Quay cuồng trong cơn bão
Bất chấp thành công rực rỡ, hiện tại Sea lại rơi vào cuộc khủng hoảng chưa có hồi kết. Ngày 4/1, Tencent thông báo giảm cổ phần từ 21,3% xuống 18,7%. Một tuần sau, bộ phận giải trí số của Sea - nơi đóng góp doanh thu chính - bị kiện vi phạm bản quyền. Krafton, nhà phát triển game PUBG, đệ đơn kiện Sea, cáo buộc tựa game Free Fire sao chép PUBG.
Ngày 14/2, Garena Free Fire bị cấm tại Ấn Độ. Kết quả là cổ phiếu Sea giảm 18% trong ngày, khiến hơn 16 tỷ USD vốn hóa “bốc hơi”. Garena Free Fire nằm trong số 54 ứng dụng bị Ấn Độ cấm vì lo ngại an ninh giữa căng thẳng với Trung Quốc.
Sau đó, Sea tuyên bố đóng cửa Shopee tại Pháp từ ngày 6/3, chỉ 4 tháng sau khi website Pháp được mở. Cuối cùng, vào đầu tháng 3, công ty công bố kết quả kinh doanh đáng thất vọng trong năm 2021. Dù ghi nhận doanh thu 9,95 tỷ USD, tăng gấp đôi năm 2020, lỗ ròng tăng từ 1,61 tỷ USD lên 2,04 tỷ USD. Bộ phận giải trí số đạt doanh thu 2,8 tỷ USD cả năm, còn bộ phận thương mại điện tử và dịch vụ tài chính lần lượt lỗ 2,6 tỷ USD và 600 triệu USD.
Dù mảng game vẫn đem về lợi nhuận, có dấu hiệu cho thấy Sea đang gặp rắc rối. Quý IV/2021, số lượng người dùng tích cực giảm từ 729 triệu của quý trước xuống còn 654 triệu, người chơi trả tiền giảm từ 93,2 triệu xuống 77,2 triệu trong cùng kỳ. Những số liệu mới nhất cho thấy công ty quá phụ thuộc vào game, trong khi game đã bước vào thời kỳ tăng trưởng chững lại.
Cần thời gian để xem liệu Sea có thể vượt qua cơn bão này không, tuy nhiên, các nhà đầu tư vẫn nhìn thấy giá trị của công ty. Vào tháng 2, các hãng đầu tư lớn như Ark Invest và Hillhouse Capital đã nâng cổ phần nằm giữ trong Sea Group. Hillhouse hiện sở hữu hơn 1 triệu cổ phiếu Sea.
Du Lam (Theo Kr-Asia)
Shipper ShopeeFood được nhận gói hỗ trợ xăng dầu
Các shipper ShopeeFood đủ điều kiện sẽ được nhận gói ưu đãi xăng dầu để hỗ trợ thêm trong bối cảnh giá cả biến động.
.svg){kind=icon}
