- Ngày 27/9, với đa số đại biểu tán thành, kỳ họp HĐND TP.HCM đã thông qua “Đề án thí điểm chính quyền đô thị TP.HCM”.

Mặc dù đề án được thông qua nhưng có không ít đại biểu còn băn khoăn về tác động khi thực hiện đề án, nhân sự cho chính quyền đô thị, người dân được hưởng lợi ra sao, nhất là cơ chế phân cấp ngân sách giữa TƯ và TP.

Trong đề án nói rõ, TP.HCM kiến nghị TƯ phân cấp mạnh về lĩnh vực tài chính công, trong đó TP có thẩm quyền phân định rõ ngân sách TƯ và địa phương. Đối với ngân sách TƯ, việc thu - chi theo cơ chế ủy nhiệm, chịu sự giám sát của TƯ. Còn đối với ngân sách của địa phương, TP hoàn toàn tự chủ thu - chi và tự chịu trách nhiệm.

{keywords}

Đại biểu HĐND TP.HCM Từ Minh Thiện

ĐB Từ Minh Thiện cho rằng, QH quyết định giao dự toán cho ngân sách TP bao gồm chi tiêu, tổng thu và tổng chi. QH cũng giao cho HĐND TP quyết định phân bổ chi cho từng lĩnh vực phù hợp với thực tế địa phương.

“Như vậy, có khả năng QH sẽ giao chỉ tiêu thu - chi cao hơn cho TP vì điều này có thể phân định rõ ràng khoản TP thu được và khoản TƯ rút về. Nếu TƯ giao phần thu cao hơn cho TP thì chúng ta giải quyết trên cơ chế là thể chế của thu hàng năm, năm trước hay là trên cơ chế thương lượng? Tôi chưa rõ TP sẽ giải quyết vấn đề này thế nào vì nếu phân định tách bạch ra nguồn thu giữa TƯ và TP như vậy thì chắc chắn những khoản thu vượt thì TƯ sẽ rút về hết”, ông Thiện băn khoăn.

Đại biểu Từ Minh Thiện hoàn toàn ủng hộ đề nghị phân chia tách bạch giữa nguồn thu của TƯ và TP vì phương án này nâng cao trách nhiệm và tự chủ của địa phương.

Tuy nhiên, theo ĐB Thiện, kiến nghị này có khả năng dẫn đến việc ngân sách sẽ phải tự chủ hoàn toàn và khả năng phá sản hoặc thành phố không đủ ngân sách để chi tiêu cho các hoạt động và bộ máy là hoàn toàn có thể xảy ra.

Trước ý kiến của ĐB Thiện, Chủ tịch HĐND TP.HCM Nguyễn Thị Quyết Tâm nói, “vì những vấn đề chi tiết đó là cả một quá trình còn triển khai, chúng ta không thể phân tích ở đây khi mà chúng ta cũng chưa biết QH sẽ phân cấp cho chúng ta như thế nào”.

ĐB Tô Thị Bích Châu cũng đặc biệt quan tâm đến vấn đề tài chính - ngân sách trong đề án chính quyền đô thị của TP.

Nữ đại biểu đề nghị, trong việc phân cấp mạnh cho chính quyền đô thị, để thuyết phục TƯ đồng ý thông qua, TP cần có cơ sở lý giải cho thấy rõ vấn đề TƯ phân cấp mạnh cho TP sẽ được lợi gì ở chuyện thu thuế ngân sách.

“Ví như hiện nay TP được để lại 23 đồng theo qui định của TƯ khi TP thu các khoản được 100 đồng. Nhưng nếu như được phân cấp mạnh hơn thì TP sẽ phải chứng minh được với TƯ là mình thu được 200 đồng thì TƯ cũng được lợi và TP cũng được lợi nhiều hơn”, bà Châu đề nghị.

Hiện nay, tỷ lệ điều tiết ngân sách của TƯ cho TP.HCM là 23%. Năm nay, ngân sách dự kiến TP.HCM nộp TƯ hơn 236 ngàn tỷ đồng.

Trước các ý kiến này, HĐND TP.HCM đã ra nghị quyết đề nghị, trên cơ sở góp ý của các đại biểu tại kỳ họp, UBND TP hoàn chỉnh Đề án thí điểm chính quyền đô thị TP và hoàn tất các thủ tục trình Chính phủ để Chính phủ trình QH trong kỳ họp sắp tới.

HĐND TP cũng yêu cầu khi hoàn chỉnh đề án, UBND TP cần làm rõ xây dựng chính quyền địa phương TP.HCM có 2 cấp gồm cấp TP trực thuộc TƯ và cấp cơ sở, thể hiện bản chất Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân và vì dân. Bộ máy chính quyền phải thật sự tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả và đảm bảo tính thống nhất.

Tá Lâm